Aðferðafræði Vika.4

Question 1

Vísindaleg athugun (scientific observation)

Answer 1

fer fram á fyrirfram skilgreindum aðstæðum, á kerfisbuninn og hlutlægan þátt með ítarlegum skýringum.

Question 2

Úrtak þarf að vera…

Answer 2

Dæmigert fyrir þýði (population)

Question 3

Ytra réttmæti (external validity)

Answer 3

Að hve mkilu leiti heimfæra má niðurstöðuna á aðra hópa og annars konar aðstæður

Question 4

Tímaúrtak (time sampling)

Answer 4

Rannsakendur velja tiltekna timapunkta/tímabil til að afla gögnum

• Kerfisbundið (systematic)
• Slembilsval (random)
• Blönduð leið, bæði kerfisbundið og slembisval

Question 5

Atburðaúrtak (event sampling/contingent sampling)

Answer 5

Rannsakandi skráir upplýsingar um fyrirfram skilgreindann atburð (t.d. tiltekna hegðun) í öllum tilvikum sem hann gerist.

Question 6

Aðstæðnaúrtak (situation sampling)

Answer 6

Fylgst með hegðun í margsskonar ólíkum aðstæðum

Question 7

Vettvangsathugun (naturalistic observation)

Answer 7

Bein athugun þar sem ekki er reynt að hafa áhrif á aðstæður eða breyta þeim.

• notuð til að meta ytra réttmæti tilraunastofuniðurstaða
• Bein athugun án inngrips

Question 8

Þátttökuathugun (participant observation)

Answer 8

Rannsakandi fylgist með hegðun en tekur jafnframt virkan þátt í aðstæðum.
-Bein athugun með inngripi

Question 9

stöðluð athugun (structured observation)

Answer 9

Rannsakandi grípur inn í aðstæður til að “orsaka” atburð eða setur upp aðstæður svo auðveldara er að skoða atferli.
-bein athugun með inngripi

Question 10

Vettvangstilraunir (Field experiments

Answer 10

Rannsakandi stjórnar einni eða fleiri frumbreytum (independent variables) í náttúrulegum aðstæðum til að ákvarða hver áhrifin eru í hegðun

Question 11

Beinar athuganir (direct observation)

Answer 11

Athuganir þar sem rannsakandi aflar gagna um hegðun fólks með því að fylgjast beint með þeim.

Question 12

Óbeinar athuganir (indirect observation)

Answer 12

Athuganir þar sem rannsakandi aflar gagna um hegðun fólks án þess að fylgjast beint með þeim.

Question 13

Skjalfest gögn

Answer 13

Sískráningar (running records)
Atburðaskráningar (records for specific episodes)
-Óbein athugun

Question 14

Narrative records

Answer 14

Ítarleg skráning hegðunar í upprunarlegri mynd t.d. orð fyrir orð, hljóð eða mynd, myndbandsupptaka.
-Óbein athugun

Question 15

Skrásetning fyrirfram ákveðins atferlis (selected records of behaviour)

Answer 15

Hegðun sem fylgst er með ákveðin fyrirfram og mjög vel skilgreind

Question 16

Nafnkvarði (nominal scale)

Answer 16

Mælingar segja til um flokka og hvað margir eru í hverjum flokki
Einn flokkur er ekkert meira en annar flokkur

Question 17

Raðkvarði (ordinal scale)

Answer 17

Mælingar segja til um röð en ekki nákvæmlega hversu mikill munur er á milli gilda
-Getum þar með séð hvort að það sé meira eða minna af einhverju
Dæmi: Styrkeika skali á chilli - sterkur, sterkari, sterkastur

Question 18

jafnbilakvarði (interval scale)

Answer 18

Jafnt bil á milli mælieininga á vídd
Dæmi: Hitamælir, hver gráða hækkar hitamælinn upp um einn kvarða
eiginlega ekki núllpunktur, núllpunktur þýðir að það sé ekkert til

Question 19

Hlutfallskvarði (ratio scale)

Answer 19

Hefur alla sömu eiginleika og jafnbilakvarði en hefur eiginlegan núllpunkt
-Gildið núll á hlutfallskvarða þýðir að það sé ekkert til a f því sem var mælt
Dæmi: fjöldi réttra svara á prófi

Question 20

Magnbinding (quantify)

Answer 20

Hversu oft?
Hversu mikið?
Hversu lengi?

Question 21

Áhorfaendabjögun (observer bias)

Answer 21

Áhorfendur/matsmenn hafa ákveðnar væntingar um hegðun, sem getur haft áhrif á mælingar og hvaða hegðun er fylgst með

Question 22

Viðnæmi (reactivity)

Answer 22

Fólk breytir oft hegðun sinni þegar fylgst er með því

Question 23

Þóknunarhrif (demand characteristics)

Answer 23

Vísbendingar sem þáttakendur “pikka upp” um hvernig þeir haldi að þeir eigi að haga sér í rannsókn
-Hawthorne áhrifin