Blok blauw boek 2 Flashcards
Essentiele eigenschappen voor lopen
- Kracht
- Sensibiliteit (gnostische)
- Visus
- Coördinatie
- Balans
Epidemiologie loopstoornissen
60 jaar 5%
85 jaar ongeveer 82%
Etiologie Loopstoornisen
Veel voorkomende oorzaken claudicatio intermittens
- Vasculaire (klachten verminderen bij stil staan)
- Neurogene (geen klachten tijdens fietsen)
Lichamelijk onderzoek (moeite met lopen)
Neurologisch onderzoek
- zintuigen: visus, gehoor
- Sensibiliteit
- Tonus
- Kracht
- Coördinatie (top-top-proef (TTP), top-neus-proef (TNP), kniehakproef (KHP), koordansersgang (KDG)
- Balans
- Lopen
Antalgische gang
Gang wanneer iemand pijn heeft
Mank lopen
verminderde knie en heup flexie tijdens de zwaaifase (stijf houden been)
- coxartrose, artritis
- radiculopathie
Paretische gang
distale zwakte (klapvoet)
- m. tibialis anterior
- m. extensor hallucis longus
- m. extensor digitorum longus
oorzaak:
eenzijdig: Leasie van n.peroneus, L5 wortel aandoening of MND
Dubbelzijdig: polyneuropathie
proximale zwakte
bilaterale zwakte van de bekkengrodelspieren, bekken kantelt richting het standsbeen, atrofie van heupspieren en lage reflexen.
oorzaak: spierziektes
spastische gang
Spasticitiet in de spieren
Benen - extentie (gestrekt been)
Armen - flexie (gebogen arm)
circumductie
eenzijdijg: cerebraal (infarct of bloeding) leasie in de pyramidale banen, hyperreflexie en hypertonie
dubbelzijdig: cervicale of thoracale myelopathie, HSP herieditaire spastische paraparese of infantiele encefalopathie
Afwijkende looppatronen
- Spastische gang
- antalgische gang
- paretische gang
- vestiubulaire gang
- atactische gang
- hypokinetisch (extrapiramidale) gang
- voorzichtige gang
Vestibulaire loopstoornis
verbreed gangspoor om evenwicht te behouden, vaak één zijde
patiënt zoekt steun om niet te vallen
vaak ook: misselijkheid, braken en nystagmus
Oorzaak: neuritis vestibularis , ziekte van méniére, traumatische of infarcering van het labyrint
Atactische gang
ook wel dronkemansgang
wisselend verbreed gangspoor, zowel naar lings of naar rechts
paslengte is variabel,
Oorzaak; sensorisch, frontaal of cerebellair probleem
Sensorisch: kan de patient het visueel nog coriggeren, klachten nemen toe bij het sluiten van de ogen, lage reflexen en een gestoorde vibratie zin
cerebellair: geen verschil tussen ogen sluiten of open in beide situatie is geen visuele correctie mogelijk, intentie tremor, gestoorde oogbewegingen
Frontaal probleem: magnetische looppatroon
hypokinetisch (extrapiramidale) gang
Loopt traag, schuifelend met kleine passen, kleine staphoogte, weining arm swing
Parkisinson: romp voorovergebogen, bij staan en lopen, assymetrische arm swing, nooit een verbreed gangpad
Ziekte van parkinson vs parkisonisme
Ziekte van parkison = cellen die dopamine aanmaken zijn aangedaan, dit leid tot een tekort aan dopamine
Parkisonisme= te kort aan werkzame dopaminereceptoren, de cellen reageren niet op de dopamine stimulatie (moeilijker te behandelen)
voorzichtige gang
kleine paslengte, stijve romp, verbeed gangspoor,armen wijd uitgespreid
Angst om te vallen
Basisvoorwaarden normale productie en begrijpen van spraak en taal
- bewustzijn
- ontwikkeling
- motivatie
- stem
Motivatie (spraak en taal)
Mensen met een depressie hebben soms onvoldoende motivatie om te spreken
Dysartrie (definitie)
motorische dysfunctie in spreken
Dysfasie (definitie)
cognitieve dysfunctie (benoemen, begrip, nazegge) (taalstoornis)
Dysarthrie (oorzaken)
centrale neurologische oorzaken
- cortex of tractus corticonuclearis: psuedobulbaire
- cerebellum: alcohol intoxicatie, MSA-C, SCA (spinocerebellaire ataxie)
- extrapiramidaal: M. Parkison, MSA-P (hypokinetisch) en ziekte Huntingtonn (hyperkinetisch)
Perifere neurologische oorzaken (bulbair)
- kernen hersenstam: ALS
- hersenzenuwen: dubbelzijdige fascialis parese,
- neuromusculaire overgang
- spier
Klinische presentatie
Klinische presentatie Dysarthrie
Psuedobulbaire dysartrie (centrale dysartrie)
- onscherpe mede
Afasie (definitie) en dysfasie
afasie - afwezigheid
Afasie
taalprobleem ligt altijd centraal
er is sprake van een dominante hemisfeer, waar de taal functies liggen.
90% van de rechtshandigen bevolking zit het aan de linker hemisfeer.
linkshandige
60% linker hemisfeer
20% rechter hemisfeer
20% beide hemisferen
Comummincatie
informatie - auditieve cortex - gebied van wernicke (woordherkenning) - via fasciculus arcuatus - broca - centrale motor cortex
Austismespectrumstoornissen (ASS)
Wat vroeger werd gezien als losse aandoeningen maar worden nu overkoepeld als ASS zonder subtypes
- autistische stoornis
- stoornis van asperger
- PDD-NOS
Autisme
moetie met informaite filteren, integreren en van betekenis te voorzien
Problemen in:
- sociale communicatie en interactie
geen contact, geen interactie zoeken
- rigide gedagsorganistie
Theory of mind
Smarties task, het kennis voor inlevings vermogen (theory of mind) bij autisme minder goed aanwezig
centrale coherentie
Bij autisme hebben een beter details herkkening
Bij mensen met geen autisme hebben een betere patroon herkenning
autismespectrumstoornis (ASS)
- sociale emotionele wederkerigheid
niet reageren op de feedback (wederkerigheid) - stoornis in non-verbaal gedrag (oogcontact, gebaren, mimiek)
- stoornis relatie leeftijdgenoten (afwezigheid fantasiespel, imitatiespel)
Rigide gedragsorganisatie
- niet functionele routines of rituelen
- stereotypieën gedrag
motorisch (fladderen, hoofdbeweging)
spel (herhalende beelden)
taal, woordgebruik en spraak: (concreet, ouwelijk/ echolalie/neologismen/formeel) - preoccupaties
- ongewone reactie op bepaalde geluiden, visuele of tactiele stimuli
Andere pijnverwerking
- pijngrens
- gevoeligheid voor kleding
- filteren van signalen gaat moeilijk
- savant syndroom (erg sterke sensoriche stimulu)
Austime spectrum
- met of zonder verstandelijke beperking
- met of zonder taalstoornis
- samenhang met somatische of genetische aandoeining
- samenhang met psychiste stroonis
- katatonie
ernst bepaald
- door mate van ondersteuning
Rode vlaggen (vroege signalen)
- niet brabbelen (12mnd)
- niet reageren op naam
- niet glimlachen naar anderen
- soms doof lijken
- niet wijzen/zwaaien/gebaren (12 mnd)
- niet spelen
- ## sterk vertraagde taalontwikkeling
ASS pathogenese
complex en onbekend samenspel in ontwikkeling -> beinvloedt hersenontwikkeling > gedrag
genetische factoren en omgevings factoren
(genetische kwetsbaarheid om een autiste kenmerken te vormen)
> 100 genen + gebieden op genoom
fragiele X syndroom bijna autistie forme kenmerken
Risicofactoren ASS
- oudere leeftijd vader
- oudere leeftijd moeder
- valproienzuur in zwangerschap
- prematuriteit, dysmaturiteit, LGA
- mogelijk: stress in zwangerschap, luchtvervuiling
NIET!: vaccinatie
Neurodiversiteit
evolutionaire functie:
Rigiditeit: Vasthoudend beleid
Minder sociaal invoelend: handelen in situaties, sociaal belast
Detailgericht:
ASS behandeling
- psycho-educatie (uitleg over ziekte)
- pedagogische en psychosociale interventies
- vroeginterventie
- medicatie. bij concentratie problemen kan je methylfenidaat gebruken
dirsuptief gedrag: risperidon
ADHD symptomen: methylfenidaaat
Angst en depressie zonder agressie: fluoxetine
dwangmatigheid en repititief
MMSE
Instrument om een indruk te krijgen van de cognitieve functie
Test
- orientatie
- taal
- constructie
- geheugen en imprenting
voordeel: makkelijk en snel, goed onderzocht
nadeel: test niet de organisatie en planning van de patiënt, laag geletterdheid, leer effect
Afkappunt: 24
Cognitieve functies
- geheugen
- taal
- visuopatiele functie
- uitvoerende functies
- gedrag en persoonlijkheid
Soorten dementie
Alzheimerdementie
frontotemporale dementie
vasculaire dementie
lewbody dementie
parkison dementie
MOCA
Bij een hoog opleidings niveau van HBO
Cognitieve functie testen
- MMSE
- MOCA
- Klokkentest
- NPI-Q (neuropsychiatrische symptomen)
Klokkentest
snelle test om alle domeinen te testen
NPI-Q
Dissabilty assesmnet of dementie (DAD)
disabbbilty assesment of dementie
het uitvragen naar ADL taken met dementie
MRI indicaties dementie
dementie onder 65 jaar
verdenking bloeding/infarct
verdenking parkisonisme
plotse grote knik
Atrofie
wittestof afwijkingen
Klinische dementie beoordeling (CDR)
bepaling van de ersnt van de dementie
Pschyatrie somatiek cijfers
10-30 jaar eerder overlijden ivm met de gemiddelde levensduur
psychiatrische patienten heeft 70% een somatische aandoening
10% kan op suicide bij psychiatrische patienten
Voornaamste doodsoorzaak pschiatrische patienten
voornaamste doodoorzaak infectries
- zelfverwaarlozing
- intra veneuze drugs gebruik
- Mensen hebben mindere last ziek zijn klachten (pijn/koorts
Doodsoorzaken NL
1) kanker
2) hart en vaatziekten
3) psyochishe stoornissen
prevalentie
hoe meer somatische probleem, hoe groter de kans op een psychiatrische probleem
2 somatische ziektes 20%
meer dan 3 somatische problemen - rond de 40%
Vaker uitvragen patiënten over ggz bezoek of psychiatrische klachten
CVZ - depressie 50%
Gastro-intestinaal probleem 60%
Cardiovasculaire risico managment
Lipide markers
Glucose (hb1ac in de richtlijn)
Bloeddruk
BMI
buikomvang (kan confronterend zijn voor patienten)
Gezondheidskloof
wordt telkens groter,
de rijkere krijgen betere zorg dan de armere patienten
Lithium bijwerkingen
Indicaties: Bipolaire stoornis
Hypothyrodie
Overgewicht
Tremor van handen
Patiënt arts relatie
Heteroanamnese
huisarts belllen
politie uitvragen
Gewichts toename
aan de hand van risiciprofiel cardiovasculair je medicatie beleid er op afsteld -> waarbij gewicth toename
clozapine
Valproïnezuur dekapine
Mirtazapine (
bupropion (gewichtsverlies)
Naltrexon/bupropion (gewichtsverlies)
Leeftstijlfactoren pschyiatrie
Fysieke activitiet (meeste evidentie)
algehele fysieke activiteit is een beschermende factor voor depressie en angststoornis, psychose, bipolaire stoornis.
Roken
verhoogd risico op krijgen van depressie, hoger risico op krijgen van psychotische stoornis,
roken is mogelijk een van de oorzaken krijgen van schizofrenie en bipolaire stoornis
Voeding
gezonde voeding
Mediteraanse dieet - halve bord groenten, Lage inflammatorie index geassocieerd met verminderd risico op depressie - zoals vlees, snelle suikers.
omega 3 vetzuren geven ernstige derpressie (opname) en ADHD
Bij suikers ADHD vermijden
Slaap
slaapinterventies verminderen bij depressie
Beweeginterventies
running therapy bij depressieve stoornis
beweeg interventies verminderen angsstoornissen
beweeginterventies vermindert de symptomen naar schizofrenie
Leeftsijl diagnostiek
Bewegingnorm (150 minutenn per week matig intensief- buitenadem maar kan nog wel een gesprek houden)
Voeding (24 uur recall, wat heeft u de laatste 24 uur gegeten)
Ruimte innemen process (ROP)
hoofdpijn, misseklijkheid
Swinging flashlight
afferent van gezond oog n. opticus
efferent pupil vernauwing n. oclumotrios bilateraal
Neuritis optica DD
- MS
- CVA
- borrelia infectie (lyme)
- sarcoidoise
- iodiopatisch
AO
Hersen MRI; met als vraag MS? wittestof afwijking, aankleurende leasie?
50% in de toekomst gaat MS ontwikkelen
IV methylprednisolon (3 dagen 1000mg/500mg), effect vooral sneller herstel alleen geen effect op lange termijn prognose
NO neuritis optica
INO
INO -> leasie in het FLM contrlaterale oog abduceert niet als niet aangedaan oog aduucceert
Multipele sclerose Behandeling
- Behandeling Intraveneus methylprednisolon
Dimethylfemuraat - maagdarm klachten en last van flushing - Progesieve multipele leukoencephalopathie (JC virus)/oppertunische infectie - leukopenie bijwerkingen
- Natalizumab goed effectief 80-90% reductie van excercebaties echter wel groter risico op PML
Pathologie MS
inflammtoire fase