congres van wenen+ industrialisatie+België in 19e eeuw

Question 1

wat is restauratiepolitiek

Answer 1

Politiek dat het ancien regime wil herstellen en opleggen aan de mensen in Europa door macht van de vorst te herstellen

Question 2

situeer het congres van Wenen in de ruimte en tijd

Answer 2

van 1814-1815
politiek-bestuurlijk
politiek territoriaal

Question 3

congres van wenen veranderde Europese grenzen aanduiden

Answer 3

Rusland: verwerft Finland, grootste deel van Polen en Bessarabië
Pruisen: kreeg Danzig en diverse gebieden aan de Rijn
Oosterijk (stond Zuidelijke Nederlanden af): Gebieden in Italië
zweden: kreeg Noorwegen in ruil voor Denemarken, Holstein en Lauenburg

Question 4

wat is het congres van Wenen

Answer 4

Het congres werd na de val van napoleon gehouden door de overwinners Pruisen, Rusland, Oosterijk en het Verenigde koninkrijk (grote alliantie), met als doel de Europese vrede gezamenlijk te regelen en vast te houden. De kleine alliantie (Pruisen Rusland en Oosterijk wou ook:

• de verlichting kop in drukken,
• absolutisme (=staatshoofd heeft alle macht)restaureren (Verenigde staten is hier tegen)

Question 5

Bufferstaten

Answer 5

Staat die opgericht wordt om gebiedsuitbreiding te voorkomen

Question 6

situeer eerste industriële revolutie in de tijd en ruimte

Answer 6

tijd: 1780-1850
ruimte: Socio-economisch -> industrie, handel, nijverheid Groot Britannië gevolgd door België

Question 7

De oorzaken en gevolgen van de 1e en 2e industriële revolutie uitleggen, verklaren en toepassen

Answer 7

• Technische en wetenschappelijke vernieuwingen (GB)
• Economische liberalisme: vraag en aanbod verandert hiervoor moet een oplossing gevonden worden-> vooruitgang
• konlonies: goedkope grondstoffen en veel kapitaal
  gevolg: grote werkloosheid (minder werkkracht nodig)

Question 8

1e industrialisatie: uitvindingen en energiebronnen

Answer 8

• stoommachine (James Watt) -> stoomtrein

- mechanisch weefgetouw -> steenkool

Question 9

industrietakken ( 1e en 2e industriële revolutie)

Answer 9

textielindustrie
ijzerindustrie
steenkoolindustrie

Question 10

2e industriële revolutie tijd en ruimte

Answer 10

tijd: 1871-1895
ruimte: socio-economisch

Question 11

2e industriële revolutie vernieuwingen

Answer 11

• Stoomenergie-> elektriciteit (dynamo ca 1860 en gloeilamp1879)
• verbrandings-/ ontploffingsmotors (vervoer-auto-industrie)
• meer auto-onderdelenbedrijven + wegen: cement en asfalt
• chemische industrie: kunstzijde, kleurstoffen

Question 12

verbetering 2e industriële revolutie evolutie?

Answer 12

• massaproductie
• efficient + kostenbesparing
• Schaalvergroting

Question 13

Waarom is gent geïndustrialiseerd?

Answer 13

textiel industrie: (katoen en linnen)

Lieven Bauwens smokkelde machineonderdelen uit GB en maakte vervolgens vernieuwde katoenenspinnen

Question 14

waarom is luik geïndustrialiseerd?

Answer 14

staal, steenkool, zink, machinebouw, glas

John Cockerill bouwde de eerste hoogovens

Question 15

waarom is Henegouwen geïndustrialiseerd?

Answer 15

Bergen: steenkool
Charleroi: steenkool en glas

Question 16

Belgische succesfactoren uitleggen, verklaren en toepassen ( grondstoffen, kapitaal, arbeidskracht en afzetmarkt

Answer 16

grondstoffen: voorraden steenkool en ijzererts
arbeidsmarkt: veel werkloze door beginnende textielindustrie (veel werkloze)
afzetmarkt: België is deel van Franse keizerrijk-> heel Franse keizerrijk = afzetmarkt
kapitaal: ondernemers investeren in nieuwe technologie

Question 17

werkomstandigheden tijdens Belgische industrialisatie

Answer 17

• veel kinderarbeid
• onveilige werkmachines en uitputting
• vrouw verdiend minder en heeft weinig rechten->afhankelijk
• werkdag 10 uur en 6 dagen per week

Question 18

wat is proletarisering

Answer 18

Proletarisering=Het verschijnsel van kleine ondernemers die armer worden door fabrieken en meer overeenkomsten gaan tonen met arbeidsklasse. Ze leven op het randje van armoede

Question 19

leefomstandigheden Belgische industrialisatie

Answer 19

• Kleine huisjes, weinig leefruimte ->ziekte verspreiding
• inkomen enkel genoeg voor primaire behoeftes
• geen recht op staking
• meisjes vaak seksueel misbruikt

Question 20

Belgische revolutie situeren in de tijd

Answer 20

1830-1831

Question 21

Oorzaken van de Belgische Revolutie

Answer 21

Noorden= Nederlandstalige protestanten
Zuiden= Franstalige Katholieken
-Veel minder belgen in het parlement(=ongelijk verdeelt)+bijeenkomsten vinden plaats in noorden
- Willem vervalste resultaten voor nieuwe grondwet
-Om vervalsing tegen te gaan werd Nederlands de officiële taal hier waren de zuidelijke burgerij tegen
-Voor vernederlandsing werd onderwijs gebruikt en regering was antiklerikaal(=tegen invloed en macht van clerus=geestelijken)
kortom: katholieke en Franstalige Belgen waren boos
katholieke kamp: edellieden, zelfstandige boeren en grootgrondbezitters. De kerk werd bedreigt door godsdienstvrijheid en onderwijspolitiek.
liberale kamp: rijke industriële, handelaars, ambtenaren, beoefenaren van vrije beroepen. De verfranste burgerij had veel economische macht maar geen politieke macht, maar weinig politieke

Question 22

unionisme

Answer 22

Unionisme=Groep van mensen tegen het beleid van Willem I. De 2 kampen (katholieke en liberale kamp) zouden nooit met elkaar overweg kunnen maar zijn toch samengekomen door een gemeenschappelijke vijand

Question 23

Nieuwe Belgische grondwet: standpunten van liberalen en katholieken

Answer 23

Liberalen (toestemming van katholieken):
-afschaffing van capaciteitskiesrecht(=een bepaald diploma om te mogen stemmen)
-voorrang van het burgerlijk huwelijk op het kerkelijk huwelijk
katholieken (toestemming van liberalen):
-vrijheid van eredienst
-staatswedde voor bedieners van eredienst
-staatstoelage voor opbouwen en onderhouden van bidhuizen
-vrijheid van onderwijs

Question 24

cijnskiesrecht (kenmerk van grondwet)

Answer 24

alleen wie voldoende belastingen betaalt mag stemmen en zich verkiesbaar stellen voor senaat (parlement). stemmen is geen recht maar een taak voor degene die bekwaam genoeg waren; enkel de elite had recht om te stemmen.-> deelname aan politiek blijft beperkt.

Question 25

scheiding der machten (kenmerk van grondwet)

Answer 25

beide partijen hechten belang aan de scheiding van:

• rechterlijke macht
• uitvoerende macht
• wetgevende macht

Question 26

constitutionele parlementaire monarchie (kenmerk van grondwet)

Answer 26

Iedereen is gelijk voor de grondwet en de koning moet macht delen met het parlement. Het parlement maakt wetsvoorstellen maar worden enkel ingevoerd als koning goedkeurt. grondwet heeft absolute voorrang op alles , iedereen is gelijk voor de wet.

Question 27

wat is socialisme

Answer 27

socialisme= allerlei stromingen die een antwoord willen formuleren op het probleem van de sociale ongelijkheid.Streven naar een samenleving met gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en solidariteit. vroeger: eind maken aan klassen maatschappij
nu: sociale ongelijkheid en problemen aanpakken.

Question 28

wat is marxisme

Answer 28

doel= radicale oplossing voor sociale ongelijkheid. Karl Marx = grondlegger van socialisme en communisme->heel radicaal

Question 29

wat is christendemocratie

Answer 29

eigenschappen van de democratie:
-broederschap
-vertrouwen
-naastenliefde staat centraal
-solidariteit vanuit jezelf e niet van overheid
Rerum Novarum= door Paus Leo 13 geschreven encycliek waarin onderdrukking van arbeidsklasse na industriële revolutie wordt bekritiseerd

Question 30

wat zijn coöperatieven

Answer 30

winkels waar leden producten konden kopen voor zeer lage prijs met als doel leden winnen voor socialisme. Ze betaalden klein ledenbedrag en moesten alle aankopen doen bij coöperatieven. Ze boden ook hulp bij arbeidsorganisaties zoals vakbonden. Ze gaven hun ruimte om te vergaderen en boden materiële steun bij stakingen

Question 31

wat zijn mutualiteiten

Answer 31

= oudste vorm van arbeidsorganisaties= financiële steun voor zieken en weerstandskasten(pot waarmee stakers worden vergoed)

Question 32

wat zijn vakbonden

Answer 32

= organisatie die de belangen van aangesloten werknemers behartigd
Ze waren veel minder succesvol dan mutualiteiten of coöperatieven omdat vele wetten een echte vakbondswerking onmogelijk en illegaal maakten.
in 1898 werden vakbonden succesvoller

Question 33

wat was de evolutie van de levensstandaard?

Answer 33

vroeger: mensen zonder bezit waren verplicht om voor industriële te werken en werden uitgebuit.
(rijke ->rijker en arme->armer)
SOCIALE WETGEVING: industriële worden beperkt in mate waarin ze arbeiders kunnen uitbuiten

Question 34

evolutie van het stemrecht uitleggen

Answer 34

Cijnskiesrecht 1830 (voorwaarden):

• belg
• man
• min 25 jaar
• belastingen betaler

Algemene meervoudig stemrecht 1893:

• man
• min 25 jaar
• max 3 stemmen hangt af van hoeveel belastingen

Algemeen enkelvoudig stemrecht 1919:

• man
• min 21
• 1 stem (iedereen)

Nationale verkiezingen
-alle belgen boven 21 jaar!

Question 35

Belgische werklieden partij

(BWP) ontstaan en standpunt

Answer 35

ontstaan: deel van Belgische socialisten overtuigd dat beste manier voor verandering invoeren van stemrecht was->arbeiders konden zelf politici verkiezen die hun belangen gaan verdedigen
standpunt: het algemene stemrecht invoeren voor alle arbeiders

Question 36

Daenisten partij

ontstaan + standpunt

Answer 36

ontstaan: andere katholieke partij had zeer sterke conservatieve standpunten met enkel belang voor katholieken. Maar niet alle katholieken waren zo conservatief en onverschillig over het lot van arbeiders en de rest van de bevolking
standpunt: steunen op Rerum Novarum + wouden een gunstig politiek klimaat in België

Question 37

communisten partij van België

ontstaan + standpunten

Answer 37

ontstaan: tijdens interbellum ontstonden in België verschillende communistische groeperingen. Samen met enkele radicale BWP-leden vormden ze in opdracht van Moskou de partij.
standpunt: het belang van brede linkse coalitie tegen rechts centraal op staan

Question 38

wat is de verzuiling

Answer 38

verzuiling= specifieke structurering van samenleving op basis van levensbeschouwing. 3 grote zuilen van België:

• katholieke zuil->kerk
• liberale zuil->(beperkt omvang, voor rijken)
• socialistische zuil->BWP

mensen van platteland verloren het wij-gevoel in de stad en kregen hierdoor weer gevoel deel uit te maken van een groter geheel

Question 39

wat zijn breuklijnen

Answer 39

ze worden gebruikt om verdeeldheid in de samenleving aan te duiden. Breuklijnen komen voort uit conflicten en kan de samenleving opdelen (verzuilen) dit lijdt tot ontstaan van ideologieën en politieke partijen
bekende breuklijnen: tegenstelling tussen arm en rijk, links en rechts, gelovig en ongelovig