evolutieleer examen juni

Question 1

wat is een biologische soort?

Answer 1

groep individuen die sterk op elkaar lijken en die via voortplanting voor vruchtbare nakomelingen kunnen zorgen.

Question 2

oorzaken soortvorming

Answer 2

mutatie
natuurlijke selectie + adaptatie
isolatie
toeval: genetic drift

Question 3

beschrijf mutatie (soortvorming)

Answer 3

Ontstaat bij meiose: chromosomen bestemd voor gameten worden gemixt (mixing) -> recombinatie van DNA (crossing-over)
- Er kunnen nieuwe fenotypen bestaan die beter aangepast zijn aan een bepaald milieu.

Question 4

wat is natuurlijke selectie?

Answer 4

natuur selecteert de best geschikte individuen voor een bepaald milieu -> natuur verandert steeds en bepaalde organismen hebben een betere kans om er te overleven dan andere.

Question 5

wat is adaptatie?

Answer 5

het aanpassen van organismen aan hun omgeving

Question 6

beschrijf isolatie (soortvorming)

Answer 6

Geografisch = door berg-, rivier-, etc. vorming worden bepaalde organismen ve soort van elkaar gescheiden.
Ze zullen zich elk aan hun omgeving aanpassen, en wanneer de isolatie lang genoeg duurt, zal er een voortplantingsbarrière optreden.

Niet-geografisch: voedselconcurrentie
-> verschillende individuen uit een soort zullen verschillende soorten voedsel innemen. Veranderingen in paarvormend gedrag.

Question 7

wat is genetic drift?

Answer 7

toevallige gebeurtenis waarbij bepaalde genencombinaties toe- of afnemen zonder natuurlijke selectie.

Question 8

aanwijzingen evolutietheorie uit de embryologie

Answer 8

Aan de beginfase van de embryonale ontwikkeling lijken verschillende dieren heel goed op elkaar: dit kan wijzen op een gemeenschappelijke voorouder.

Question 9

aanwijzingen voor de evolutietheorie uit de vergelijkende anatomie

Answer 9

Dieren met homologe organen kan suggereren dat ze een gemeenschappelijke voorouder hadden: zelfde hoeveelheid beenderen per ledemaat, maar verschillende vormen voor verschillende functies.

Question 10

wat zijn rudimentaire organen? (+ 2vb mens)

Answer 10

organen die hun functie verloren hebben door evolutie, maar die wel nog voorkomen.

• Staartbeen: aanhechting van spieren om de staart te bewegen.
• Lichaamsbeharing: in stand houden vd lichaamstemperatuur.

Question 11

wat was de eersten levensvorm?

Answer 11

bacteriën = 4,5 miljard jaar geleden

= eerste levensvorm in het water

Question 12

wat was het eerste leven op land?

Answer 12

korstmossen = 1 miljard jaar geleden
varenplanten = 400 miljoen jaar geleden

Question 13

bloeiperiode reptielen

Answer 13

trias, jura, krijt

Question 14

wanneer ontstonden de eerste mensachtigen?

Answer 14

5 miljoen jaar geleden

Question 15

wat is hominisatie?

Answer 15

Menswording: evolutionaire veranderingen van aapachtige dieren die zich ontwikkelden tot de mens en zijn menselijke voorouders

Question 16

wat zijn de belangrijkste verandering bij hominisatie?

Answer 16

• Rechtop lopen, werktuigen vervaardigen, toename hersenvolume
• Later: taal en cultuur