ALKOHOLIZAM Flashcards

1
Q
  1. Alkoholizam je istovremeno šta?
A

Društvena devijacija i medicinski problem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q
  1. Alkohol, na šta utiče
A

Alkohol je droga koja utiče na telesne i psihičke funkcije, ponašanje ličnosti, ali i društveno ponašanje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q
  1. Od čega zavise fiziološki efekti alkohola
A

Od unete količine i osetljivosti pojedinih delova centralnog nervnog sistema.

1) do 0,05 alkohol ima povoljno, stimulativno sredstvo
2) do 0,15 nastupa alkoholna intoksikacija
3) iznad 0.2 koma
4) 0.4-0.5 smrt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q
  1. Alkoholemija?
A

količina alkohola u krvi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q
  1. DEfinicijom iz soc patologije, alkoholizam obuhvata dva oblika alkoholizma?
A

1) svako fiziološko vidno trovanje alkoholom (jednokratno, povremeno, slučajno, kontinuirano) ako dovede do društvenih posledica bilo koje vrste
2) ciklična ili kontinuirana zavisnost od alkohola koja ukazuje na poremećaje u sferi fizičkog i psihičkog zdravlja, kao i u ljudskim odnosima manifestuje se ekonomskim i socijalnim posledicama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q
  1. Socioalkoholoza
A

Socijalne posledica alkoholizma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q
  1. Ko je alkoholičar?
A

Osoba koja ekcesivno pije i čija je zavisnost od alkohola tolika da pokazuje vidljive duševne poremećaje ili takve pojave koje ukazuju oštećenja fizičkog i psihičkog zdravlja. Ovde se polazi od stanovišta da postoji i normalno pijenje.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q
  1. Šta je potrebno da bi se razvila alkoholna toksikomanija?
A

Drugotrajno i uzajamno delovanje društvenih, psiholoških i drugih činilaca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q
  1. Nastajanje alkoholizma prate dve opšte faze:
A

1) primarna alkoholičarska devijacija - sve dok je pijenje društveno opravdano ili se uklapa u društvenu prihvatljivu ulogu osobe tj. dok je društvena reakcija umerena
2) sekundarna alkoholičarska devijavija - nastaje kad se razvije kompulzivno pijenje, kad osoba shvata sebe kao alkoholičara, kad se odvaja iz ranije sredine i prilagođava se novoj društvenoj ulozi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q
  1. Klasifikacija tipova alkoholičara - Jelinek (alfa i beta tip)
A

Alfa - postoji samo psihička zavisnost, alkohol služi za ublažavanje telesnih ili psihičkih patnji. Nema gubitka kontrole, nemogućnost apstinencije niti apstinencijalnog sindroma. Posledica se manifestuje u poremećajima međuljudskih odnosa

Beta - samo psihička zavisnost. Alkoholizam je uslovljen običajima i navikama pijenja u društvenoj zajednici u kojoj žive. Najveće komplikacije su telesne prirode i povezane sa jednoličnom ishranom alkoholičara. Može dovesti do problema u porodici, sa drugim ljudima i na poslu- Ova forma može da se razvije u teže oblike, a može ostati u beta fazi do kraja života

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q
  1. Jelinek - gama i delta tip alkoholičara
A

Gama - povišena tolerancija na alkohol, psihičke i fizičke zavisnosti i pojava apstinencijalnog sindroma. Gama alkoholičar ne može da se kontrolišee ali još uvek može da apstinira. U njihovom životu se javljaju teški oblici poremećaja društvenih odnosa.

Delta - povišena tolerancija na alkohol, znaci psihičke i fizičke zavisnosti od alkohola. Mogu da se kontrolišu u uzimanju alkohola, ne mogu da apstiniraju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q
  1. Jelinek - epsilon i zeta tip
A

Epsilon (dipsomani) - povremeno dobijaju neodoljivu želju za alkoholom i danima piju sa nastupima amnezije. Unose ogromne količine pića, tolerancija je povišena. U tom stanju alkoholičar je neuračunljiv. Smatra se da je dipsomansko stanje simptom nekog drugog psihičkog poremećaja.

Zeta (jugoslovenski stručnjaci) - odgovara patološkoj intoksikaciji sa manifestacijama antisocijalnog ponašanja. Stručnjaci u našoj zemlji kažu da alfa, beta i gama tipovi nisu kategorije alkoholizma, a delta tip je samo faza u razvoju alkoholizma. Gama i epsilon su faze alkoholizma gde je potrebno lečenje i rehabilitacija.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q
  1. Tipologija alkoholizma prema sociološkom kriterijumu (Klinardi)
A
  1. Društveni (kontrolisani) potrošač alkohola - ljudi koji piju iz društvenosti, uobičajeno u datoj sredini. Mogu i ne moraju da uživaju u piću, mogu da prestanu uvek. Dva pod tipa:
    a) samo povremeno piju (par pića godišnje)
    b) piju tri ili više puta nedeljo (pravi društveni pijanci)
  2. običan prekomerni pijanac (redovan težak pijanac) - oni mnogo češće iju od prethodnog tipa i to do količine koja vodi do intoksikacije (beta tip)
  3. alkoholičari - WHO definicija
  4. Hronični alkoholičarri - gubitak kontrole, kompulzivno pijenje, usamljeno pijanje, jutarnje pijanje, fizičko propadanje
  5. skid rou (alkoholičar beskućnik) - angloamerička lit
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q
  1. Kako se meri rasprostranjenost alkoholizma?
A

Različitim metodama:
1) metode procene - proizvodnja i potrošnja pića u jednoj zemlji

2) metodi procene i indeksi - broja lečenja, mortalitet, ciroza, osuđeni za pijano stanje, jelinekova formula (smrtnost od ciroze jetre) itd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q
  1. Zašto se alkoholizam javlja češće od drgih devijacija?
A

Zbog pristupačnosti pića.

visok nivo proizvodnje donosi veliku dobit državi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q
  1. Socijalne karakteristike alkoholičara (starost)
A

Najviše lečenih alkoholičara - 30-40 godina, retko mlađi jer su potrebne godine da neko postane alkoholičar, što ne znači da pijenje među mladima nije prekomerno rašireno. Posledice pijenja su teže kod mladih.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q
  1. Činioci značajni kod mladih (da postanu alkoholičari)
A

1) neadekvatnost porodičnih odnosa u detinjstvu - preko 40% ispitanih bolesnika je u tom periodu ostalo bez jednog ili oba roditelja
2) rano uzimanje i prva iskustva u pogledu efekta alkohola od velikog značaja
3) ekonomske prilike porodice, izbor zanimanja, mnogočlana porodica
4) psihijatrijski poremećaji kod mladih alkoholičara

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q
  1. Socijalne karakteristike alkoholičara (pol)
A

94% muškaraca, smatra se da je procenat žena koje se javljaju na lečenje mnogo manji od procenta žena alkoholičara

  • smatra se da žene piju jer preuzimajući nove uloge imitira muškarca
  • na lečenje se javlja 30-40 godišnjakinje
  • većina žena pije sama
  • više se leče žene u gradu nego u manjim sredinama što utiče i na sakrivanje
  • visoka stopa razvoda kod žena alkoholičara, alkoholizam žena izaziva oštriju društvenu reakciju i zbog toga se muškarci lakše razvode od takvih žena
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q
  1. Socijalne karakteristika alkoholičara (bračno stanje)
A

Među lečenim ima najviše oženjenih, među njima ima najviše onih koji su se više puta ženili, malo razvedenih i neoženjenih

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q
  1. Socijalne karakteristike alkoholičara (školska sprema)
A

Na lečenje se javljaju pretežno oni sa nižom i srednjom stručnom spremom, relativno mali broj alkoholičara je bio s višom i visokim obrazovanjem, to je posledica određenih socijalnih faktora (vrsta zanimanja, strah od stigme)

21
Q
  1. Socijalne karakteristike alkoholičara - mesto boravka
A

Više od polovine bio je nastanjen u Beogradu

Česta je pojava geografsko beženje (često menjanje mesta življenja)

22
Q
  1. Psihološke karakteristike alkoholičara, šta treba razlikovati
A

Treba razlikovati raniju ličnost alkoholičara od izmenjene ličnost nastaloj kao rezultat alkohola.

Karakteristike:

  • regrutuju se iz svih kategorija i grupa
  • emocionalno labilni, infantilni, nezavisni, depresivni
  • oralne crte, reaguju po principu zadovoljstva, slabiji ego
  • neurotične manifestacije
  • teže emocionalno i socijalno poremećene ličnosti koje ispoljavaju nezadovoljene emocije, nezadovoljstvo sopstvenih položajem
  • odnos sa porodicom - osećaj krivice, tendencija samooptuživanja i glorifikacija bračnog druga
23
Q
  1. Koliko traje proces razvijanja alkoholizma?
A

Proces traje 20 godine, vreme potrebno da se razvije alkoholizam varira od 12 do 18 godina, u zavisnosti od toga kad su krenuli da se javljaju prvi znaci alkoholizma

24
Q
  1. Faze razvoja alkoholizma - osnovna
A

Prealkoholičarska, rana, stadijum ekcesivnog pijenja - većina pije u društvu, najčešće vikendom, samo povremeno prekomerno. Ako nastave da piju javljaju se posledice u vidu alkoholne amnezije, ekstravagantnog i rasipničkog ponašanja. Prelazak u drugu fazu posle oko dve godine od pojave amnezije i tada nisu u stanju da kontrolišu pijenje

25
Q
  1. Faze razvoja alkoholizma - srednja
A

Pretoksikomanska, stadijum alkoholne adikcije - prate racionalizacije, u toku jedne godine javlja se jutarnje pijenje koje se smatra kritičnom tačkom u samodefinisanju osobe kao alkoholičara. U periodu od jedne do tri godine pošto se navikao na jutarnje pijenje, počinje da se manifestuje pravo adiktivno ponašanje. Usled akutnog kompulzivnog pijenja alkoholičar počinje da ima ozbiljne probleme i sukobe u porodici, na poslu, sa prijatlejima. Neodobravanje izaziva grižu savest i on pije još više. Javljaju se nerazumne mržnje i egocentrizam.

26
Q
  1. Faze razvoja alkoholizma - završna
A

Toksikomanska, krajnja, stadijum hroničnog alkoholizma - kompulzivno pijenje, pad tolerancije, nemogućnost apstinencije. Javljaju se napadi treme i nedefinisanih strahova. Posle tri godine ovakvih pijenja dolazi do teškog psihofizičkog propadanja i potrebe za hospitalizacijom. Društvena stigma i iskustvo hospitalizacije doprinose definitivnom uništavanju sistema racionalizacija i doprinose definisanju sebe kao alkoholičara

27
Q
  1. Osnovni specifični simptomi alkoholne zavisnosti (4)
A
  1. ALkoholna amnezija
  2. Gubitak kontrole
  3. Pad tolerancije
  4. Nemogućnost apstinencije
28
Q
  1. Društvene posledice alkoholizma (5)
A
  1. Porodični odnosi - nije dobar otac i muž, sebičan, napušta porodicu (4/5 alkoholičara je poticalo iz porodice gde je otac alkoholičar, a u 90% slučajeva društveni odnosi su bili poremećeni)
  2. Radni odnosi - ne može da izdrži dnevni rad bez pića, pa ne ide na posao
  3. Odsustvovanje sa posla - vodi do gubitka posla
  4. Profesionalna mobilnost - često menja poslove, ide od kvalifikovanih do manje
  5. Povrede na radu
29
Q
  1. Na šta se fokusira većina teorija o uzrocima alkoholizma?
A

Na prealkoholičarsku fazu. U istoriji se traže biološki, psihološki, sociokulturni uzroci koji su izazvali alkoholizam

30
Q
  1. Biološke (fiziološke) teorije
A

Istraživanja u oblasti genetike i fizičkih uzroka do sada nisu pokazala neku jaču vezu između ovih faktora i alkoholizma

31
Q
  1. Psihološke teorije, osnovni postulat i slabost
A

Određene psihičke devijavije ličnosti ili teškoće u socijalno-emocionalnom razvoju nužan su uslov alkoholizma

Slabost - ne mogu da objasne zašto neki ljudi postaju alkoholičari, a neki ne

32
Q
  1. Crte alkoholičarske ličnosti (američki psiiholozi)
A

1) nizak prag podnošenja frustracija
2) slaba samokontrola
3) potreba za zavisnošću
4) latentna homoseksualnost
5) duboko osećanje depresije
6) poriv za samouništenjem
7) snažan osećaj krivice

-istraživanja pokazuju da ne postoje crte ličnosti koje karkaterišu baš sve alkoholičare

33
Q
  1. Psihoanalitičke teorije nastanka alkoholizma
A

Posledica nesvesnih konflikta u ranom detinjstvu koji dovode do određenih poremećaja koji mogu biti osnova za nastanak alkoholizma. Savremene psihoanalitičke orijentacije naglašavaju u većoj meri uticaj socijalnih i kulturnih činioca na nastanak alkoholizma

34
Q
  1. Bihejviorizam i alkoholizam
A

Alkoholizam je naučeno ponašanje, reakcija na određene stimuluse. Pošto alkohol stvara zavisnost, naučen odgovor na stimulans kasnije prestaje da bude naučen i postaje fiziološki determinisan

35
Q
  1. Transakciona analiza alkoholizma
A

Savremeni psihoterapeutski metod grupne terapije koji se bavi transakcijama između ljudi - većinu toga čini “igranje igre” koje predstavljaju niz komplementarnih skrivenih akcija koje imaju određeni cilj. Ne postoji alkoholizam ni alkoholičar već ULOGA alkoholičara i različite vrste društvenih transakcija povezanih sa pijenjem

36
Q
  1. Uloge u transakcionoj igri (5)
A

1) alkoholičar
2) progonitelj - najčešće bračni drug
3) spasilac - obično lekar
4) englez ili gledač kroz prste - majka ili bakalin koji mu daju robu na kredit
5) veza - barmen tj direktni snabdevač pića

37
Q
  1. Zašto se detaljno analizira igra?
A

Jer predstavlja osnovu za psihoterapeutske postupke kojima alkoholičar treba da se izleči

38
Q
  1. Sociološke teorije - Merton
A

Ne postoji jedna opšta sociološka teorija.
U Mertonovim studijama one pružaju opšti okvir za proučavanje alkoholizma kao određenog tipa reagovanja na društvene uslove anomije (individualni tip adaptacije - povlačenje; kolektivni tip - subkultura povlačenja)

39
Q
  1. Sociološke teorije - Jelinek
A

Ispitivao je zašto neki više piju (Irci-Amerikanci) nego drugi (Jevreji) i došao do zaključka da tu psihologija i nije tako bitna koliko normativna orijentacija prema pijenju alkoholnih pića (ortodoksnim jevrejima je alkohol zabranjen)

40
Q
  1. Sociološke teorije alkoholizma - Horton
A

Ispitivao pijenje u primitivnim društvima i došao do zaključka da je neumerenost u pijenju alkohola utoliko veća ukoliko je biši opšti nivo anksioznosti koji je izraz stanja opšte društvene strukture (posebno ekonomije)

41
Q
  1. Čime se još objašnjavaju društvvene i kulturne razlike u pijenju alkohola?
A

U razlikama u vaspitavanju dece - obimu zahteva za samopoizdanjem i postizanjem uspeha u detinjstvu i obima u kome se izražavanje potrebe za zavisnoppću dopušta i odraslim ljudima - ako su ove potrebe zabranjene u tim kulturama ima više alkoholizma

42
Q
  1. Ekonomski pristup alkoholizmu
A

U zemljama u kojima ima vinograda alkoholizam će biti veći

43
Q
  1. Šta utiče na navike pijenja?
A

Klasne i etničke razlike, religijska pripadnost, pripadnost određenoj kulturi, zanimanje….

44
Q
  1. Kako anomija vodi u alkoholizam
A

Zbog brzih promena, jačanja individualizma, slabljenja društvene kontrole…

45
Q
  1. Žene alkoholičari, koliko ih je, odnos muškaraca alkoholičara prema ženama u Srbiji, karakteristike
A

6% žena, ali se ređe javljaju na lečenje pa podatak nije potpuno tačan. Odnos u Srbiji je 15:1. Javljaju se na lečenje između 30-40 godine starosti, između 40-49 opada broj žena alkoholičara i malo raste od 50 do 54. Uglavnom piju same i žene u gradu se više opredeljuju za lečenje nego one na selu. Uglavnom se javljaju žene koje su udate, zatim razvedene i udovice

46
Q
  1. Kako se može lečiti alkoholizam?
A

Medikamentima i psihoterapijom (individualnom, porodičnom, grupnom)

47
Q
  1. Porodična terapija lečenja alkoholizma
A

Sve se više primenjuju opšti koncepti i tehnike, primena porodičnih terapija. Primenjuju se komunikacione tehnike, zatim se porodice tretiraju kao terapijske jedinice oslanjajući se na sistemske procese koji postoje u svim porodicama (razvojni ciklus, maturacija)

48
Q
  1. Odlike često inkorporirane u terapijski rad (6)
A

1) aktivno učešće supruge i drugih članova porodice. Osnovna terapijska forma je grupna terapija
2) Redovno uključivanje socijalno-psiholoških službi i pojedinaca iz profesionalnog sistema zaposlenog alkoholičara
3) terapijsko delovanje na porodicu kao terapijsku jedinicu - učesnici su ko-pacijenti, doprineli su adaptivnim i homeostaznim procesima čiji je ishod alkoholizam
4) postojanje faza u ostvarivanju programa, koje s jedne strane ističu nivoe terapijskih akcija i zahteva, a sa druge određeju vremenski redosled analiziranja i menjanja sistema koji izgleda - sadašnjost, prošlost, budućnost
5) neminovnost ozbiljnog edukovanja pacijenta i porodice da bi kvalifikovano mogu da sagledaju svoje učešće u održavanju disfunkcionalnog sistema i mogli da ga promene
6) specifikacija - individualizacija programa za porodicu kroz kombinovanje tehnika i metoda porodične terapije alkoholizma i grupne psihoterapije i kroz sprovođenje programa u svim nivoima kliničkog rada: kliničko odeljenje, dnevna bolnica, vanbolničke porodične grupe, klub i dispanzer