DIDACTIEK - Inleiding Flashcards
Wat waren de bronnen over het epicurisme?
- Epikouros (IV-III v. Chr.)
- Philodemos van Gadara (I v. Chr.)
- Lucretius (I v. Chr.)
- Diogenes van Oinoanda (II n. Chr.)
Van welke grote angsten is het epicurisme een verlossing?
- goden: er zijn geen goden volgens Epikouros (-> atoomleer), goden zitten in superwereld met eudaimonia
- dood: de ziel is materieel, dus de ziel valt uiteen voordat hij de dood tegemoet komt
Wat is de ontologie volgens het epicurisme?
- atoomleer (van Demokritos)
- kosmologie: leegte + atomen + toeval (GEEN GODEN MEER)
- menselijke ziel: bestaat ook uit atomen
Hoe zag het leven van Epikouros eruit?
- geboren op Samos
- gaat naar Athene en komt in contact met filosofie
- sticht eigen filosofische school: κητος (de Tuin)
Wat gebeurde er in het leven van Hesiodos?
- was herder op Helikon
- Muzen inspireerden hem voor de Theogonia
- dood van vader
- conflict over erfenis met zijn broer Perses
Welke kenmerken heeft ποιησις en welke genres kunnen dit zijn?
- verzen: epos of didactiek
- Aristoteles -> μιμησις (uitbeelding): epos of drama
Hoelang is de Theogonia?
ong. 1000 verzen
Wat weten we over het leven van Titus Lucretius Carus?
- °100-95 v. Chr.
- +50 v. Chr.
- christenen vinden hem knettergek door een verkeerd liefdesdrankje waarna hij zelfmoord gepleegd zou hebben
Wat is de epistemologie in het epicurisme?
Er zijn drie wegen om tot kennis te komen:
- gewaarwording (wat je waarneemt is waar)
- geestesbeelden (je matcht iets met een beeld in je hoofd)
- affecties (wat goed smaakt / voelt / lust opwekt is goed)
Hoe is De rerum natura opgebouwd?
6 boeken in hexameters
Wat is het doel van De rerum natura?
het wil de boodschap van Epikouros verspreiden, namelijk hoe je gelukkig leeft
Wat deed Diogenes van Oinoanda?
Hij liet inscripties maken op grote stenen
Wat is ‘status quaestionis’?
~ stand van het onderzoek:
een verzameling van de meest recente informatie over het onderwerp
Welke drie delen zijn er in de ethiek van het epicurisme?
- epicurisme als verlossing
- epicurisme als hedonisme
- de sociale filosofie van het epicurisme
Hoelang is de Werken en Dagen?
ong. 800 verzen
Wanneer kunnen we Hesiodos van Askra situeren?
rond 700 v. Chr. (tijdgenoot van Homeros)
Wat is ataraxia?
de ‘onverstoorbaarheid’ van de ziel
= ultieme vorm van geluk
Wat is het tetrapharmakon van het hedonisme in het epicurisme?
‘viervoudig medicijn’:
1. de goden doen niets
2. de dood gaat ons niet aan
3. genot is makkelijk te bereiken
4. pijn is makkelijk te negeren of te vermijden
Waarom is didactische poëzie voor ons bizar?
omdat technische dingen niet vaak in poëzie zijn
Waarom is het epicurisme een hedonistische leer?
genot (ηδονη) wekt geluk op
(! actief versus passief:
teveel geluk is slecht !)
Wat zegt de sociale filosofie van het epicurisme over vriendschap?
leef in een kleine gemeenschap van vrienden (nog beter: medefilosofen)
Waarom is didactiek geen poëzie volgens Aristoteles?
het heeft geen μιμησις (uitbeelding)
Wat is de atoomleer van Demokritos?
- er zijn atomen en leegte
- de atomen gaan in een baan maar wijken af door toeval (= declinatie)
- zo vormen ze materie
Wat weten we over de oorsprong van de Latijnse didactische poëzie?
zeer weinig:
- er was misschien een kookboek van Ennius
- het oudste werk is De Rerum Natura (Lucretius)
Op welke drie manieren wil Lucretius ons overtuigen?
- technische uiteenzetting (bv. atoomleer)
- filosofisch
- bespeelt onze emoties
Waarover gaat Werken en Dagen?
= leerdicht over landbouw, voor zijn broer Perses na hun conflict
-> decadentiedenken (vroeger was het beter)
Waartoe behoort het didactische genre?
ποιησις (poëzie)
Wat is de hedonistische calculus?
- natuurlijk (honger, dorst, seks) vs. onnatuurlijk (rijkdom, roem)
- noodzakelijk vs. niet-noodzakelijk
- enkel natuurlijke noodzakelijke genotsmiddelen zorgen voor geluk (eten + drinken)
Wat weten we over Philodemos van Gadara?
- epicuristisch filosoof
- werkte als bibliothecaris in de Villa dei papiri van de rijke familie Pisones in Herculaneum (Italië)
- we hebben enkele zwartgeblakerde papyrusrollen teruggevonden uit de bibliotheek na de Vesuviusuitbarsting
Uit welke drie filosofische stromingen bestaat het epicurisme?
- ontologie (= zijnsleer / metafysica)
- epistemologie (= kennisleer)
- ethiek
Waar is Hesiodos geboren?
in Askra, Beotië (boerenstreek)
Wat hebben we nog van Epikouros?
brieven en one-liners
Wat zijn de kenmerken van het didactische genre?
- verzen
- technisch onderwerp
- status quaestionis
- aanwezige verteller
- aanspreking adressant
- bewustzijn van schrijver
Wat is ‘didactische poëzie’?
poëzie die ons iets wil aanleren bij een technisch onderwerp
Wat zegt de sociale filosofie van het epicurisme over rechtvaardigheid?
rechtvaardigheid (regels en wetten) zijn uit egoïstisch motief ontstaan
-> λαθε βιωσας = leef verborgen, probeer niet in de media / politiek te komen
