College 4 Flashcards
UMA evolutie
esthetische voorkeuren zijn te verklaren door de evolutie theorie. Deze stelt namelijk dat mensen op zoek zijn naar zowel bescherming en veiligheid, als zelfverwezenlijking (accomplishment), iets bereiken.
UMA ‘by-product’ hypothese
we hebben het vermogen ontwikkeld plezier te beleven aan de perceptie van wat ons safety en accomplishment biedt
> esthetisch plezier wordt teweeggebracht door de perceptie van balans tussen: eenheid (safety) en variatie
Unity en Variety (UiV: Unity-in-Variety)
perceptuele niveau van het UMA
Unity (eenheid)
de sensatie van het waarnemen van het geheel en de regelmaat of coherentie in een verzameling van elementen.
> helpt begrijpen wat we zien (safety)
Variety (variatie)
de sensatie van het waarnemen van variatie binnen/tussen elementen
> stimuleert onze zintuigen/ wekt onze interesse (accomplishment)
UiV-principe getest
- Unity correleert positief met esthetisch waardering
- Variety correleert positief met esthetische waardering
- Unity correleert negatief met Variety
- De twee factoren samen ‘dempen’ elkaars effect op esthetische waardering uit
- Unity altijd effect op esthetische waardering (met of zonder variety)
- Variety alleen effect op esthetische waardering als perceptie van unity ‘hoog’ is
Typicality en Noverlty
cognitieve niveau van het UMA
Typicality
een ‘goed voorbeeld’ van een bepaalde categorie - ‘prototypisch’ - makkelijk identificeerbaar als product binnen een bepaalde categorie
Novelty
een nieuw, onverwacht, origineel element in een object
UMA’s MAYA-principe
Most Advanced, Yet Acceptable
We beleven het meeste plezier aan datgene dat typisch herkenbaar is, maar tegelijkertijd iets nieuws in zich heeft.
Typicality en Novelty getest
- beide voorspellers an esthetische voorkeur
> maar het zijn elkaars tegenpolen (wat typisch is, is niet nieuw) - We waarderen een artefact meer omdat het typisch is, maar tegelijk minder omdat het niet nieuw is.
verbondenheid en autonomie
sociale niveau van het UMA
verbondenheid (connectedness)
je verbonden voelen met je eigen groep
autonomie
je eigen identiteit willen etaleren binnen je eigen groep
UMA’s AYC principe
Autonomous, Yet Connected
We waarderen esthetische artefacten het hoogst die zowel onze verbondenheid met de groep als onze eigenheid binnen die groep aangeven