examen kerst B. humanisme en wetenschap Flashcards
Renaissance
een nieuwe mens in een nieuwe wereld in een nieuwe tijd
renaissancemens
1- rationeel en ritisch onderzoek (verstandelijk denken, eigen visie op maatschappij)
2- nieuwsgierig (zelf observeren en experimenteren)
3- veelzijdig (uomt universele)
humanisme
literaire wetenschappelijke renaissance (schrijvers en wetenschappers die zelf denken en willen vernieuwen)
rol die taalwetenschappers vervulden in de nieuwe geest
taalwetenschappers waren de voorlopers van humanisten, ze hebben een grote intersse in middeleeuwse manuscripten maar deze zitten vol fouten. Ze gingen deze vergelijken en herschrijven dit was inspirerend voor andere wetenschappers.
kenmerken humanisten
- de oudheid
- de menselijke mogelijkheden (vrijheid, tot veel in staat)
- veelzijdigheid (uomo universale)
- intelligentie (verstand, geleerdheid, ratio en kennis)
- de kritische geest (tegen de slaafse navolgingen)
- tolerantie (verdraagzaamheid)
Erasmus
zette zich in om klassieke talen en literatuur bij een breder publiek in te zetten.
- publiceert adagia (4000 spreekwoorden en citaten uit klassieke werken)
- maakt kritische vertaling van het nieuwe testament in het grieks
- richtte collegium trilingue (drietalencollege ) op voor studie van de 3 grondtaln v/d bijbel (grieks, latijns, herbreeuws)
waarom was Erasmus humanist?
pleitte voor vrede en verdraagzaamheid en was tegen schijnheiligheid + machtsmisbruik
publiceert de lof der zotheid (vrouwe stultitia) godin v/d dwaasheid
More
hoogste raadgever van koning Hendrik 8
Utopia (nergensland) beschrijving ideale maatschappij
waarom was more een humanist
hij had zijn eigen mening/ denkwijze en was geïnteresseerd in literatuur
Machiavelli
interesse in klassieke literatuur, was politicus
Il Principe (De vorst) = het doel heiligt de middelen voor een leider is alles toegelaten als het maar in fuctie van zijn machtsbehoud of van de staat is
waarom was machiavelli een humanist
hij had zijn eigen denkwijze en meining en was geïnteresseerd in literatuur
3 uitvindingen(wetenschappelijke vooruitgang)
- boekdrukkunst
- wetenschappelijke genootschappen en academies
- kritische geest
Nederland speelde een belangrijke rol in de wetenschappelijke vernieuwing
- Gerard Mecrator: cartograaf en ontikkelde cilinderprojectie
- Andreas versalius: publiceerde een eigen boek op basis van zijn eigen bevindingen over het menselijk lichaam
- Jan Palfijn: lepels van palfijn (grote daling sterftecijfer tijdens de geboorte)