E. De Habsburgers en de Nederlanden: eenheid & scheiding Flashcards
Afkomst & opkomst Habsburgers
- 12e/13e eeuw in Zwitserland, Oostenrijk
- via huwelijken & veroveringen krijgen ze een sleutelpositie in Europa (15e-16e eeuw)
- steeds nieuwe keizers (15e-19e eeuw)
Karel V
- machtigste keizer
- geboren Gent
Drievoudige erfenis Karel V
1) Bourgondische Nederlanden> 1515 > via grootmoeder Maria van Bourgondië
> Karel w landsheer
2) Spaanse erfenis 1516> via mama > Karel w koning
3) Habsburg/Oostenrijk 1517> via grootvader (Maxumilaan v oostenrijk)
1519 > w keizer v hrr der Duitse natie + krijgt controle over meeste Nederlandse gebieden
Probleem Karel V
Hij kan niet overal voortdurend aanwezig zijn
Reden troonsafstand Karel V
Ziek & moe gestreden
Karakter Filips II
-autoriteit, leidde tot vele conflicten
Oorzaken toenemende verzet tegen beleid Filips II
- eiste strenge vervolging vd protestanten (inquisitie)
- toonde weinig respect voor de traditie van inspraak + hoge adel voelde zich bedreig
- nieuwe kerkelijke indeling opgelegd: 3 nieuwe aartsbisdommen + moesten geschoold zijn
- oorlog tegen Engeland: verboden handel Vlaanderen-Engeland, einde lakennijverheid + veel werkloosheid en armoede
80 jarige oorlog
Karel V treedt af > Filips II erft PROBLEEM -oorlog Frankrijk -staatsschulden -achterstallige soldij
> Filips wil naar Spanje > gaat niet > leert Egmond & Van oranje kennen
Margaretha w landvoogdes Filips vertrekt naar Spanje + Antoine Granuelle wil meer macht
Nieuwe strijd ketters & bischoppelijke indeling
>hoge adel “buiten spel gezet”
>Granuelle w weggehaald
Geloofskwestie > PROBLEEM
-hoge adel > minder strenge straffen ketters > ipdv strengere straffen > hoge edelen nemen ontslag
Nieuw PROBLEEM
Economische crisis
>lage adel: leggen minder strenge straffen voor ketters op
> protestanten komen terug & vernielen christelijke bezitten
GEVOLGEN
-geen sympathie ketters
-Filips II = Razend (stuurt troepen naar Nederland olv Alva)
-hoge adel opnieuw eed afleggen
1567 Alva in Brussel
-richt nieuwe rechtbank op: raad van beroerte + w nieuwe landvoogd
Verzet tegen alva:
1ste aanvalsplan:
-verschillende kanten aanvallen (olv van oranje)
N eerst succes nadien verlagen
Z Franse hugenoten uitgeschakeld
O leger + oranje & Lodewijk naar Brussel ook mislukt
> nieuwe economische crisis
Tweede aanvalsplan:
W watergeuzen (te vroeg) Den Briel
O oranje (krijgt vrij spel & neemt Zeeland,… in)
Z Lodewijk + nassaen + hugenoten
Beeldenstorm
1566: gevluchte protestanten komen samen dit loopt uit de hand
> verwoesten beelden en kunstschatten in kerken en kloosters
Raad van beroerte
Ook wel bloed raad genoemd > 1000 mensen w gearresteerd
Spaanse furie
1576
Na alva nieuwe landvoogd > deze sterft > Spaanse troepen zonder leider + al
Lang niet meer betaald
> slaan aan het plunderen
Pacificatie van Gent
Afspraak in de Nederlanden om samen te vechten tegen de spanjaarden
Unie van atrecht
1579
Zuidelijke Waalse gewest waren grotendeels katholiek gebleven
Bv Henegouwen & arthesie
Unie van Utrecht
1579
> noordelijke gewesten vormen de unie van Utrecht: Zeeland, Holland
Plakkaat van verlatinghe
Document waar het volk Filips II afzetten als hun heerser
