Astma

Question 1

Beleid

Answer 1

1. kortwerkende luchtwegverwijderaar (SABA)
2. onderhoudsbehandeling met ICS (bij ≥3 maal per week klachten/SABA gebruik)
   * na 4-6 weken start ICS, bereiken behandeldoelen bepalen (niet 2 weken, werking duurt lang)
   * na 3 maanden proberen af te bouwen
3. onderhoudsbehandeling met ICS en LABA
   * eventueel toevoeging LTRA (montelukast)
4. consultatie longarts

Question 2

Beleid bij exacerbaties

Answer 2

aanwezigheid alarmsymptomen:

• zuurstof
• salbutamol verneveling
• ipratriopiumbromide verneveling

Overweeg eenmalig 30 mg prednisolon 7 dagen (of dexamethason)

Question 3

Symptomen exacerbatie:

Answer 3

• dyspneu in rust
• hartslag > 120/min
• zuurstofsaturatie <94%

alarmsymptomen:

• uitputting
• bewustzijnsdaling

Question 4

Werkingsmechanisme + bijwerkingen SABA (LABA zelfde manier, alleen langwerkend)

Answer 4

Salbutamol/terbutaline

• Short acting beta-2 agonists
• Werkt als agonist op de adrenerge beta-2 receptoren in de longen –> relaxatie van de bronchiale gladde spiercellen en daardoor bronchusverwijding
• Kan in hoge doses de selectiviteit verliezen en ook als agonist op de beta-1 receptoren op het hart werken –> kan zorgen voor verhoogde hartslag

Bijwerkingen:

• Tachycardie
• Hoofdpijn/duizeligheid
• Irritatie in de mond
• Hyperglycemie
• Beta 2 –> G-eiwit receptor –> minder calcium afgifte en dus minder calcium stroom in gladde spieren –> relaxatie
• Vanwege hyperglycemie voorzichtig zijn bij patienten met diabetes

Question 5

Werkingsmechanisme + bijwerkingen ICS

Answer 5

Beclometason/budesonide/fluticason/ciclesonide

• Remmen ontstekingsreacties en bronchus vernauwende mediatoren
• Remmen ontstaan en afgifte van prostaglandinen en leukotrieën

Bijwerkingen:

• Schimmelinfectie
• Heesheid

*Het risico op heesheid is lager bij gebruik van een dosisaerosol met inhalatiekamer dan bij gebruik van inhalatiepoeder. Indien deze bijwerking aanhoudt, kan de dosering tijdelijk worden verlaagd of kan een eenmaaldaagse dosering worden geprobeerd. Ook kan men overgaan op ciclesonide, omdat deze prodrug pas in de long wordt omgezet in een actief corticosteroïd.

Question 6

Werkingsmechanisme + bijwerkingen leukotrieënantagonist

Answer 6

Montelukast
- Antagoneert met hoge selectiviteit en affiniteit de CysLT1-receptor, waardoor met name bronchodilatatie optreedt.

Bijwerkingen:

• Bovenste luchtweginfectie
• Koorts/overgevoeligheidsreactie

*Aangeraden wordt montelukast ‘s avonds in te nemen, omdat de endogene steroïdproductie ‘s nachts het hoogst is. Hierdoor is het effect van montelukast (versterking van de werking van corticosteroïden) ‘s nachts het grootst.

Question 7

Waarom geen SAMA of LAMA bij astma?

Answer 7

Toevoegen van LAMA’s aan ICS bij volwassen astmapatiënten verbetert mogelijk de longfunctie meer dan toevoegen van een LABA. Toevoegen van een LABA lijkt echter de kwaliteit van leven meer te verbeteren dan toevoegen van een LAMA. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit de Cochrane-review van Kew et al.

Voorlopig is er onvoldoende bewijs dat LABA en LAMA vergelijkbaar effectief zijn indien ze worden toegevoegd aan ICS monotherapie bij volwassen astmapatiënten, zo stellen de auteurs.
- Dit omdat er veel meer bewijs is voor een positief effect van toevoegen van LABA bij volwassen patiënten bij wie de astma onvoldoende onder controle is met ICS monotherapie. Dit is in lijn met de aanbevelingen uit de NHG-Standaard Astma bij volwassenen (2015).