college 11 Flashcards
Ethiek
Tak van de filosofie die zich bezighoudt met de analyse van juist handelen
Moraliteit
Het geheel van waarden, normen en overtuigingen die bepalen wat goed en fout
Objectieve vs. subjectieve moraliteit
- Objectief: men denkt dat dezelfde waarden en normen voor iedereen gelden
- Subjectief: men denkt dat normen en waarden verschillen per persoon of cultuur
Morele waarden
De principes die uitdrukken wat we belangrijk vinden en sturen ons gedrag in relatie tot wat goed en slecht is. Voorbeelden zijn privacy, eerlijkheid, respect etc.
Morele normen
De gedragsregels die aangeven wat je wel of niet hoort te doen op basis van morele waarden (wat moreel goed of fout wordt beschouwd).
Descriptief
Objectief beschrijven wat je observeert (in relatie tot moreel en politiek gedrag)
Normatief
Het identificeren van een norm (gebaseerd op een waarde) en dan claimen dat men zich op een bepaalde manier moet gedragen.
Descriptief cultureel relativisme
Het beschrijven van bredere culturele verschillen, zoals religie, voedsel, tradities en gebruiken.
Descriptief moreel relativisme
Het beschrijven van verschillen in morele waarden en normen tussen culturen, zonder oordeel.
Normatief moreel relativisme
Moraliteit is afhankelijk van cultuur en we moeten andere morele systemen respecteren zonder te oordelen. Er zijn geen universele morele waarheden; wat goed of fout is, verschilt per cultuur of context.
Etnocentrisme
Mensen beschouwden in de koloniale tijd hun eigen cultuur als superieur en legden andere mensen de normen en waarden van hun cultuur op.
→ Als reactie hierop is normatief moreel relativisme ontstaan
Normatief moreel relativisme - voorargumenten
- Culturele diversiteit: Verschillende morele systemen in verschillende culturen roepen twijfel op over een universele moraliteit. Reactie: Diversiteit betekent niet dat er geen universele moraal is.
- Vergelijking met religie: Net zoals je geen religie als “de beste” kunt bewijzen, geldt dit ook voor moraliteit.
- Onhoudbaarheid van objectivisme: Zonder religie ontbreekt een objectieve basis voor moraliteit, en ethische theorieën zijn het onderling oneens. Zelfs mensen die hier jaren voor gestudeeerd hebben vinden geen criterium, misschien is er geen juiste theorie.
- Morele vs empirische claims: Morele uitspraken kunnen niet bewezen worden zoals wetenschappelijke feiten. Dit suggereert dat moraliteit niet objectief is.
- Tolerantie: Moreel relativisme bevordert tolerantie tussen culturen, dit is goed voor geopolitieke verhoudingen en multiculturele samenlevingen.
Normatief moreel relativisme - tegenargumenten
- Overdrijft culturele verschillen: Er zijn universele waarden zoals vriendschap, moed en de gulden regel die in veel culturen terug te zien zijn.
- Negeert diversiteit in culturen: Binnen culturen zijn er ook meningsverschillen (bijv. abortus, vrouwenrechten) en heeft dus niet iedereen dezelfde waarden.
- Moreel verwerpelijke daden: Als we geen oordeel mogen vellen, dan zouden we zelfs moreel verwerpelijke daden moeten accepteren. Sommige daden (zoals slavernij of vrouwenbesnijdenis) zijn altijd fout, maar dit zou acceptabel zijn volgens moreel relativisme (reductio ad absordum).
- Problemen met tolerantie: Universele tolerantie is tegenstrijdig; dan moet je ook intollerantie tolereren.
Reductio ad absurdum
Als je een idee tot het uiterste volgt en het leidt tot absurde of onhoudbare conclusies, dan is het idee zelf waarschijnlijk fout.
Universal declaration of human rights (UDHR)
Een document dat basisrechten van alle mensen wereldwijd vastlegt, zoals vrijheid, gelijkheid en recht op een waardig leven. Het werd in 1948 aangenomen door de VN en is een belangrijke mijlpaal voor internationale mensenrechten.