Col 1+2: inleiding + mechanisering

Question 1

Motor-actie controversie

Answer 1

recent debat over hoe COMPLEX gedrag tot stand komt

- motortheorie vs actietheorie

Question 2

Motortheorie

Answer 2

lichaam is passief instrument, domme materie –> intelligent orgaan (brein) nodig voor intelligent en functioneel gedrag

• concepten: representatie, planning, motorprogramma
• hamburgermodel
• va 16e eeuw, ontstaan uit mechanisering natuur

Question 3

Actietheorie

Answer 3

intelligent en functioneel gedrag resultaat uit interactie spier-skeletsysteem, zenuwstelsel en omgeving

Question 4

Hamburgermodel

Answer 4

motortheorie: perceptie en actie zijn het broodje, het belangrijkste zit daartussen; modelvorming + planning+ motorprogramma, gebeurt in brein
- cognitie is gesandwiched
= sense-model-plan-action architectuur

Question 5

James Gibson

Answer 5

• controle van beweging zit in ze interactie tussen dier en omgeving
• dier + omgeving = 1 systeem
• bewegen –> info –> bewegen

Question 6

Esther Thelen

Answer 6

onderzoek stapreflex babies bij rechtop houden:

• op land: eerst stapreflex, verdwijnt even, na paar maand weer terug
• in water: stapreflex blijft!
• -> NIET obv motorprogramma; wss gewichtstoename > ontwikkeling spierkracht

Question 7

Probleem van Controle

Answer 7

als materie is stom en passief en geen intrinsieke doelgerichtheid = volledig onderhevig aan mechanica

• kan uit zichzelf niets
• -> hoe dan intelligent gedrag?
• -> intelligente substantie nodig

Question 8

Probleem van Waarneming

Answer 8

als wereld is enkel materie in beweging, dan is er wereld van primaire kwaliteiten en wereld van secundaire kwaliteiten
–> welke + hoe waarnemen?

Question 9

Probleem van dieren als machines

Answer 9

als één set principes voor hele natuur, dan zowel voor levenloze als levende natuur.
–> dieren en machines werken zelfde?

Question 10

Plato

Answer 10

• 400 v.C.
• verandering bestaat niet in realiteit; er is alleen ZIJN en NIET-ZIJN
• verandering waarnemen = waarnemen van verschijning: imperfecte benadering van realiteit
• realiteit= wereld van ideeën en concepten, alleen in die wereld bestaat perfectie, niet waarneembaar!
• realiteit niet waarneembaar –> kennis vergaren KAN NIET obv observaties

Question 11

Realiteit

Answer 11

= de perfecte wereld, = wereld zoals die bestaat in ideeën en concepten (alleen die kunnen perfect)

Question 12

Verschijning

Answer 12

imperfecte benadering van realiteit, = de wereld die we waarneming (lijkt perfect, maar dat is hij NOOIT)

Question 13

Aristoteles

Answer 13

• verandering is overal, = overgang van ene vorm van zijn naar andere vorm van zijn, obv 4 oorzaken
• natuur heeft intrinsieke doelgerichtheid
• theleologische verklaringen álle natuur

Question 14

4 oorzaken van verandering

Answer 14

• materiële oorzaak: materiaal van object
• formele oorzaak: essentie van het object (wat het is)
• werkoorzaak: de bewerking die het object ondergaan heeft om te komen tot wat het nu is
• doeloorzaak: wat het doel van de verandering is

Question 15

Theleologische verklaring

Answer 15

verklaren van object/ gebeurtenis obv doeloorzaak

Question 16

Mechanische verklaring

Answer 16

verklaren van object/ gebeurtenis obv ontstaansmechanisme

Question 17

Copernicus

Answer 17

• start mechanisering: heliocentrische theorie
• planeten draaien in cirkelbaan
• redeneert vanuit esthetiek; planeten zijn goden = perfect

Question 18

Heliocentrische theorie

Answer 18

zon in de middelpunt van het helal

Question 19

Kepler

Answer 19

• planeten niet in cirkelbaan, maar ellips

- breuk met esthetische denken

Question 20

Galilei

Answer 20

• grondlegger mechanisering
• botsing wetenschap vs kerk
• problemen Copernicus opgelost:
  
  • 1e bewegingswet: eenparig rechte lijn TENZIJ kracht (Materie = stom en passief)
  • wet vallende lichamen: valversnelling voor alle objecten gelijk

Question 21

Newton

Answer 21

• wiskundige EN alchemist
• alchemie: materie is ACTIEF (levenskrachten)
• 2e bewegingswet: kracht evenredig versnelling
• 3e bewegingswet: actie = -reactie
  ==> 3 wetten -> bewegingen levenloze natuur verklaren en voorspellen

Question 22

Mechanisering wereldbeeld

Answer 22

• materie stom en passief
• wereld= materie in beweging
• geen intrinsieke doelgerichtheid (zie 1e wet) –> GEEN theleologische verklaringen
• bewegingsVERANDERING verklaren (zie 1e wet)

Question 23

Primaire kwaliteiten

Answer 23

objectieve eigenschappen van de natuur, bestaan in realiteit, te vangen in wiskunde en mechanica, = de WERKELIJKE wereld

Question 24

Secundaire kwaliteiten

Answer 24

eigenschappen van de natuur die alleen bestaan in onze waarneming, NA reactie van zintuigen op primaire kwaliteiten, niet te beschrijven in wiskunde, = de ERVAREN wereld

Question 25

Uurwerk metafoor

Answer 25

1. lange tijd werd ‘tijd’ gezien als een cognitief concept, maar met uitvinding mechanisch uurwerk was er ineens een machine die dat ook kon!
2. fenomenen zijn niet van goddelijke oorsprong, maar van mechanische oorsprong
3. elk elementje heeft een vaste functie en draagt daarmee bij aan het functioneren van het geheel

Question 26

Aristoteles’ typen verandering

Answer 26

• ontstaan en vergaan
• verandering van hoedanigheid
• verandering van hoeveelheid
• verandering van plaats