CLEFYDAU DEINTYDDOL,CANSER,ANHWYLDERAU TREULIO Flashcards
POB RHAN OR DANT
- enaml
2.dentin
3.pulp
4.gingiva
5.agwrn
6.cementwm
7.nerfau a phibellau gwaed
8.agoriad pen greiddiau
DAU CYDRAN Y DANT
1.crown
2.root
BETH SYDD YN ACHOSI DENTAL DECAY
bacteria/germs+food,drink,sugars,sweets=acid produced
NEU
healthy tooth+acid= cavity
CALCULUS=
plac
CAMAU O CLEFYD Y GUM
- dechrau off fel dant iachus
2.calculus(plac) yn aduladu lan a achosi ir gum fynd yn inflamed a iritated
3.inflamation yn achosi ir gumiau gwahanu or dant
4.dant yn ceisio cwympo allan o llack o support gan y gums
SUT I ATAL CLEFYD Y GUM
-diet lleihau siwgrau sydd wedi cael ei ychwanegu
-gwneud yn siwr i glahau dannedd yn cyson 2 waith y dydd
-lleihau bwyta bwyd asidig
-cynyddu bwydydd llawn ffibr
-cynnyddu bwydydd llawn fflworid
FACTORAU CLEFYD Y GUM
-bwyta bwyd llawer o siwgr
-ddim yn brwsio/flosio dannedd
-yfed diodydd llawn asidau
-ddim yn bwyta llawer o calsiwm
TIWMOR MALAEN (MALIGNANT TUMOUR)
dyma lle maer twmor yn torri fwrdd o celloed yn ymosod ar rhannau eraill or corff
TIWMOR ANFALAEN (BENIGN TUMOR)
twmor sydd yn aros yn ei lleoliad a ddim yn mudo or safle neu yn ymosod ar rhannau arall or corff
SUT YDY CANSER YN DATBLYGU
niwidiadau i DNA.
FFACTORAU SYDD YN GALLU ACHOSI CANSER
-ysmygu
-fod yn agored i haul
-yfed alcohol
-fordd o byw
-diffig gweithgareddau corfforol
-straen
-ymbelydreol x rey
-bwyta bwyd brasterog
ACHOSION BIOLEGOL
-hanes teulu
-newidiadau hormornal
-mutation yn cod genetig DNA
MAE DIET YN GALLU ACHOSI CANSER
wrth bwyta bwydydd iachus fel llysiau a frwythau maen lleihau siawns o datblygu canser ond wrth bwyta bwyd fel cig moch a cig coch bwyd cyflym fel mcdonalds a yfed ormod o alcohol mae hyn n gallu arwain at cancer
DIVERTICULITIS
clefyd sydd yn effeithio y colyddyn mawr. mae pockedau diverticula yn datblygu ar wal y colyddyn a maer diverticulitis yma yn cael inflamed neu infected
PAM YDY FFIBR YN RHAN BWYSIG OR DIET
mae ffibr yn helpu chi fynd ir ty bach. dydy ffibr ddim yn cael ei treilio. os ydych ddim yn cael digon o fibr yn y diet bydd hyn yn achosi constipation
SUT YDY DIVERTICULITIS YN DIGWYDD
gan fod lawer o pwysedd ar ol o i person fod yn constipated a straenio am amser hyr. bydd y lumps yn gwthio ei hynain allan or wall y colyddyn.
FACTORAU RISG O DIVERTICULITIS
-diet fibr isel
-ddim digon o dwr
-diet heb llysiau
-diffig add gorff
RICKETS
DIFFIG FITAMIN D
-agwrn meddal
-asgwrn yn tyfu yn anormal
-coesau yn bwa
FITAMIN D YN HELPU AMSUGNO CALSIWM FELLY DIFFIG CALSIWM ER MWYN CRYFHAU ESGYRN
BETH SYDD YN ACHOSI RICKETS
-pobl sydd yn tlodi neu byw heb llawer o haul a diffig maeth/mwyn
BETH YW OSTEOMALACIA
-asgwrn yn fynd yn gwan ac yn meddal sydd yn achosi i nhw fod yn fwy tebygol o torri yn hawdd
maen cael ei achosi gan llack o fitamin D
ANAEMIA
LLACK O HEARN YN Y DIET
mwyafrydd o merched ifanc gyda anaemia
-diffig hemoglobin
-diffig celloedd coch gwaed
-ni all y celloedd coch cludo digon o ocsigen o amgylch y corff
YN GALLU ACHOSI BLINDER A TEIMLON GWAN
FFACTORAU RISG O ANAEMIA
-mam sydd yn bwydo or bro gyda llac o hearn yn galu achosi ir babi cael llack i hearn
-mislif
-anaf- colli llawer o gwaed
-osgoi fynd it meddyg/meddwl ddim ond bod nhwn blinedig
BWYDYDD LLAWN HEARN
-cig coch
-spinich
-cabbage
-cnau
-ffa
-kale
