Aðferðafræði Vika.2

Question 1

Sýndarfylgni (illusory correlation)

Answer 1

Okkur finnst eins og eitthvað fari saman þótt það geri það ekki.
Dæmi: tökum meira eftir því þegar draumar okkar rætast en þegar þeir gera það ekki.

Question 2

Aðgengnireglan (availability heuristic)

Answer 2

Ef auðvelt er að muna eftir dæmi um eitthvað ofmetum við líkurnar á því.
Dæmi:
-Keyra frekar en að fljúga að sökum flughræðslu.
-Keyra börnin sín í skólann þannig að þeim verði ekki rænt.

Question 3

Staðfestingarskekkja (confirmation bias)

Answer 3

Tilhneiging til þess að leita eftir staðfestingu á því sem við teljum okkur nú þegar trú á.
-Cherry picking

Question 4

Rannsóknarferlið:

Fræðilegt yfirlit (literature review)

Answer 4

• Er búið að svara spurningunni áður?
• Hvert er vísindalegt gildi og hagnýtingargildi rannsóknarinnar?
• Hver er möguleg niðurstaða rannsónarinnar?

Question 5

Rannsóknarferlið:

Tilgáta

Answer 5

• Bráðarbirgða útskýring á ákveðnu fyrirbæri eða sambandi milli breyta (variables)
• Spá hver möguleg niðurstaða rannsóknarinnar verður

Question 6

Rannsóknarferlið:

Aðgerðabinda

Answer 6

Skilgreina hugtak þannig að það verði mælanlegt

Question 7

Rannsóknarferlið:

rannsóknarsnið

Answer 7

• Hvers skonar rannsókn æltaru að gera?

- Hvaða aðferðum æltaru að beita?

Question 8

Afhverju er stjórnað umhverfi mikilvægt?

Answer 8

• Stjórnað umhverfi getur útilokað aðrar útskýringar á hegðun.

Question 9

Frumbreyta (independent variable)

Answer 9

Þáttur sem rannsakandi stjórnar og ráðskast með til að ákvarða áhrif þáttarins

Question 10

Frumbreyta (independent variable)

Stig og Gildi

Answer 10

• Stig geta verið tilraunahópur og samanburðahópur

- Gildi getur verið hversu mikið hver hópur fær að ákveðnum hlut t.d. vínglös

Question 11

Fylgibreyta (consequential variable)

Answer 11

Þáttur (oft mæling á hegðun) sem við ætlum að athuga hvort frumbreytan hafi áhrif á.
t.d. fullt fólk ruslar meira til, frumbreytan er fullt fólk fylgibreytan er sóðaskapur.

Question 12

Hugsmíð (construct)

Answer 12

Fræðilegt og mælanlegt hugtak

t.d. Greind

Question 13

Aðgerðabinding Hugsmíða (operational construct)

Answer 13

Lýsing á hugsmíð út frá mælanlegum eiginleikum hennar.

t.d. Greindarpróf til að mæla greind

Question 14

kostir aðgerðabindingar

Answer 14

1. Hugsmíð oft vel skilgreind
2. Auðveldar samskipti og gerir öðrum kleift á að endurtaka tilraunina
3. Dregur úr misskilningi fólks

Question 15

Gallar við aðgerðarbindingu

Answer 15

1. Oft þröng og sértæk lýsing á eiginleikum hugsmíðar
2. Mögulega hægt að aðgerðabinda sömu hugsmíðina á mismunandi vegu (sem getur gefið mismunandi niðurstöður á milli margra rannsókna).

Question 16

Mælingar og mælitæki verða að vera ….

Answer 16

Áreiðanleg og réttlæt

Question 17

Frásögn er aðskild í …

Answer 17

1. Niðurstöður, til að reyna að segja hlutalaust frá niðurstöðum
2. Túlkun, svo að aðrir geta dregið ályktanir

Question 18

Mælingar:

Áreiðanleiki (reliability)

Answer 18

Er stöðuleiki í mælingunni milli mælinga?
Fæst sama niðurstaða í endurteknum mælingum?
Mælitæki þarf ekki að vera raunverulegt getur verið t.d. spurningakönnun

Question 19

Mælingar:

Réttlæti

Answer 19

Mælir mælitækið það sem það á að mæla?

• Mælir mælitækið það sama og önnur mælitæki sem mæla það sama
• Hefur mælitækið forspárgildi?

Question 20

Tilgátur geta verið óprófanlegar ef að?

Answer 20

1. Hugsmíð er illa skilgreind
2. Hún felur í sér hringskýringu
   t. d. ADHD veldur athyglisbrest

Question 21

Megindleg aðferð

Answer 21

niðurstöður margbundnar, unnar úr tölfræðiupplýsingum

Question 22

Eigindleg aðferð

Answer 22

niðurstöðum lýst í orðum, unnar úr viðtölum eða áhorfsathugunum

Question 23

jákvæð fylgni

Answer 23

ef hækkun á einni breytu fylgist að við hækkun á annari breytu

Question 24

neikvæð fylgni

Answer 24

ef hækkun á einni breytu fylgist að við lækkun á annari breytu

Question 25

Blendni eða samsláttur (confounding)

Answer 25

Þegar tvær eða fleiri breytur sem mögulega geta haft áhrif fara saman

Question 26

Hagnýttar rannsóknir (applied research)

Answer 26

• Fara oft fram í náttúrulegum aðstæðum

- Skilgreint markmið til að bæta líf fólks

Question 27

Grunnrannsóknir (basic research)

Answer 27

• Fara oft fram á tilraunastofum

- Markmið a öðlast grundvallarskilning á fyrirbærum á borð við hegðun og hugarstarf