Bio-Calorimetry Flashcards

1
Q

Cka paraqet c tek barazia e sasise se nxehtesise?

A

c eshte nxehtesia specifike e trupit e cila eshte madhesi fizike numerikisht e barabarte me sasine e nxehtesise qe duhet dhene trupit me mase nje kilogram, per t’i ngrite temperaturen per nje shkalle celsius

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cila eshte njesia per nxehtesi specifike?

A

J/kgK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Si percjellet nxehtesia prej nje trupi ne nje trup

A

Percjellet me vale termike, qe kane natyre eletromagnetike

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Cka quajme bartje energjie

A

Kalimi i nxehtesise te trupat, apo kalimi i nxehtesise ne po te njetin trup, pra prej nje skajit te trupit te skaji tjeter quhet bartje energjie dhe lidhet me energjine termike

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Cka eshte nxehtesia latente dhe ku paraqitet

A

Nxehtesia latente paraqitet kur nxehtesia kalon prej nje trupi te trupi tjeter dhe deponohet. Kjo paraqitet te transformimet izotermike

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Cka ndodh me rritjen e temperatures se nje cope akullit

A

Shkatrrohen forcat ndermolekulare

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Cka kuptohet nga shembujt kur i rritet temperatura akullit ose kur i ngritet temperatura ujit permbi stufe?

A

Shihet se nxehtesia eshte pranu, eshte shnderru ne energji kinetike midis molekulave, jane shkaterru forcat ndermolekulare dhe eshte nderru gjendja agregate

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Cka eshte energjia e brendshme

A

Bashkimi i energjise kinetike dhe asaj potenciale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kur behet ndryshimi i energjise te nje trup

A

Kur mbi te kryhet pune mekanike ose i jepet nje sasi e energjise. Kete e ka sqaruar edhe Robert Mayeri dhe V.Tomsoni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Cka paraqet ose cka eshte nxehtesia

A

Nxehtesia paraqet kahun e kembimit te energjise prej trupit te nxehte tek i ftohti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kush e percakton temeperaturen, perkatesisht shkallen e saj?

A

Temperaturen, perkatesisht shkallen e saj e percakton momenti i ekuilibrimit te temperatures mes dy trupave

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Si perkufizohet temperatura,ne baze te teorise kinetike te gazeve?

A

Temperatura perkufizohet si shkalle e percaktimit te energjise kinetike mesatare te levizjes translative te molekulave

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Sipas shkalles Farenheit kur shkrihet dhe kur vlon uji

A

Shkrihet ne 32F dhe vlon ne 212 F

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Temperatura normale e trupit te njerit ne Farenheit eshte…

A

96F

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kur eshte pika trefishe e ujit

A

Ne 273.15 K, kur akulli, uji dhe avulli gjenden ne ekuiliber. Shtypja ne kete pike eshte 0.6106 x 10^3 Pa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Cjane termometra dhe clloje te termometrave ekzistojne

A

Jane instrumente per matjen e temperatures. Ekzistojne ata gazore, me lengje, bimetale, gjysmeperquese-elektromometra. Ne mjeksi perdoren: me zhive dhe me gjysperques-termistore

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Pershkruaj termometrin me zhive

A

Termometri me zhive ka nje rezervuar te vogel dhe ka nje gyp qelqi te holle(kapilar) i shkallezuar, sipas destinimit prej -39 C deri 300 C. Kur zhiva bymehet arrin nje nivel te caktuar ne gypin e shkallzuar, ku me pas mund te lexohet vlera numerike e temperatures

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ne cfare intervale temperature mat termometri me zhive

A

Mat prej temperatures -32 deri ne 300. Pas -32 ajo ngrin, kurse ne 375C ajo vlon. Per temperatura me te vogla perdoret termometrat me alkool, sepse kane pike te ngrirjes me te vogel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ne mjekesi prej ciles temperature jane te shkallezuar termometrat?

A

Prej temperatures 35 deri me 42 grade Celsius

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Pse termometrat ne zhive jane jo te pershtatshem

A

Sepse zhiva ka nxehtesi shume te larte specifike dhe ngadale reagon. Gjithashtu kerkon kontakt te mire ne mes te saj dhe trupit qe te percaktohet temperatura

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Cka quajme termistor

A

Termometrat prej gjysmeperqusve quhen termistor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pershkruaj termistoret

A

Termistoret kane rezistence elektrike te ndjeshme ne funskion te temperatures dhe kane koeficient negativ te temperatures /KNT/; te kundert me vetine e nderrimit te rezistences se metaleve

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kur zvogelohet rezistenca elektrike

A

Me rritjen e temperatures. Ajo zvogelohet per 10 here nese ka ndryshim temperature prej 0-400C

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Me cka lidhen termistoret dhe si duken?

A

Lidhen me ure te Varolit. Kane forme sferike, me rreze te vogel dhe mas 1-2mg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Si matet temperatura me termistor?

A

Me termistor temperatura matet duke e perdor nje dege te ures se Varolit, me gjysmeperques, ndersa rezistencat e tjera zgjidhen ne ate menyre qe ne temperature fillestare 0grade te mos kete rryme ne qark dhe instrumenti mates i rrymes nuk reagon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Me qka punojne termografet?

A

Punojne ne baze te gjatesive valore termike

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Cila dukuria vizuale qe vjen si pasoje e nxehjes se trupave. Trego shembuj

A

Eshte nderrimi i dimensioneve te trupave. Shembull eshte ndryshimi i gjatesise se telave gjate kalimit te stineve dhe eksperimenti me aparaturen e Granvnsandit kur nxeh sferen metalike

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Cfare njesie ka koeficienti i bymimit termik linear?

A

1/C (Celsius)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Me cka eshte i barabarte koefiencti i bymimit termik siperfaqsor?

A

B=2L (beta=2alfa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Me cka eshte i narabarte koeficienti i bymimit termik vellimor?

A

S=3L (gama=3alfa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Cka perdoret per shqyrtimin e bymimit te lengjeve ?

A

Per shqyrtimin e bymimit te lengjeve perdoret dilatometri. Perbehet nga nje gyp ku ndodhet lengu qe i caktojme bymimin vellimor. Ne fillim vellimi i lengut bien, per shkak te bymimit te enes. Me vazhdimin e nxehjes se enes, vjen ekuilibri termik, e me pas lengu fillon te ngritet ne gyp te ngusht te dilatometrit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Kush bymehet me shume lengjet apo trupat e ngurte?

A

Lengjet bymehet gati 20 here me shume se trupat e ngurte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Cndodh kur bymehen kristalet

A

Kristalet si materiale anizotrope kane bymime te parregullta. Psh nje sfere monokristali e punuar ne 15gradeC, kur i ngritet temperatura deri ne 100C merr forme elipsoide

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Per cka perdoren kalorimetrat?

A

Perdoren per percaktimin e sasise se nxehtesise; perkatesisht nxehtesise specifike dhe jane te llojllojshem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Cfare lloj kalorimetrash kemi?

A

Me perzierje, me rrjedhje stacionare dhe biokalorimeter i percaktimeve te vlerave kalorike te lendeve ushqyese

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Pershkruaj kalorimetrin me perzierje?

A

Perbehet nga nje ene qelqi ne te cilen mund te qitet lengu dhe trupi i ngurte ne ate leng. Trupi eshte i patretshem ne leng. Ena ndahet nga ambienti me material termoizolues. Ne base vendoset tapa termoizolatore. Ne ene te qelqit termometri dhe perzieresi. Ketu si perfundim ujit i ngritet temperatura nga t0 ne tm, dhe trupit i zvogelohet nga tl ne tm. Pra paraqitet ruajtja e sasise se energjise. Nxehtesi pranon perzieresi, ena e qelqit dhe termometri

37
Q

Pershkruaj kalorimetrin me rrjedhje stacionare

A

Perbehet nga nje tub neper te cilin rrjedh lengu, ne te cilin ndodhet nje nxehes elektrik qe e nxehe ujin

38
Q

Trego vlerat e nxehtesise specifike te uji ne 19C, gjaku, kockat dhe tek trupi i njeriut

A

Uji: 4.18 x 10^3 J/kgK
Gjaku: 3.89 x 10^3 J/kgK
Kockat: 1.26-1.67 z 10^3 J/kgK
Trupi i njeriut: 3.35 x 10^3 J/kgK

Shenja ^ nenkupton fuqine

39
Q

Cka quajme vlere kalorike dhe me cka percaktohet?

A

Vlere kalorike quhet vlera e nxehtesise e cila lirohet me rastin e djegjes- shpenzimit te nje kilogramite cfaredo substance ne organizem. Percaktohet me biokalorimeter

40
Q

Si e shprehim energjine e liruar ne trup (njesia)

A

J/kg

41
Q

Sa kalori lirohet per 1l oksigjen

A

4.825 kcal

42
Q

Pershkruaj biokalorimetrin

A

Eshte i perbere nga nje ene hermetike e mbyllur me mure termoizolatore. Ena eshte e mbyshur me oksigjen me shtypje prej disa atmosferesh. Materiet ushqyese jane te vendosura ne elektroda , dhe keshtu bejne djegjen e materies ushqyese

43
Q

Trego vlerat kalorike te yndyrnave, albuminave dhe hidrateve te karbonit

A

Yndyrna- 38900kJ/kg
Albumina-17100kJ/kg
Hidratet e karbinit 23400kJ/kg

44
Q

Sa ndryshon temperatura perkunder lirimit te sasise se energjise

A

+ ose - 0.5 C

45
Q

Sa kalori i duhen nje njeriut qe punon e sa atij qe nuk punon

A

Atij qe NUK PUNON i duhen 4186J kurse atij qe PUNON 4 here me shume

46
Q

Si e liron njeriu energjine

A

Nje pjese ne forme nxehtesie, e nje pjese per te kryer pune

47
Q

Trego humbjet e energjise per 24h

A
Gjate 24njeriu liron 7.1 kJ. 
20%(1.4kJ) me konveksion
50%(3.6kJ) me rrezatim
30%(2.1kJ) me avullim
Kur ksaj i shtohet edhe energjia e nxehtesise- vlera 2.5-3.3kJ fitohet sasia
Q=9,6-10,5 kJ
48
Q

Sa avull uji liron njeriu gjate 24h?

A

Normalisht me frymemarrje 350g avull uji, kurse me lekure ne temperature 16-18C liron 500g avull uji

49
Q

Si ndryshon temperatura e trupit te njeriut

A

Ndryshon si rezultat i punes se muskujve dhe temperatures se rrethines.

50
Q

Cka eshte lekura ne aspektin e percjelljes se nxehtesise

A

Eshte izolatore sidomos indi dhjamor qe dobeson 1/3 ne krahasim me indet tjera. Paraqitet me shume te femrat

51
Q

Si veprojne shtazet qe jetojne ne zona te ftohta ta ruajne nxehtesine

A

E rrisin aktivitetin metabolik 100-500 here

52
Q

Pse nje njeri per 20-30 min ne uje te akullt mund te vdes

A

Per shkak te fibrilimit te zemres(nese nuk merret mase vdes)

53
Q

Kur hipotalamusi e humb funskionin e rregullimit te temperaturez

A

Nese temperatura ulet nen 29C ose kalon 42C, ku ndryshojm funksionet e qelizave, humb aftesia per prodhim te nxehtesise, paraqitet gjumesia ose koma

54
Q

Pse per uljen e temperatures trupore perdorim lengje kryesisht duke lagur trupin?

A

Sepse lengjet kane nxehtesi specifike me te vogel dhe e marrin nxehtesine, psh alkooli

55
Q

Cilat madhesi jane paresore ne percaktimin e nxehtesise specifike te gazeve

A

Shtypja dhe vellimi. Sepse kur i jepet nxehtesi gazit i rritet vellimi ose shtypja

56
Q

Kur percaktohet nxehtesia specifike

A

Kur gazi nxehet dhe ruan vellimin konstant (cv) dhe ruan shtypjen kontante(cp)

57
Q

Cka ndodh kur vellimi eshte konstant te gazet

A

E gjithe energjia shkon per ndryshimin e energjise se brendshme U

58
Q

Cka ndodh kur shtypja eshte konstante te gazet

A

Kur shtypja eshte konstante e vellimi nderron, nxehtesia e gjitha shkon per te kryer pune ndaj sistemit te forcave te jashtme dhe per enegji te brendshme, ku pas derivimit te punes, kjo nxehtesi specifike eshte e barabarte me shume e nxehtesise specifike ne vellim konstant dhe konstantes se gazeve

59
Q

Kush eshte konstant te p.izotermik , izobarik dhe izohorik

A

P.izotermik=temperatura
P.izobarik= shtypja
P.izohorik=vellimi

60
Q

Me cilen formule eshte e lidhur shtypja dhe vellimi per gjendjen e gazeve

A

Me formulen e Kllajperonit pV=RT

61
Q

Gjate cilit proces gazet nuk kryejns pune, dhe ku e hasim ne proceset biofizike?

A

Procesi izohorik. E hasim te rasti i kalimit te materieve ushqyese neper membrane qelizore

62
Q

Cka jane sistemet termodinamike

A

Sistemet termodinamike jane sisteme materiale qe kane dhe marrin veprime nga rrethina

63
Q

Cka quajme sistem adiabatik

A

Sistemi i cili eshte i mbyllur vetem per nxehtesine

64
Q

Cka quajme koordinata termodinamike dhe cilat jane ato

A

Jame madhesi fizike vlerat e te cilave percaktojne gjendjen e nje sistemi. Ato jane shtypja dendesia temperatura etj

65
Q

Cka quajme ekuiliber termodinamik apo gjendje stacionare?

A

Gjendje e ekuilibrit te nje sistemi eshte kur koordinatat qe i ka sistemi kane vlera te caktuara, e qe pa u ndikuar nga shkaqet e jashtme mbeten te pandryshuara per nje kohe sa do te gjate

66
Q

Kur sistemi eshte i joekuilibruar?

A

Kur koordinatat nderroje, njera apo te gjithat

67
Q

Si ndahen sistemet termodinamike sipas perberjes?

A

Si homogjene qe jane sisteme njefazeshe me veti te njejta kimike e fizike, dhe heterogjene qe jane sisteme shumefazeshe, me perberje te ndryshme kimike e fizike

68
Q

Cka quajme barazi te gjendjes?

A

Barazi e gjendjes quhet barazia matematike qe jep marredhenien mes koordinatavs termodinamike dhe paraqet gjendjen e sistemeve. Psh te gazet ideale barazia e gjendjes eshte pV=nRT

69
Q

Cka quajme procese termodinamike dhe si i ndajme ato?

A

Procese termodinamike quajme ato dukuri fizike perkatesisht termodinamike, te te cilat nderrojne koordinatat e gjendjes se ekuilibrit te sistemit. Ndahen ne kthyese dhe jokthyese

70
Q

Kur proceset jane kthyese dhe kur jokthyese?

A

Kthyese jane kur procesi duke kaluar neper pikat koordinative shume te peraferta,pa bere ndryshime ne sistemin e trupave te jashtem e qe kthehen perseri ne gjendje fillestare.
Jokthyese jane kur koordinatat nderrojne ashtu qe sistemi nuk mundet assesi te kthehet ne gjendje te meparshme

71
Q

Jep shembull per proces kthyes dhe proces jokthyes

A

Proces kthyes eshte procesi i nderrimit te gjendjes se nje gazi ideal ne nje ene cilindrike. Proces jokthyes eshte psh reniame trupit nga lartesia

72
Q

Ku shfaqen proceset spontane

A

Proceset spontane paraqiten kur sistemet nuk jane ne ekuiliber dinamik qe dmth energjia nuk e ka arrit gjendjen minimale

73
Q

Cka percaktohet me rregullen e fazes

A

Percaktohet numri i faktoreve qe me nderrimet e tyre nuk e ndryshojne ekuilibrin e fazave te sistemit

74
Q

Kush merren variabla te fazat e sistemet

A

Perqendrimi i komponenteve, shtypja dhe temperatura

75
Q

Cka jane madhesite intensive dhe ekstensive

A

Madhesi intensive eshte ajo madhesi termodinamike qe nuk varet nga vlera e mases, psh shtypja temperatura perqendrimi, potenciali kimik qe per nje sistem jane ne ekuiliber
Madhesi ekstensive eshte ajo madhesi termodinamike qe eshte e lidhur per mase te sistemit, psh vellimi energjia e brendshme

76
Q

Cka quajme potencial termodinamik?

A

Potencial termodinamik quhet vlera energjetike e fituar nga shumezimi i vleres se ndryshimit te madhesive ekstensive me madhesi termodinamike

77
Q

Cka paraqesin funksionet e gjendjes?

A

Sistemet termodinamike kane funksionet e gjendjes qe paraqesin parametrat termodinamik qe japin vlere per gjendjen e sistemit ne gjendje ekuilibri

78
Q

Kush bene pjese ne grupin e funskioneve termodinamike?

A

Energjia e brendshme, entalpia, entropia, kapaciteti termik. Per sisteme te hapura eshte edhe potenciali kimik dhe elektrokimik

79
Q

Me ke lidhet ligji i pare i termodinamikes?

A

Paraqet zgjerimin e ligjit te ruajtjes se energjise nga mekanike edhe ne termodinamike

80
Q

Cka thot ligji i pare i termodinamikes

A

Ndryshimi i energjise se brendshme eshte i barabarte me ndryshimin e sasise se nxehtesise qe i jepet sistemit dhe punes qe ai e kryen ndaj sistemit

81
Q

Kur eshte te gazet energjia e brendshme zero

A

Kur temperatura termodinamike eshte zero

82
Q

Cka thot parimi i dyte i termodinamikes?

A

Thote se nuk ka proces gjate te cilit nxehtesia do te shnderrohet ne pune mekanike pa procese tjera. Dmth qe puna e nxjerre te jete e vetmja ne kurriz te nxehtesise

83
Q

Qka quajme koeficient te rendimentit te makines termike?

A

Raporti i punes se dobishme dhe nxehtesise qe i komunikohet sistemit punues

84
Q

Qka quajme entropi?

A

Degradimi i energjise mes dy gjendjeve te sistemit eshte proporcional me madhesine S (deltaS)

85
Q

Cka paraqet entalpia

A

Shumen e energjise se brendshme dhe punes se jashtme te nje sistemi

86
Q

Qka quajme princip te paarritshem adiabatik

A

Kur sistemi kryen pune dhe dQ<0 atehere nuk shfrytzohet e tere energjia e brendshme dhe quhet princip i paarritshem adiabatik

87
Q

Cka quajme energji te lidhur

A

Energjia e lidhur eshte ajo pjese e energjise, e cila me kusht te caktuar nuk arrin te shnderrohet ne pune

88
Q

Me qka eshte e barabarte entalpia e lire?

A

G=H-TS

G funksioni i Gibbsit apo potenciali termodinamik

89
Q

Si bartet nxehtesia

A

Bartet me konduksion(trupat e ngurte) konveksion (gazet dhe lengjet) dhe rrezatim(cdo trup merr energji me ane te rrezatimit termik, me gjatesi valore te rendit 7,5 x 10^-4 mm deri 3,4 x 10^-1 mm