Begrippen H1

Question 1

BRIC’s-landen

Answer 1

Afkorting voor landen die na 2000 een snelle economische groei doormaken: Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika (South-Africa).

Question 2

Lagelonenlanden

Answer 2

Landen in de (semi)periferie die een veel lager loonniveau kennen dan de rijke landen. Zij vormen daardoor een aantrekkelijke vestigingsplaats voor arbeidsintensieve bedrijven.

Question 3

Productieketen

Answer 3

De schakels waaruit het productieproces van goederen bestaat, van grondstof tot eindproduct.

Question 4

Just in time

Answer 4

Principe dat goederen precies op tijd worden aangeleverd. Voorraadvorming en dure opslag van goederen worden hierdoor beperkt.

Question 5

WTO

Answer 5

(World Trade Organization, Wereldhandelsorganisatie)

Internationale organisatie die pleit voor vrijhandel.

Question 6

Globalisering

Answer 6

Proces waarbij gebieden op aarde op tal van terreinen (economisch, cultureel, sociaal en politiek) steeds meer met elkaar verbonden raken.

Question 7

Globaal shift

Answer 7

De verschuiving op aarde van het economisch kerngebied. Vaak verstaat men hieronder de verschuiving van de randen van de Noordelijke Atlantische Oceaan naar de randen van de Stille Oceaan.

Question 8

Multipolaire wereldeconomie

Answer 8

Een economie waarbij op meerdere plaatsen in de wereld belangrijke economische kerngebieden zijn. Dit systeem vervangt het wereldsysteem van centrum-semiperiferie-periferie.

Question 9

Handelskolonialisme

Answer 9

Fase (1500-1800) van vestiging van Europese handelsmaatschappijen in de nieuw ontdekte gebieden van Afrika, Amerika en Azië, met het doel handel te drijven.

Question 10

Industrieel kolonialisme

Answer 10

Fase (1800-1950) waarin Europese moederlanden koloniën stichtten die ze zelf bestuurden, met als doel de aanvoer van grondstoffen veilig te stellen en een afzetmarkt voor hun industriële eindproducten te vormen.

Question 11

Dekolonisatie

Answer 11

Periode (1945-1975) waarin de vroegere koloniën onafhankelijk worden.

Question 12

Koude Oorlog

Answer 12

Periode (1945-1989) waarin de tweede wereldmachten Verenigde Staten en Sovjet-Unie vijandig tegenover elkaar stonden.

Question 13

Vrijemarkteconomie

Answer 13

Economisch systeem waarbij de productie in handen is van particuliere ondernemers.

Question 14

Vrijhandel

Answer 14

Handel waarbij de grenzen tussen handelsgebieden zo veel mogelijk worden weggenomen.

Question 15

Protectionisme

Answer 15

De bescherming van de binnenlandse markt en bedrijven tegen buitenlandse concurrentie.

Question 16

Importheffingen

Answer 16

Belasting op ingevoerde goederen, bedoeld om de binnenlandse markt te beschermen tegen het buitenland.

Question 17

Liberalisering

Answer 17

Het door de overheid opheffen van belemmeringen voor een vrijemarkteconomie en (buitenlandse) concurrentie.

Question 18

Politieke systeem

Answer 18

De wijze waarop een land wordt bestuurd.

Question 19

Gini-coëfficiënt

Answer 19

Een maat om sociale ongelijkheid te meten. De coëfficiënt loopt van 0 (volledige gelijkheid) tot 1 (volledige ongelijkheid).

Question 20

Exploitatiekolonie

Answer 20

Kolonie die door het moederland wordt gebruikt wordt als wingewest. Ontwikkeling van de kolonie komt op de tweede plaats.

Question 21

Vestigingskolonie

Answer 21

Gebied waar kolonisten zich blijvend vestigen en dat ze vaak opbouwen naar voorbeeld van het moederland.

Question 22

Importvervangende industrialisatie

Answer 22

Het vervangen van importgoederen door eigen productie.

Question 23

Triade

Answer 23

De drie belangrijkste handelsblokken in de wereld: Noord-Amerika, de Europese Unie en Oost-Azië (China en Japan).

Question 24

Exportgerichte industrialisatie

Answer 24

Industrialiseren door goederen te produceren voor de export.

Question 25

Buitenlandse directe investeringen

Answer 25

Buitenlandse investeringen (ook wel bedrijfsinvesteringen) in een land.

Question 26

Armoedegrens

Answer 26

Inkomen dat je nodig hebt om te kunnen voorzien in de basisbehoeften. De hoogte van de grens verschilt per land.

Question 27

Exportproductiezones (EPZ’s)

Answer 27

Speciaal ingerichte bedrijventerreinen, vaak bij vliegvelden of havens, waar de op export gerichte bedrijven zich vestigen.

Question 28

Aziatische tijgers

Answer 28

Nieuwe industrielanden in Zuidoost-Azië.

Question 29

Zelfvoorzienende landbouw

Answer 29

Traditionele landbouw in arme landen, waarbij de productie bedoeld is voor eigen gebruik of de lokale markt. Het tegenovergestelde is commerciële landbouw.

Question 30

Handelsgewassen

Answer 30

Landbouwgewassen bedoeld voor de wereldmarkt.

Question 31

Planeconomie

Answer 31

Een systeem waarbij de overheid plant hoe de economische ontwikkeling moet verlopen, vaak met behulp van vijfjarenplannen. Planeconomie is typisch voor een socialistisch of communistisch land.

Question 32

Herstructurering

Answer 32

Het omvormen van de economie, bijvoorbeeld van agrarisch naar industrieel of van industrieel naar een diensteneconomie.

Question 33

De-industrialisatie

Answer 33

Ontwikkeling waarbij in een regio (oude) industriële activiteiten voor een belangrijk deel verdwijnen.

Question 34

Kapitaalintensief

Answer 34

Bij de productie wordt veel kapitaal gebruikt (dure machines, gebouwen) in vergelijking met de kosten voor arbeid en grondstoffen. Een chemisch bedrijf is kapitaalintensief.

Question 35

Agglomeratievoordeel

Answer 35

Het voordeel dat bedrijven hebben door bij elkaar in de buurt te zitten.

Question 36

Globaliseringsindex

Answer 36

Een lijst die landen rangschikt naar mate van hun openheid en gerichtheid op het buitenland.

Question 37

Outsourcing

Answer 37

Het verplaatsen van economische bedrijvigheid (vooral diensten) vanuit rijke landen naar goedkopere gebieden.

Question 38

Regionaal ontwikkelingsbeleid

Answer 38

Extra steun van de Nederlandse overheid of de Europese Unie voor achterblijvende gebieden.