al de rest Flashcards
regel van aanvullend recht
op onvoldoende uitwerking van andere regel
regel van derogerend recht
stelt wettelijke bepalingen buiten werking
IPR
belgisch INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT -> verwijzingsregels (regels om te weten welk rechtsstelsel in welk conflict)
inter partes
wet geldt enkel tussen partijen
res inter alios canta
wet laat de rechten van derden onverkort
preconstituante
parlement ontbindt BIJ VERKLARING grondwetswijziging (dus niet bij de effectieve wijziging)
constituante
parlement samengesteld op grond van verkiezingen
quasi-constitutionele wetten
bijzonderemeerderheidswetten
quasi-constitutionele wetten
bijzonderemeerderheidswetten
territoriaalbeginsel
de indeling in taalgebieden kan bevoegdheid van gemeenschappen en gewesten beperken
standstill-effect
wetgever mag geen maatregelen treffen die een achteruitgang boeken (zonder reden van algemeen belang)
kamer van volksvertegenwoordigers
verkozen door volk -> rechtstreeks
senaat
leden uit deelstaatparlementen -> onrechtstrees
senaat
leden uit deelstaatparlementen -> onrechtstreeks
parlementaire onverantwoordelijkheid
parlementslid mag niet vervolgd worden voor zij mening of stem
quasilegislatuurparlement
kamer en senaat verkozen voor vijf jaar
commissie
wetsvoorstellen + wetsontwerpen besproken
wetsvoorstel
initiatief gaat uit van KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS en SENAAT
wetsontwerp
initiatief gaat uit van KONING (regering)
onderzoeksrecht
kamer heeft het recht parlementaire onderzoekscommissie op te richten
onverenigbaarheden
als lid van de kamer of senaat de ambt van minister aanvaardt, dan heeft hij geen zitting meer in de senaat of kamer
koning is politiek onbekwaam
onverantwoordelijk
koning is onschendbaar
niet vatbaar voor rechtsgeding
civiele lijst
totaal financiële middelen van de koning om zijn functie uit te oefenen
federale regering
eerste minister, ministers, staatssecretaris (maakt deel uit van ministerraad), ministerraad, regering en kroonraad
federale regering heeft politieke verantwoordelijkheid tegenover kamer van volksvertegenwoordigers
regering moet over meerderheid van de kamer beschikken om aan de macht te blijven
grondwettelijk hof
waakhond over de wetgevende macht (koning, kamer van volksvertegenwoordigers en senaat)
raad van state
waakhond over uitvoerende macht
afdeling bestuurdersrechtspraak (raad van state)
hoogste administratief rechtscollege van België
bevoegdheden:
- arresten
- schorsing
- vernietiging
- akten en reglementen van de uitvoerende macht
impliciete bevoegdheden
onder bepaalde voorwaarden de bevoegdheid van de federale overheid betreden
residuaire bevoegdheden
alle bevoegdheden die de gemeenschappen en gewesten niet hebben
kracht van wet beginsel
nevenschikking: federale staat en gewesten staan naast elkaar
exclusiviteitsbeginsel
bevoegdheid van de ene overheid sluit die van de andere uit
territorialiteitsbeginsel
enkel bevoegd op eigen grondgebied
volkomen rechtspersoonlijkheid
beperkte aansprakelijkheid
onvolkomen rechtspersoonlijkheid
onbeperkte aansprakelijkheid
publiekrecht
politieke rechtspersonen en openbare instellingen
privaatrecht
vennootschappen en verenigingen met rechtspersoonlijkheid
rechtsobjecten
goederen of voorwerpen waarover rechten en verplichtingen kunnen bestaan
goed
voor verkrijging vatbaar en tot het bevredigen van een behoefte
product
lichamelijk goed dat is gemaakt voor consumptie
dienst
prestaties met economisch nut
subjectieve vermogensleer
klassieke leer
objectieve vermogensleer
niet de persoon, maar hete doel/bestemming staat centraal
vermogensrechten
rechten en verplichtingen die in geld waardeerbaar zijn (niet aan persoon gebonden)
zakelijke rechten
bepaalde zaak tot voorwerp, zaak is het object van het recht (bv. eigendomsrecht)
vorderingsrechten
= persoonlijke rechten = rechten die titularis de bevoegdheid geven om een prestatie van een andere persoon te vorderen (geven, doen of laten)
-> een betrekkelijk recht: geldt enkel tussen partijen
(bv. vergoeding van schade, contract sluiten met iemand)
intellectuele rechten
op een creatie van de mens (bv. patent, octrooibescherming,…)
politieke subjectieve rechten
tussen burger en staat
burgerlijke subjectieve rechten
persoonlijkheidsrechten (verbonden aan persoonlijkheid) en vermogensrechten (in geld waardeerbaar)
rechtsbekwaamheid = genotsbekwaamheid
HEBBEN van rechten en plichten
handelingsbekwaamheid
UITOEFENEN van rechten en plichten
rechtsfeiten
gebeurtenissen die subjectieve rechten doen ontstaan zonder bewust oogmerk op rechtsgevolgen (gebeurtenissen waaraan met rechtsgevolgen vastknoopt)
rechtshandelingen
bewust gesteld om rechtsgevolgen te veroorzaken
- door overheid: eenzijdig of meerzijdig
- in privaatrecht: eenzijdig of meerzijdig
verkrijgende verjaring
bezit omzetten in eigendom (duurt langer bij onroerende goederen dan bij roerende goederen)
- goeder trouw: 10 jaar
- kwader trouw: 30 jaar
- roerend goed in goeder trouw: direct
- verloren goed: 3 jaar
bevrijdende verjaring
schuldenaar bevrijden van zijn verplichtingen
- zakelijke vordering: 30 jaar
- persoonlijke rechtsvordering: uit overeenkomst (10 jaar) en uit onrechtmatige daad (5 tot 20 jaar)
- korte verjaring: 1 tot 5 jaar
stuiting
lopende verjaring afbreken
schorsing
verjaring tijdelijk stilzetten
vervaltermijnen
vaste termijnen waarbinnen partijen een bepaalde handeling kan verrichten
GEEN VERJARINGSTERMIJN => kunnen NIET GESCHORST OF GESTUIT worden
(vb. nietigheid van het huwelijk, herroeping van een schenking)
verjaring misdaden
10 jaar
verjaring wanbedrijven
5 jaar
verjaring overtredingen
6 maanden
verjaring criminele straf
20 jaar
verjaring correctionele straf
5 jaar
verjaring politiestraf
1 jaar
handhavingsrecht
= formeel recht = procesrecht
burgerlijk procesrecht
formeel privaatrecht = privaatrechtelijk procesrecht = gerechtelijke privaatrecht
verbod op eigenrichting
een persoon mag niet inwerken op rechtssfeer van een ander om zijn aanspraken geldend te maken
formeel strafrecht
strafrechtspleging
formeel publiekrecht
publiekrechtelijk procesrecht = geschillen van bestuur
optreden van overheid
formeel tuchtrecht
tuchtrechtelijk procesrecht = mbt toepassing tuchtrecht
fair trial
iedereen heeft recht op een eerlijk proces
redelijke termijn
binnen redelijke termijn een uitspraak
openbaarheid
rechtspraak in openbaarheid