Farmakologia ogólna Flashcards
Lek
substancja chemiczna, zmieniająca czynność fizjologiczną żywej materii tak, że można to wykorzystać w celu zwalczania choroby;
ED50
dawka, która wywołuje w 50% przypadków efekt leczniczy; jest miarą bezwzględnej aktywności leku (im niższa tym większa aktywność bezwzględna leku)
wskaźnik leku
miara względnej aktywności leku; stosunek LD50 do ED50; im większy tym wyższe są względna aktywność leku i bezpieczeństwo stosowania;
Receptory farmakologiczne
błonowe lub wewnątrzkomórkowe białka, które po połączeniu liganda ze specyficznym miejscem wiążącym mogą wywołać przekaźnictwo sygnału (=aktywowanie interakcji receptor-efektor)
Aktywność wewnętrzna
zdolność leku do wywoływania efektu po połączeniu z receptorem; jej miarą jest relatywna aktywność wewnętrzna alfa;
receptor jonotropowy
- zmiana aktywności komórki poprzez hiperpolaryzację lub depolaryzację błony kom
- milisekundy
- R N, R GABA A
receptor metabotropowy
- działanie za pomocą II przekaźnika bądź otwarcie kanału jonowego przez podjednostkę białka G
- sekundy
- R muskarynowe, R adrenergiczne
- 7-TM receptors
bezpośrednia fosforylacja białka
- pobudzenie kom przez fosforylację białek komórkowych
- minuty
- R. insulinowy
kontrola transkrypcji DNA
- pobudzenie kom. przez transkrypcję odcinka DNA
- godziny
- R. dla estrogenu
- palce cynkowe
białka Gq
- M1, M3, alfa1
- aktywacja fosfolipazy C, rozkład PIP2 na IP3 i DAG
- wzrost st Ca++ wewnątrzkom. i aktywacja kinazy C
białka Gs
- beta1, beta2, beta3, D1
- aktywacja cyklazy adenylanowej
- wzrost cAMP
- aktywacja kinazy białkowej A
białka Gi
- M2, alfa2
- zahamowanie cyklazy adenylanowej
- spadek cAMP
cAMP - powstawanie, co aktywuje, rozkład
powstawanie: z ATP pod wpływem cyklazy adenylanowej
aktywuje: kinazy białkowe typu A
rozkładany: przez fosfodiesterazę (PDE) do 5’-AMP
cAMP - hamowanie PDE w sercu i oskrzelach
PDE3 w mięśniu sercowym przez MILRYNON
PDE4 w oskrzelach przez CILOMILAST
Ca++
zdolność do odwracalnego wiązania się z białkami i regulowania ich funkcji dzięki dużemu promieniowi oraz małej gęstości ładunku na zewnętrznych powłokach elektronowych;
tachyfilaksja
odwrażliwienie; w krótkim czasie, po kilkakrotnym podaniu leku
tolerancja
po dłuższym stosowaniu leku
oporność na leki
dotyczy utraty działania antybiotyków i leków przeciwnowotworowych
zmniejszenie efektu działania leku - przyczyny
- zmniejszenie wchłaniania
- wzmożenie metabolizmu
- zmiany w układzie receptorowym
- zmniejszenie liczby receptorów
- wyczerpanie mediatorów
- adaptacja fizjologczna
transdukcja sygnału (schemat z białkiem G, inne nazwy)
receptor (dyskryminator) -> przekaźnik (transducer): białko G -> efektor (wzmacniacz)
buforowanie Ca++ przez białka w komórce
kalbindyna, kalsekwestryna, parwalbumina
kanały VOCC
L - zależne od fosforylacji, T, N, P/Q, R - zależne od białek G; wejście wapnia do komórki
Kanał VOCC typu L - miejsce występowania, leki blokujące kanał wapniowy
mięsień sercowy, mięśnie gładkie; dihydropirydyn, werapamil, diltiazem
Kanał VOCC typu T - antagoniści wapnia
benzimidazol
