College 4 Koorts en het jonge kind Flashcards
wat is het belang van spoedzorg voor kinderen met koorts?
- 25% SEH bezoeken zijn kind
- per jaar overlijden ca 25 gezonde kinderen aan een behandelbare infectie
Wat kan je zeggen over kinderen op de SEH van het EMC?
- 60% chronische ziekte
- 1/3 heeft koorts
- 15% levensbedreigend ziek
- 2,5% naar de ICK
- overlijden niet vaak op de SEH –> kunnen vaak nog wel naar ICK worden getransporteerd
wat is het verschil bij een infectie tussen kinderen en volwassenen?
- kind kan minder goed aangeven wat er speelt en waar het last van heeft (komt meer met probleem ipv diagnose)
- andere normaalwaarden
- aspecifieke presentatie die afhankelijk is van de leeftijd
- beoordeling is een moment opname –> je weet niet op welk moment je in de curve zit
Curve: symptomen (Y) tegen tijd (X)
- kinderen schieten sneller omhoog en hebben een hogere piek –> hierna ook sneller weer afname piek
- volwassenen gaan wat langzamer omhoog en de piek is lager en minder scherp (daalt wat langzamer)
Hoe veel van de kinderen heeft een ernstige infectie? Hoe zit dit op de SEH en bij de HA?
1 op de 10
- Koorts
a) HA/HAP: 27-53%
b) SEH: 30-50% - ernstige infectie
a) HA/HAP: 1%
b) SEH: 10-15%
van welke twee soorten koorts spreken we en in welke groepen kunnen we dit opdelen bij kinderen?
- acute koorts: < 1 wk (leeftijd geeft een ander beloop en andere verwekkers)
a) 0-1 mnd
b) 1-3 mnd
c) > 3 mnd - koorts zonder focus
- Temp > 38 gr
- aaneengesloten gedurende 3 wk
Welke soort infecties komen voor veel voor bij kinderen met koorts?
Bacterieel:
- pneumonie
- pyelonefritis
- sepsis
- meningitis
Viraal:
- influenza
- GE let op dehydratie
Waar moet je op letten bij een kind met influenza?
IS kan verslechteren waardoor bvb s. aureus vaker de kans krijgt om een ernstige infectie te veroorzaken zoals een pneumonie of sepsis
wat is het eerste dat gedaan moet worden bij presentatie op de SEH?
Triage: bepaalt de duur totdat het kind door een arts gezien moet worden
Volgens MTS = manchester triage systeem VOOR kinderen (enige systeem dat aanpassing heeft voor kinderen)
Welke groepen zijn er bij de MTS?
Arts zien
- Rood: onmiddellijk
- oranje < 10 min
- Geel < 60 min
- groen < 120 min
- blauw < 240 min (misschien ook wel bij HA)
waarom doen we aan triage en wat is het doel?
voor: prioriteren obv klachten en symptomen
Doel:
- verminderen morbiditeit en mortaliteit door vertraging
- omgaan met crowding
wat is het belangrijk bij de vitale waardes en welke gebruiken we bij kinderen?
Zijn leeftijdsafhankelijk
- HF
- AF
- SaO2 (let op: kunnen goed compenseren hiervoor)
- capillary refill (kleur)
- temperatuur
- tensie –> niet echt
Zijn de metingen van de vitale waardes bij kinderen goed betrouwbaar?
Nee kunnen beïnvloeden worden door
- huilen
- koorts
- pijn
- spanning
Vooral AF en HF omhoog
wat is heel belangrijk mbt de vitale waarden en koorts?
Corrigeren om zeker te weten of het goed is
- HF: per graad 10 omhoog
- AF
a) jonge kinderen: per graad 5 omhoog
b) oudere kinderen + volwassenen: per graad 1-2 omhoog
wat zijn ongeveer de normaalwaarden voor de AF, HF, systolische tensie bij kinderen:
- < 1 jaar
- 1-2 jaar
- 2-5 jaar
- 5-12 jaar
- > 12 jaar
- < 1 jaar
a) AF: 30-40
b) HF: 110-160
c) S-tensie: 70-90
- 1-2 jaar
a) AF: 25-35
b) HF: 100-150
c) S-tensie: 90-95 - 2-5 jaar
a) AF: 25-30
b) HF: 95-140
c) 80-100 - 5-12 jaar
a) AF: 20-25
b) HF: 80-120
c) S-tensie: 90-110 - > 12 jaar
a) AF: 15-20
b) 60-100
c) 100-120
waarom doen we niet echt de bloeddruk meten bij kinderen?
- lastig te meten –> enkel als we belangrijk vinden
- pijn/vervelend
- juiste maat bandje
a) te klein = te hoge tensie
b) te groot = niet goed lukken - Daalt pas ernstig als kind al bijna in reanimatie setting zit door enorme compensatie
Hoe kunnen alarmsymptomen worden beoordeeld in de 1e lijn en wat bedoelen we precies ermee?
Inschatten risico gecompliceerd beloop/ernstige infectie
Volgens NHG-standaard
- kind met koorts moet binnen enkele uren gezien worden
- als koorts > 3 dagen vervalt
- bij alle kinderen met koorts zonder focus: urine onderzoek en CRP
- Meer aandacht voor FU en adviezen aan ouders tav herkennen alarmsymptomen
-
Wat is vooral belangrijk in de 1e lijn mbt risico’s?
- behandeling geeft vaak niet heel veel winst
- vooral herkenning van een ernstige infectie is belangrijk
Hoe wordt in de tweede lijn gekeken naar alarmsymptomen?
NVK-richtlijn
- focusspecifieke symptomen
- urine en CRP onderzoek
Red flags:
- cyanose (SpO2)
- snelle AF
- slechte perifere circulatie
- petechien
–> dan al ver in ziekteproces –> al sepsis (evt septische shock)
1 symptoom is niet bruikbaar bij het uitsluiten van de ziekte, samen kunnen ze wel waarde hebben
Luister naar de ongerustheid van zorgverlener en ouders uit de 1e lijn
welk AO zetten we in bij een kind met koorts?
Voor: onderscheid viraal of bacterieel (ivm behandeling)
- Lab
- X-thorax
- Echo (point of care ultrasound = bedsite echo) voor bvb gecompliceerde pneumonie met empyeem of pleure effusie
- kweken
wat is het verschil tussen CRP en PCT?
PCT = pro-calcitonine
- CRP: loopt op na 6h, en piekt op dag 2 –> hierna zal weer dalen
–> NIET in hele acute fase - PCR: stijgt na 2h, is na 12h al heel hoog en piekt bij 13-14h –> hierna wel weer snelle daling
–> GOED in hele acute fase - PCT is erg duur (omdat niet veel gebruikt)
- CRP kan ook hoog zijn bij weefselschade
wat moet je meenemen bij de interpretatie van anamnese, LO en AO?
- uitkomsten
- zorgen ouders
- co-morbiditeit
- risico op complicaties
–> niet altijd een duidelijke diagnose
wat doen we voor ontslag van het kind uit het ziekenhuis?
Safety netting: voor als er geen oorzaak/diagnose gevonden is
de antwoorden op de vragen meegeven aan de ouders
- Als ik het juist heb, wat verwacht ik dat er gebeurt?
- Hoe weet ik dat ik het onjuist heb?
- Wat moet ik dan doen?
Adviezen ouders:
- uitleg onzekerheid diagnose
- alarmsymptomen
- te verwachten tijdsbeloop
- hoe en wanneer hulp te zoeken
wanneer doen we safety netting?
- als de diagnose onzeker is of een ernstige infectie in de DD staat
- aandoening heeft risico op complicaties (bvb ernstige dehydratie bij GE)
- patiënt heeft vanwege co-morbiditeit een verhoogd frisco op complicaties
waarom kreunen mensen bij benauwdheid?
Hierdoor opbouwen eind positieve druk –> zo veel mogelijk ventilatie en oxygenatie –> compensatie waarbij SaO2 wel goed blijft, maar CO2 wel al kan oplopen
