arm en rijk: 3 Flashcards
afzetmarkt
het aantal klanten dat producten wil kopen
analfabetisme
het percentage van de bevolking ouder dan 15 jaar dat niet kan lezen of schrijven
bevolkingsdiagram
staafdiagram over de leeftijdsopbowu van de bevolking: piramide, granaat en urn
bevolkingsdichtheid
het gemiddelde aantal inwoners per vierkante kilometer
bevolkingsgroei
toename of afname van de bevolking door geboorte, sterfte, emigratie en immigratie
bevolkingsspreiding
de verdeling van mensen over een land of gebied
BBP
bruto binnenlands product: de totale geldwaarde van alle goederen en diensten die alle staatsburgers van een land in een jaar produceren
BRP
bruto regionaal product: de totale geldwaarde van alle goederen en diensten die een regio in een jaar produceert
de-industrialisatie
afname van de productie en de werkgelegenheid in de industrie (onder andere door verplaatsing van het werk naar landen met lagere kosten en minder strenge wetgeving)
dekolonisatie
het politiek onafhankelijk worden van een voormalige kolonie
demografische druk
de verhouding tussen de productieve leeftijdsgroep en de niet-productieve groepen
demografisch transitiemodel
model dat de overgang laat zien van hoge geboorte- en sterftecijfers naar lage geboorte- en sterftecijfers
exploitatiekolonie
een overzees gebiedsdeel dat dient als leverancier van goedkope grondstoffen en arbeidskrachten voor het moederland en als afzetgebied van de producten uit het moederland
opkomend land
land dat nog niet echt ontwikkeld is, maar dat wel een snelle economische groei doormaakt. heet ook groeiland
zakelijke en financiële dienstverlening
bedrijfstak die zich bezighoudt met het leveren van financiële en andere diensten aan bedrijven of de overheid
zware industrie
bedrijven die veel (ruwe) grondstoffen gebruiken zoals steenkool, ijzererts of ruwe olie.
gemiddeld inkomen
het bbp van een land gedeeld door het aantal inwoners van dat land
grijze druk
de verhouding tussen de groep 65-plussers en het aantal 20- tot 65-jarigen
groene druk
de verhouding tussen de groep 0- tot 20-jarigen en het aantal 20- tot 65-jarigen
HDI
human development index; VN-ontwikkelingsindex. cijfer dat aangeeft hoe hoog een land scoortop het bnp per inwoner, de levensverwachting en het aantal jaren scholing.
industrialisatie
periode waarin een samenleving voor zijn inkomen steeds sterker afhankelijk wordt van industrie in plaats van landbouw
informele sector
ongeschoold, slechtbetaald werk in de dienstensector dat niet officieel wordt geregistreerd. mensen betalen geen belasting, maar hebben ook geen recht op uitkeringen
kolonialisme
heerschappij van een land over een ander land waarbij de (economische) belangen van het moederland vooropstaan
koopkracht
het aantal goederen of diensten dat iemand van zijn geld kan kopen
leeftijdsopbouw
de verdeling van de bevolking over verschillende leeftijjdsklassen, vaak weergegeven in een bevolkingsdiagram
metropool
heel grote stad die op mondiale schaal een rol van betekenis speelt op het gebied van economie, cultuur en politiek. heet ook global city of wereldstad
MNO
multinationale onderneming; onderneming met vestigingen in ten minste twee landen
offshoring
het verplaatsen van werkzaamheden naar lagelonenlanden
ontwikkelingskenmerk
kenmerk waarmee je het ontwikkelingspeil in een gebied kunt meten
regionale ongelijkheid
situatie waarin er sociaal-economische ongelijkheid bestaat tussen regio’s
ruilvoet
verhouding tussen het prijspeil van de exportproducten en het prijspeil van de importproducten
samenstelling van de beroepsbevolking
procentuele verdeling van de werkende bevolking over de primaire, secundaire en tertiaire sector
sociale ongelijkheid
situratie waarin er verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen zijn tussen groepen mensen in een gebied
SEZ
speciale economische zone; gebied waar buitenlandse ondernemingen zich vrij mogen vestigen en weinig belasting betalen
verstedelijking
toename van het percentage mensen dat in de steden woont; urbanisatie
vestigingskolonie
een overzees gebiedsdeel waar kolonisten (meestal europeanen) ziich blijvend vestigen
vrijemarkteconomie
economisch systeem waarin bedrijven eigendom zijn van personen en de ondernemers zelf bepalen wat ze maken of welke diensten ze aanbieden
wereldsysteem
indeling van de wereld volgens een bepaald model, zoals het centrum-periferiemodel, om de economische en politieke machtsverhoudingen uit te drukken