diagnostiek abnormale slik Flashcards
Wat is het doel van assessment bij EDP bij kids?
- Exploreren therapiemogelijkheden
- Synthese bekomen gegevens
- Meedelen resultaten
- Slikken = veilig?
- Feeding competency?
- Gedrag kind en ouder-kind-interactie?
5 belangrijkste vragen om te stellen tijdens assessment?
1) AH/stem
2) duur maaltijd
3) verandering in gewicht
4) overgeven/kokhalzen
5) Stress tijdens maaltijden
6 stappen van assessment?
1) analyse hulpvraag
2) observatie & klinisch onderzoek
3) eventueel instrumenteel onderzoek
4) logopedische diagnose
5) wat lukt wel/mogelijkheden?
6) Behandelplan
Hoe komen we tot de analyse van de hulpvraag?
1) Dossierstudie
Relevante voorgeschiedenis
§ Medisch
§ Reflux(ziekte)?
§ Operaties?
§ Longontstekingen
§ …
§ Paramedisch
Eerdere onderzoeken/behandelingen/ingrepen?
Regelmatig ziek?
Ontwikkeling?
2) gesprek met ouders
Aanmelding
Familiale en sociale anamnese
Groei en ontwikkeling
Zwangerschap, geboorte en perinatale periode
Voedingsanamnese
Mondzorg & speeksel
Wat betekent de afkorting DRIPS?
Drooling Infants and Preschoolers Scale
Waarvoor gebruiken we DRIPS?
4 factoren?
Vragenlijst voor ouders over speekselverlies van
kinderen 0-4 jaar
§ Mate van speekselverlies kan worden
vergeleken met dat van leeftijdsgenootjes van
zelfde geslacht
§ 4 factoren; speekselverlies tijdens activiteiten,
eten/drinken, zuigen op speen/duim, slapen
§ Percentiellijnen P15, P50, P85, P97
Wat heeft duimen als gevolg op speekselverlies?
speeksel wegslikken –> principe motorisch leren
veel duimen –> signaaltje zegt van ‘er is veel speeksel’ werkt niet goed meer, gevoeligheid (sensibiliteit)
3 onderdelen van observatie en klinisch onderzoek?
1) klinisch onderzoek
2) observatie
3) trials
Wat gebruiken bij klinisch onderzoek in?
Verschillende gepubliceerde schalen en checklists
voor kinderen met eet- en drinkproblemen
Wat zijn referentiepunten bij het onderzoeken van abnormaal functioneren van klinisch onderzoek?
Kennis van normale ontwikkeling van mondmotoriek
Ervaring met mondmotoriek en voeding
Wat gaan we nakijken bij klinisch onderzoek?
- Anatomische structuren
- Ademhaling
- Reflexactiviteit
- Tonus (gezicht + mondgebied)
- Responsitiviteit in/rond mondgebied)
- Bewegingsmogelijkheden
- Gedrag, alertheid & fysiologische controle
- Motoriek
- Reacties op sensorische stimulatie
- Mondmotoriek
Wat gaan we zeker observeren bij ons klinisch onderzoek?
Ouder-kind interactie (A-B-C)
A: Antecedent (ouder die eten aanbied) bv AUB neem een hapje voor mama
B. Behavior (kind biedt weerstand) bv Trowing food, crying
C. Consequence (reactie dat ouder geeft op kind zijn weerstand)
–> verbal
–> physical
–> escape
–> withdraw
Voorbeeldje Antecedent
–> verbal
–> physical
Verbal: neem een hap of ik doe je speelgoed weg, AUB neem een hapje voor mama
Physical: lepel in de mond duwen, armpjes naar beneden duwen
Voorbeeldje Behavior
–> verbal
–> physical
–> escape
–> whitdraw (terugtrekken)
Verbal: nee ik vind het niet lekker!
Physical: huilen, voedsel wegsmijten
Escape: gaat weg van de tafel, rent weg
Withdrawal: reageert niet (shyt-down response)
Consequence
–> verbal
–> physical
–> escape
–> whitdraw
Verbal: Je bent een stoute jongen
Physical: forceren om te eten
Escape: mag de tafel verlaten
Withdraw: Opgeven en kind negeren
Wanneer verdenken we aspiratie of laryngale penetratie?
§ Hoesten/ verslikken
§ Recidiverende luchtwegfinfecties of pneumonieën
§ Apnea
§ Bronchospasmen
§ Hese, vochtige stem
§ Signalen vanuit sympathisch zenuwstelsel
§ ! Stille aspiratie
5 zaken gebruiken bij eventueel instrumenteel onderzoek?
- Slikvideo
- FEES
- HRM
- Ultrasound
- Cervicale auscultatie
Waarvoor gebruiken we slikvideo?
Geeft ons dynamisch beeld over de 3 slikstadia
Detecteer aspiratie/laryngale penetratie
daarna advies geven over veilige voedselconsistenties
nog om als logo inzicht te hebben in oozaak/risicofactoren van aspiratie en het ogenblik waarop geaspireerd wordt
Wanneer gaan we doorverwijzen bij slikvideo?
! Bij vragen over veiligheid van slikact
§ Vermoeden van orale, faryngale en oesofagale problemen op
basis van etiologie
§ Klinische verschijnselen van aspiratie:
§ Recidiverende luchtweginfecties (koorts,…)
§ Hoesten
§ Reutelende ademhaling/ vochtige stemgeving tijdens de maaltijd
§ Verslikaccidenten
§ Apneu, ademonderbrekingen,….
§ Nasale regurgitatie
§ Verdere beslissingen nemen omtrent beleid
Wanneer gaan we niet doorverwijzen bij een slikvideo?
§ Gedragsmatige eetproblemen vb. oraal defensief
§ Wurgen, kokhalzen
§ Kauwproblemen
§ Kind is volledig sondevoedingafhankelijk en geen
ervaring met orale inname
§ “Ik heb een voorschrift en dus ook een VFSS nodig
om therapie op te starten.”
§ Acuut zieke patiënten (vb. aspiratiepneumonie)
§ Agitatie
Voorbereiding van slikvideo?
§ Mogelijkheden inschatten voor haalbaarheid van VFSS
§ Informeren van de ouders en de cliënt (ASS!)
§ Ouders brengen eigen ‘herkenbaar’voedsel, eetmateriaal en
eventueel zitgelegenheid mee
§ Kinderen moeten ‘honger’ hebben (maar moeten niet nuchter of
uitgehongerd zijn)
§ Kind moet wakker, alert zijn
§ Ouders zijn aanwezig tijdens het onderzoek
§ Liefst klinisch onderzoek voor de VFSS
Wat moet aanwezig zijn bij slikvideo? (omgeving)
§ Kindvriendelijke radiologieruimte (bv tumbleform chair of mangar chair)
§ Standaard radiologische
hoog/laagtafel
§ Beeldversterker die Xstralen opvangt
§ Monitor
§ Opnamemateriaal
Waar kijken we naar bij de slikvideo? (interpretatie)
§ Gebruik van checklists.
§ Er wordt gekeken naar:
§ Orale bolusvorming, -controle, -transport.
§ Velofaryngale functie (faryngo-nasale reflux)
§ Laryngale elevatie/mobiliteit hyoïd
§ Stembandfunctie (luchtwegprotectie)
§ Faryngale motiliteit
§ Residu in de farynx
§ Functie m. cricofaryngeus
Wat is belangrijk om in ons achterhoofd te houden bij een slikvideo?
§ VFSS is slechts een momentopname
§ VFSS is een artificiële setting
§ VFSS is slechts stukje van de puzzel
