autakoidy 2 Flashcards
gdzie syntetyzowany jest NO?
jak powstaje?
w prawie wszystkich tkankach
z L argininy i tlenu pod wplywem syntazy NO, potrzene jest tez nadph, fad oraz bh4
choroby z nadmiarem i niedoorem NO
z niedoorem: nadcisnienie, miazdzyca, nadcsinienie plucne, rzucawka poporodowa, zaburzenia erekcji
z nadmiarem: uszkodzenie osrodka OUN, padaczka, wstrzas endotoksyczny, rzs, uszkodzenie siatkowki
jak dzialaja statyny na no?
powoduja prenylacje kaweoliny przez co traci ona ogon hydrofobowy i enos jest od niej odlaczana- wzrost no
co jest inhibitorem enos?
asymetryczna dimetyloarginina - adma. uwaza sie ja za czynnik powstawania miazdzycy
co stymuluje aktywacje enos?
- rozne substancje ( ach, radykinina, histamina, substancja p) oddzialujac ena receptory, powoduja zwiekszenie ilosci ca i przez to aktywacj e nos
- sila sciskajaca wycelowana w naczynia- rowniez
mechanizm rozkurczu naczyn pod wplywem no
no laczy sie z zelazem jako szosty ligand docentrum aktywnego cyklazy guanylowej, powodujacej wzrost poziome cgmp, ktory z kolei powoduje uruchomienie kinazy bialkowej g
jej dzialanie opiera sie na:
-defosforylacji łańcuchów lekkich miozyny przy pomocy fosfatazy alkalicznej
-hamowanie uwaln9iania ca z siateczki srodplazmatycznej
- wzrost wydawlania ca poza komorke
jakie subst sa wytwarzabe przez srodblenek
-prostacyklina
-no
-adpaza
inhibitor krzepnieciz
-tromomodulina
-tkankowy aktywator plazminogenu
jak powstaje co
w wyniku dizlanaia oksygenazy hemowje w reakcji rozkladu hemoglobiny do co, biliwerdyny i fe2+
istnieja dwie izoformy HO
HO1 i HO2
HO1- indukowana izoforma, konstytutywanie wyestpeujaca w tkankach i narzadahc odpwoiedialnych za powstawanie lub niszczenie krwinek; moze tk na rawde jednak wystepowac w kazdej tkance wystawionej na stres oksydacyjny
HO2-konstytutywna, wytwarza duzo mniej no, wt=yestepuje szczegolnie w jadrach, mozgu , nacyniac, scianie ukladu pokarmowego
pozostale funkcje Co
- regulacja osi podwzgoreze przysadka
-neurotransmisja - termoregulacja
-kontrola rytmu dobowego
-przewodzenie bolu - poza tym CO, Fe i bilirubina chronia przed kolejnymi uszkodznieami
- regulacja dzialania prozapalnych cytokin
-enzymow
-
jak powstaje h2s
dzieki dwom enzymom
syntazy cystationiny, gdzie substratem jest cysteina- szczegolnie w mozgu oraz liazy cystationiny, gdzie substraetm jest cystyna)
funkcja h2s
-neuromodulacja
dziala na receptory nmda, ierze udzial w zjawisku uczenia sie i plastycznosic
dzialanie neuroprotekcyjne- zwiekszanie sod, zredukowanego glutationu
w naczyniach sam dziala rozkurczowo, bez aktywacji cgmp, a raczej kanalow atp
autakoidy lipidowe- charakterystyka
dzialaja na rec wewnatrzkomorkowe i zewnatrzkomorkowe
- nie sa gromadzone
- powstaja z lipidow komorki oraz z lipoprostein osoczowych
PAF- powstawanie
powstaje in konstytutywnie, szczegolnie w nerkach i OUN,a takze pod wplywem bardzo roznych bodzcow, vo powoduje odlaczanie fosfolipidu blon komorkowych czyli acylo-paf i pod wplywem osfolipazy a powstaje lizo-paf, a pod wplywem acylotransferazy- paf
paf wytwarzany jestn przez plytki, makrofagi, mastocyty, neutrofile, eozynofile a takze kom srodbonka oraz kom nerwowe
gdzie znajduja sie receptory dla paf
na srodblonku, plykach krwi, w oun oraz w ukladzie pokarmowym
dzialania paf
- agregacja plytek
- pobudzenie komorek zapalnych
- rozkurcz naczyc
- skurcz mm u pokarmowego i oskrzeli- dluegie dzialanie
- skurcz macicy
- przewodnictwo w oun- wzmacnianie neurotransmisji
blokowanie paf w farmakologii
poprzez inhibitor pla2. to dzialanie maja min glikokortykosteroidy, ktore pwooduja powstawanie lipokortyny
rowniez antagoniscie redeptora dla paf- pafanty
rowniez hamujace dzialanie maja zwiazki z gingko biloba
moga byc tez inhibitory acetylotransferazy paf
antagonisci receptora paf
apafant, betapafant, leksypafant
przeciwastmatyczne i do leczenia jelita grubego
darapladib
inhibitor pla2, ktory wykazuje dzialaie przeciw zapalne i przecimiazdzycowe
monoalid
faza przedkliniczna- leczenie luszczycy
eikozanoidy- powstawanie
- syntaza prostaglandyn h2- cyklooksygenazy, prostanoidy, prostaglandyny, tromboksany
- lipooksygenazy- leukotrieny, lipoksyny, hepoksyliny, HETE
- hydroksylazy- niektore HETE, epoksygenazy cytochromu p450-EET
nieenzymatycznie- izoprostany
transcelularny metabolizm eikozanoidow
w momencie gdy w danej komorce brakuje danego enzymu, np neutrofil przekazuje do plytki leukotrien a do produkcji lipoksyn,a plytki przekazuja prostaglandyne h do srodlonka do produkcji prostacyklin
z otrzymanego leukotreiny a srodblonek i l\plytik tworza c, a erytrocyty i limfocyty t- b.
szlak prostaglanydny h
powstaanie: z kwasu arachidonowego tworzony jest opierscien i w ten sposob powsyaje prostaglanydna g a nastepnie z jiej powstaje prostaglandyna h to wszystko pod wplwem enzymu od woch rodzajach aktywnosci- cyklooksygenazy oraz peroksydazy. dodatkoo wystepuje preferencja w powstawaniu odpowiednich zwiazkow, np w plytakch bedzie to tromboksan a w srodblonku- leukotrien
powstawanie eikozanoidow z roznych zwiazkow
najczesciej powstaja z kwasu arachidonowego i wtedy txa ma 2 wiazania a ltc- 4. kawas arachidonowy ma 4 wiazania
moze on powstawac z kwasu linolowego- 2 wiazania a nastepnie linolenowego-3 wiazania i zaleznosc jest taka sama lub bezposrednio z linolowego i wtedy txa-1, ltc-3
epa- 5 wiazan- txa3, ltc5
cox 1 2 i3
cox 3 to izoforma cox odkryta w mozgu, prawdopodobnie z tego samego genu co cox1, tylko bez wyciecia pierwszego intronu
z tego powodu uwaza sie, ze na cos mozna patrzec w odcieniach szarosci
blokowanie selektywne cox 2 jest okej jesli patrzymy na srodblonek lub na plytki krwi, ale trzeba pamitac ze jest ona mimo wszystko konstytutywnie w nerkach, przez co moze dojsc do nadcisnienia, zatrzymania sodu i wody oraz sprzyjac nadcisnieniu i zakrzepicy
cox i i cox 2- roznice
cox 1- chromosom 9, 2- 1
1- konstytutywny, endotoksyny, cytokiny wzmagaja
2-indukowany, cytokiny, ednotoksyny, czynniki prozapalne
1- mniejsze porcje, pod wplywem wzrostu Ca, obecnosc nadtlenkow lipidow wymagana, wzmagany pod wplywem np, brak co i hemu moze hamowac aktywnosc
2- nie wymaga ca, niezaelzny od obecnosci nadtlenkow lipidow, pozosotale tak samo
Hamowanie indukcji przez glikokortykosteroidy:
1- nie, tylko przez lipokortyne, 2- tak
lokalizacja tkankowa: 1-wiekszosc tkanke, 2- wszytskie kom jadrzaste, tez indukowany przez hormony w jajnikach. konstytutywnie w nerkach, mozgu, srodblonku naczyn, nablonku oskrzeli, jadracg
szlak lipooksygenaz
-po odlaczeniu kwasu arachidonowego dziala enzym 5 lipooksygenaza wymagajaca do aktywacji bialka FLAP, ktore aktywowane jest pod wplywem wzrostu poziomu Ca. Z tego powstaje LTA4
moze byc przeksztalcone do LTB4 pod wplywem hydrolazy lub po odlaczeniu glutationu do LTC4.
LTC4 moze pod wplywem peptydaz przeksztalcic sie w LTD4 lub LTE4- synteza poza komorka
LTA4 moze byc tez przeksztalconuu w plytkach krwi przez 12 lox i 15 lox do lxa4 i lxb4
12 lox moze tez powodowac powstawanie hepoksyliny
dominacja poszczegolnych leukotrienow w zaleznosci od komorki
eozynofile i mastocyty- LTC4 neutrofile, monocyty, makrofagi- LTB4 przekazywanie: LTB4- limfocyty, krwinki czerwone, nablonek oskrzeli LTC4- plytki krwi, komorki srodblonka
wplyw kwasu acetylosalicylowego na cox2
nie dziala w ten sam sposob na cox1
acetyluajac cox 2 nie doprowadza do jej pelnej dezaktywacji, ale powoduje, ze dzieki niej powstaja pochodne ( dluzej dzialajace) lipoksyn
szlak epoksygenaz
- w tym szlaku powstaja kwasy epoksyeikozatreinowe oraz dihydroksyeikozatrienowe
- pelnia one wazna role w funkcjonowniu nerek
- maja dzialanie przeciwzapalne
- w odroznieniu do pozostalych eikozanoidow, te moga byc magazynowane w srodblonku
- moga wystepowac w srodblonku, przez co wktywuja kanal potasowy
- rozklad zachodzi przy udziale hydrolaz epoksydowych
izoprostany
- stereoizomery prostaglandyn
- nie sa tworzone pod wplywem enzymow, wiec nie dzialaja na nie nlpz, zwiazane sa z peroksydacja kwasu arachidonowego, czyli potrzebny jest do tego stres oksydacyjny
- powoduja skurcz naczynia
dzialanie eikozanoidow
dzialanie autokrynne i parakrynne ze wzgledu na szybko rozklad, ale PGE2 np. w podwzgorzu moze tez wywolac goraczke
dzialaja one na rozne receptory:
-receptor TP- zazwyczaj przez TXA1, ale rowniez przez izoprostany i PGH2
IP- duze stezenia PGE2
TXA2 A PGI2- gdzie wytwarzane, wplyw malych dawek k. acetylosalicylowego, inne dzialania
GDZIE: TXA2- PLYTKI, PGI2-SRODBLONEK
WPLYW: PGI2- nieznaczny wplyw, hamuje bardziej COX2, ale jest zaraz od nowa syntetyzowana
TXA2- silne i trwale zahamowanie, bo plytki krwi nie maja jadra i nie moga od nowa zsyntetyzowac COX1
INNE: PGI2- stymulacja fibrynolizy, wydzielanie NO,
TXA2- skurcz oskrzeli
