D: Ocena informacji o metodzie diagnostycznej Flashcards
Cele procesu diagnostycznego
osiągnięcie progu wykluczenia i progu leczenia
Próg wykluczenia
Gdy dany stan możemy z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć (na podstawie wywiadu i badań)
Próg leczenia
Gdy dany stan możemy z dużym prawdopodobieństwem potwierdzić (na podstawie wywiadu i badań)
Pre-test probability/pre-test odds
Prawdopodobieństwo a priori/szansa a priori
- prawdopodobieństwo obecności danej choroby u pacjenta przed wykonaniem dodatkowych testów
- np. prawdopodobieństwo 10% mamy szanse 1:9
Post-test probability/post-test odds
Prawdopodobieństwo a posteriori/szansa a posteriori
- prawdopodobieństwo obecności danej choroby u pacjenta po wykonaniu testu
Ocena przydatności testu:
- ocena parametrów trafności (accuracy)
- czy informacje na temat wartości testu są wiarygodne
- czy wykonanie testu będzie pomocne, przy ustaleniu rozpoznania, czy wpłynie korzystnie na pacjenta
Parametry trafności testu
- czułość
- swoistość
- wartość predykcyjna dodatnia
- wartość predykcyjna ujemna
- wskaźnik wiarygodności
Test referencyjny
- tzw. złoty standard
- często wiąże się z niewygodą, ryzykiem, znacznym kosztem
- dodatni wynik traktuje się jako potwierdzenie, ujemny wykluczenie
Sprawdzanie wiarygodności testu diagnostycznego
- ocena wyników względem testu referencyjnego
- niezależność wykonania i interpretacji wyników porównywanych testów
- jego przydatność zależy od zdolności do rozróżniania obecności danej choroby od innych, podobnych w danej grupie pacjentów
- jeśli wyniki ocenianego testu wpłynęły na wykonanie testu referencyjnego, mówimy o błędzie weryfikacyjnym
- czy opis wykonania testu i interpretacji wyników umożliwia jego odtworzenie
LR
= likelihood ratio
Wskaźnik wiarygodności:
- zdolność wyniku testu do zmiany prawdopodobieństwa obecności określonego stanu chorobowego
- szansa a propri x LR = szansa a posteriori
- znajomość LR danego testu pozwala bardzo precyzyjnie określić jego przydatność
- porównanie LR testów pozwala szybko ustalić najkorzystniejszą strategię diagnostyczną
- LR + dal wyników pozytywnych, LR - dla negatywnych
Sensitivity
Czułość testu:
- określana przez wyniki prawdziwie dodatnie
- duża czułość ->małe ryzyko przeoczenia choroby; ujemny wynik daje duże prawdopodobieństwo zdrowia; dużo fałszywie dodatnich; często w badaniach przesiewowych
Specificity
Swoistość:
- odsetek wyników ujemnych wśród osób zdrowych
- określana przez wyniki prawdziwie ujemne
- duża swoistość -> dodatni wynik daje duże prawdopodobieństwo choroby; dużo fałszywie ujemnych; używane do potwierdzania choroby
Positive predictive value (PPV)
Wartość predykcyjna dodatnia:
- stosunek wyników prawdziwie dodatnich do wszystkich dodatnich
- bardziej zależne od częstości występowania choroby w populacji niż czułość, swoistość i LR
Negative predictive value (NPV)
Wartość predykcyjna ujemna:
- stosunek wyników prawdziwie ujemnych do wszystkich ujemnych
- bardziej zależne od częstości występowania choroby w populacji niż czułość, swoistość i LR