Astma Flashcards
Wat is de R/ van een ernstige acute astma-aanval in het ziekenhuis?
Bronchodilatoren: SABA (salbutamol, 4 - 10 puffs) of Duovent (SABA+SAMA) via nebulizer (*)
Systemische corticosteroïden: Medrol 32mg gedurende 5 dagen (**)
Zuurstof (titreren) tot 93 - 95% SpO2
→ Beide farmaca zijn als chronisch behandeling van astma slecht!!
(*) Nebulizers mogen enkel gebruikt worden op spoed. In de thuissituatie mag dit geen plaats kennen; vernevelaars zijn duur, inefficiënt en brengen schade toe op lange termijn (SABA). Ze zijn commercieel wel heel hard gepromoot.
(**) Addison crisis enkel na >1 maand
Wat is de tweede keuze reliever therapie volgens GINA?
SABA (short-acting bèta-2 agonist)
Wat is het werkingsmechnisme van een bèta-2 agonist?
Selectieve stimulatie van bèta-2 receptoren v/h sympatisch zenuwstelsel in de luchtwegen.
→ Bronchodilatatie
→ Inhiberen van mastcellen
→ Krachtiger maken van endotheelcellen (waardoor minder plasma leak, oedeem)
→ Minder sensititief maken van zenuwuiteinden in de luchtwegen
+ versterking van de werkingen van corticosteroïden
Wat is de eerste keuze reliever therapie volgens GINA?
ICS + folmoterol (= LABA)
= Symbicort (Budenoside) of Inuvair (Beclomethason)
Wat zijn ICS?
Afgeleiden van cortisone (niet cortisone zelf!).
Ze worden in 100x lagere dosis gegeven via inhalatietherapie dan oraal en kennen daardoor veel minder bijwerkingen.
Bij verhoging van de standaard medicatie voor astma, welk product verhoogt dan?
De ICS verhogen (budenoside of beclomethason), de formoterol blijft gelijk.
Wat gebeurt er bij langdurig geïsoleerd gebruik van bèta-2 agonisten?
Feedbackmechanisme: Downregulatie van de Bèta-2 Receptoren.
→ Tachyfylaxie!
Bij een juiste therapie (SABA/LABA nooit langdurig geven) wordt dit gecompenseerd door de ICS → drijven het aantal receptoren op door meer aanmaak van mRNA.
Geef een LABA die snel werkt
Formoterol
Geef een LABA die traag werkt
Salmeterol
Geef een SABA die snel werkt
Salbutamol (Ventolin)
Terbutaline
Wat is formoterol?
LABA die snel werkt
Wat is salmeterol?
LABA die traag werkt
Wat is terbutaline?
SABA die snel werkt
Wat is salbutamol?
SABA die snel werkt (= Ventolin)
Wat is het werkingsmechanisme (ikv astma) van corticosteroïden?
Inhibitie van de inflammatie
- Afremmen v/d synthese van inflammatoire mediatoren
- Versnelde apoptose van inflammatoire cellen
Toename van de B2-receptoren
Belangrijkste bijwerkingen van orale corticosteroïden
= (methyl)prednisolone, prednisone
Huid: verdunning, subcutane bloedingen
Vet: vetopstapeling ter hoogte van de romp
Spieren: atrofie
Botten: ontkalking, osteoporose
Oog: cataract, glaucoom (verhoogde oogdruk)
Wonden: slechte wondheling
Gewichtstoename, obesitas (groter hongergevoel)
Immunologisch: verhoogd risico op infecties
Bloeddruk: hypertensie
Diabetes mellitus, insulineresistentie
Bijnierschorsinsufficiëntie (Addison crisis) → lui geworden (tekort aan aldosteron en cortisol)
CZS: euforiserend
Bijwerkingen van inhalatiecorticosteroïden
Lokaal:
- Heesheid (slechts partieel te voorkomen door spoelen, want rechtstreekse inwerking)
- Oropharyngeale candidiase (Te voorkomen door spoelen)
Systemisch:
- Dunnere huid en subcutane bloedingen
- Groeivertraging bij kinderen
Wat zijn de bijwerkingen van bèta-2 agonisten?
Tremoren
Hartkloppingen
Onrustigheid
Hypokaliëmie (*)
(*) Opletten als pt voor status asthmaticus wordt opgenomen en behandeld
Geef een LTRA
Montelukast
Wat is het werkingsmechanisme van een LTRA?
Afremmen van de werking van leukotriënes
- Eosinofielen verminderen
- Bronchodilatatie
Wat zijn de bijwerkingen van LTRA?
- Hoofdpijn
- Despressie, suïcidaliteit, … (!)
Wat is de derde keuze behandeling voor Astma volgens GINA?
LTRA (Montelukast)
Meest voorkomende problemen als astma niet onder controle geraakt, ondanks behandeling?
Bekijken:
- Slechte therapietrouw → ICS (!)
- Slechte inhalatietechniek (!)
- Roken
- Blijvende blootstelling allergenen
- Foute diagnose
- Ernstig astma
- Significante comorbiditeit
Wie heeft hoog risico op mortaliteit bij acute astma exacerbatie?
- Huidig gebruik of recente stopzetting orale steroïden
- Vroeger intubatie wegens astma
- Ziekenhuis/spoedopname wegens astma
- Niet-compliantie
- Psychiatrische problematiek