Autakoidy lipidowe - EIKOZANOIDY Flashcards

1
Q

Drogi syntezy EIKOZANOIDÓW

A
  • syntaza prostaglandyny H
  • lipooksygenaza
  • hydroksylaza
  • epoksygenaza cytochromu P450
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jaką aktywność wykazuje syntaza prostaglandyny H?

A
  • cyklooksygenzay (COX)

* peroksydazy (PX)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Scharakteryzuj COX-1 i COX-2 pod względem regulacji ekspresji

A

COX-1: konstytutywny (możliwy wzrost ekspresji

COX-2: indukowalny; pojawia się w odpowiedzi na cytokiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Scharakteryzuj COX-1 i COX-2 pod względem regulacji ekspresji

A

COX-1: konstytutywny (możliwy wzrost ekspresji pod wpływem cytokin, czy endotoskyn)

COX-2: indukowalny; pojawia się w odpowiedzi na cytokiny, endotoksynę i czynniki prozapalne

COX-2 może być konstytutywny w nerkach, śródbłonku naczyń!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Scharakteryzuj COX-1 i COX-2 pod względem regulacji aktywności

A

COX-1: mało, ściśle regulowane porcje eikozanoidów
* aktywność zależy od Ca

COX-2: dużo, ciągle wytwarza eikozanoidy
* aktywność NIE zależy od Ca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Scharakteryzuj COX-1 i COX-2 pod względem hamownia indukcji przez GLIKOKORTYKOSTEROIDY

A

COX-1: NIE jest hamowany

COX-2: Jest hamowany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Scharakteryzuj COX-1 i COX-2 pod względem lokalizacji tkankowej

A

COX-1: Większość tkanek

COX-2: wszystkie komórki jądrzaste biorące udział w zapaleniach oraz NERKI, ŚRÓDBŁONEK NACZYŃ, MÓZG, NABŁONEK OSKRZELI, JĄDRA - może być obecny konstytutywnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jak powstaje COX-3 i jakie ma znaczenie?

A

Jako przekształcenie COX-1.

Nie ma dużego znaczenia w produkcji prostaglandyn.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jak powstaje COX-3 i jakie ma znaczenie?

A

Jako przekształcenie COX-1.

Nie ma dużego znaczenia w produkcji prostaglandyn.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Scharakteryzuj działanie PGD2

A
  • Nasilenie reakcji alergicznej w oskrzelach (chemotaksji dla eozynofilów)
  • Rozkurcz mięśni gładkich
  • Hamowanie agregacji płytek krwi
    *
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Scharakteryzuj działanie PGD2

A

Przez DP1 - wzrost cAMP:

  • Nasilenie reakcji alergicznej w oskrzelach (chemotaksji dla eozynofilów)
  • Rozkurcz mięśni gładkich
  • Hamowanie agregacji płytek krwi
  • Udział w mechanizmie snu w OUN

Przez DP2 - wzorst Ca:

  • Hamowanie pobudzenia zapalnego k układu immunologicznego
  • hamowanie reakcji zapalnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Scharakteryzuj działanie PGE2

A

Poprzez EP1 - wzrost IP3:
* nasilenie karcynogenezy w jelicie grubym

Poprzez EP2 - wzrost cAMP:

  • Regulacja filtracji kłębuszkowej
  • Regulacji filtracji zwrotnej
  • regulacja przepływu krwi przez Nerki
  • rozkurcz mięśni gładkich naczyń
  • rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli
  • hamowanie produkcji leukotrienów w eozynofilach
  • udział w mechanizmie owulacji oraz zapłodnienia

Poprzez EP3A-D:

  • Termoregulacja w podwzgórzu
  • Wzrost przepuszczalności naczyń mikrokrążenia
  • Hamowanie wydzielania żołądkowego
  • Nasilenie wytwarzania śluzu i wodorowęglanów w żołądku
  • Skurcz mięśniówki podłużnej przewodu pokarmowego
  • nasilenie transportu elektrolitów do światła jelita

Poprzez EP4 - wzrost cAMP:

  • utrzymanie drożności przewodu tętniczego
  • przyrost masy kostnej
  • nasilenie karcynogenezy
  • hamowanie reakcji zapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Scharakteryzuj działanie PGE2

A

Poprzez EP1 - wzrost IP3:
* nasilenie karcynogenezy w jelicie grubym

Poprzez EP2 - wzrost cAMP:

  • Regulacja filtracji kłębuszkowej
  • Regulacji filtracji zwrotnej
  • regulacja przepływu krwi przez Nerki
  • rozkurcz mięśni gładkich naczyń
  • rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli
  • hamowanie produkcji leukotrienów w eozynofilach
  • udział w mechanizmie owulacji oraz zapłodnienia

Poprzez EP3A-D:

  • Termoregulacja w podwzgórzu
  • Wzrost przepuszczalności naczyń mikrokrążenia
  • Hamowanie wydzielania żołądkowego
  • Nasilenie wytwarzania śluzu i wodorowęglanów w żołądku
  • Skurcz mięśniówki podłużnej przewodu pokarmowego
  • nasilenie transportu elektrolitów do światła jelita

Poprzez EP4 - wzrost cAMP:

  • utrzymanie drożności przewodu tętniczego
  • przyrost masy kostnej
  • nasilenie karcynogenezy
  • hamowanie reakcji zapalnych w jelicie grubym
  • rozkurcz mięśniówki okrężnej przewodu pokarmowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Scharakteryzuj działanie PGF2

A

Poprzez FpA,B - wzrost IP3:

  • Skurcz macicy
  • Skurcz naczyń
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Scharakteryzuj działanie PGI2

A

Poprzez IP - wzrost cAMP:

  • Hamowanie agregacji płytek krwi
  • Rozkurcz naczyń
  • Hamowani adhezji komórek zapalnych do śródbłonka
  • Hamowanie aterogenezy
  • Regulacja funkcji nerek
  • Rozkurcz oskrzeli
  • Nasilenie transportu elektrolitów do światła jelita
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Scharakteryzuj działanie TXA2

A

Poprzez TP - wzrost IP3:

  • Agregacja płytek krwi
  • Skurcz naczyń
  • Nasilenie aterogenezy
  • Skurcz oskrzeli
  • Nasilenie resorpcji zwrotnej wody
  • Skurcz macicy
  • Udział w dojrzewaniu tymocytów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Scharakteryzuj działanie PGJ2

A
  • Przeciwzapalne - hamowanie indukcji cytokin prozapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Scharakteryzuj działanie LTB4

A
  • Znacznie nasilona chemotaksja neutrofili, eozynofili, monocytów
  • Pobudzenie zapalne neutrofili, eozynofili, monocytów
  • Hiperalgezja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Scharakteryzuj działanie LTD4

A
  • Skurcz oskrzeli

* Nasilenie pobudzenia zapalnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Scharakteryzuj działanie LTD4

A
  • Skurcz oskrzeli
  • Nasilenie pobudzenia zapalnego komórek układu immuno
  • hamowanie procesów zapalnych i włóknienia w płucach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Scharakteryzuj działanie LTC4

A
  • Skurcz oskrzeli

* Nasilenie procesów zapalnych i włóknienia w płucach

22
Q

Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na układ sercowo naczyniowy?

A
  • PGD2, PGE2, PGI2 - rozkurczają naczynia (silnie w reakcji zapalnej)
  • TXA2 - kurczy naczynia
  • PGI2 - zapobiega adhezji płytek krwi
  • TXA2 - nasila aterogeneze
  • PGE2 - rola w mikrokrążeniu: hamowanie adhezji i pobudzenia k. ukł immunologicznego
23
Q

Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na układ sercowo naczyniowy?

A
  • PGD2, PGE2, PGI2 - rozkurczają naczynia (silnie w reakcji zapalnej)
  • PGE2 - rola w mikrokrążeniu: hamowanie adhezji i pobudzenia k. ukł immunologicznego
  • PGI2 - zapobiega adhezji płytek krwi
  • TXA2 - kurczy naczynia
  • TXA2 - nasila aterogeneze
  • Utrzymują drożność przewodu tętniczego Botala
24
Q

Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na nerki?

A
  • PGE2, PGI2:
  • nasilają wydzielanie reniny
  • zwiększają filtrację kłębuszkową
  • rozkurczają naczynia nerkowe
  • mają właściwości natriuretyczne
  • TXA2:
  • kurczy naczynia nerkowe
  • wykazuje efekt podobny do wazopresyny
25
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na płytki krwi?
* TXA2 - nasila agregację i aktywację | * PGI2 - silnie hamuje agregację
26
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na płytki krwi?
* TXA2 - nasila agregację i aktywację | * PGI2 - silnie hamuje agregację
27
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na przewód pokarmowy?
* PGE2, PGI2: - hamują wydzeilanie soku żołądkowego - zwiększają przepływ krwi przez ścianę żołądka - pobudzają perystaltykę - rozkurczają zwieracze - większe wydzielanie wody do światłą jelita * TXA2 - sprzyja owrzodzeniom * PGE2, PGI2, TXA2 - sprzyjają karcinogenezie * LTB4 - wzmaga rekację zapalną w jelicie grubym
28
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na przewód pokarmowy?
* PGE2, PGI2: - hamują wydzeilanie soku żołądkowego - zwiększają przepływ krwi przez ścianę żołądka - pobudzają perystaltykę - rozkurczają zwieracze - większe wydzielanie wody do światłą jelita * TXA2 - sprzyja owrzodzeniom * PGE2, PGI2, TXA2 - sprzyjają karcinogenezie * LTB4 - wzmaga rekację zapalną w jelicie grubym
29
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na układ rozrodczy?
* PGF2 - silnie kurczy macicę * PGF2 - odpowiada za zanik corpus luteum * TXA2, PGE2 - słabiej kurczą macicę * PGE1 - rozszerza mięśnie gładkie - w dysfunkcji erekcji
30
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na CSN?
* PGE2 - podwyższa temperaturę | * PGD2 - reguluje sen
31
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na OUN?
* PGE2, PGI2, LTB4 (prawdopodobnie) - obniżają próg bólu | * przewodzenie bodźców bólowych w rogach tylnych rdzenia kręgowego
32
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na układ oddechowy?
* LTC4, LTD4, LTE4 - NAJŚLIJNIEJSZE ZNANE SUBSTANCJE KURCZĄCE OSKRZELA * PGD2 -udział w reakcjach alergicznych w płucach * PGE2, PGI2 - rozkurcz mięśni oskrzeli
33
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na układ oddechowy?
* LTC4, LTD4, LTE4 - NAJŚLIJNIEJSZE ZNANE SUBSTANCJE KURCZĄCE OSKRZELA * PGD2 -udział w reakcjach alergicznych w płucach * PGE2, PGI2 - rozkurcz mięśni oskrzeli
34
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na kości i mięśnie?
* PGE2 - nasila tworzenie i resorpcję kości
35
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na układ immunologiczny?
* Leukotrieny - silne chemoantraktanty dla neutrofili, monocytów, eozynofili * Liopksyny - hamują aktywność zapalną limfocytów, komórek NK, neutrofili i eozynofilów, ale stymulują makrofagi i monocyty
36
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na układ hormonalny?
* PGE2 - wydzielanie hormonów z przedniego płata przysadki | * LTC4, LTD4 - stymulują uwalnianie gonadoliberyny i hormonu luteinizującego
37
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na oko?
* PGF2, PGE2 - obniżają ciśnienie śródgałkowe.
38
Jakie eikozanoidy i w jaki sposób działają na oko?
* PGF2, PGE2 - obniżają ciśnienie śródgałkowe.
39
Analogi PGE1
``` PGE1 - ALPROSTADYL ENIZOPROST GEMEPROST LIMAPROST MIZOPROSTOL ORNOPROSTYL ```
40
Analogi PGE2
``` PGE2 - DINOPROSTON ARBAPROSTYL ENPROSTYL METENOPROST SULOPROSTON TRIMPROSTYL ```
41
Analogi PGF2
``` PGF2 - DINOPROST KARBOPROST KLOPROSTENOL FLUPROSTENOL LATANOPROST BIMATOPROST TRAWOPROST ```
42
Analogi PGI2
``` PGI2 - EPOPROSTENOL BERAPROST ILOPROST TREPROSTYNIL CIPROSTEN ```
43
Jakie eikozanoidy zastosujemy i jak działają w położnictwie?
* DINOPROSTON - jednorazowo, miejscowo, doszyjkowo - indukcja porodu, w przypadku konieczności wydalenia obumarłego płodu * DINOPROST - doowodniowo w razie konieczności zakończenia ciąży * MIZOPROSTOL + MIFEPRYSTON + KARBOPROST - indukcja aborcji
44
Jakie eikozanoidy zastosujemy i jak działają w neonatologi?
* ALOPROSTADYL - po porodzie, utrzymanie drożności przewodu Botala
45
Jakie eikozanoidy zastosujemy i jak działają w kardiologii?
* EPOPROSTENOL (PGI2) - rozszerza łożysko płucne - leczenie nadciśnienia płucnego,
46
Jakie eikozanoidy zastosujemy i jak działają w gastroenterologii?
* MIZOPROSTOL - zapobieganie wrzodom w leczeniu NLPZ
47
Jakie eikozanoidy zastosujemy i jak działają w okulistyce?
``` * W leczeniu jaskry: LATANOPROST BIMATOPROST UNOPROSTON TRAWOPROST ```
48
Jakie eikozanoidy zastosujemy i jak działają w okulistyce?
``` * W leczeniu jaskry: LATANOPROST BIMATOPROST UNOPROSTON TRAWOPROST ```
49
Jakie eikozanoidy zastosujemy i jak działają w urologii?
ALOPROSTADYL - terapia dysfunkcji ereckji
50
Inhibitory lipooksygenazy (5-LOX) i ich działanie.
ZY LEUTON GEN LEUTON * Leczenie astmy
51
Antagoniści receptorów leukotrienów i ich działanie.
ZAFIR LUKAST MONTE LUKAST CYNA LUKAST PRAN LUKAST * Leczenie astmy * Leczenie alergicznego nieżytu nosa