aardrijkskunde kerstexamen Flashcards
aardrijkskunde
aardplaat
stuk van de vaste buitenste schil van de aarde (aardkast)
asthensosfeer
schil van de aarde die onder de lithosfeerplaten drijven en glijden of er gedeeltelijk in wegzinken
condenseren
overgaan van gasvormig naar vloeibare toestand
decenium
periode van 10 jaar
erosie
afbraak van gesteente door bewegend ijs, stromend water of wind
fysisch
= natuurkundig
= gaat over de eigenschappen van stoffen zoals ze voorkomen op aarde. Vast, vloeibaar of stroperig zijn fysische eigenschappen
geologie
wetenschap die de aardkorst onderzoekt
gletsjer
ijsmassa die langzaam van een helling schuift
lithosfeerplaat
buitenste schil van de aarde, een schaal uit steen die hard en vast is
plantentektoniek
verschijnsel waarbij de lithosfeerplaten bovenop de asthenosfeer bewegen ten opzichte van elkaar
plastisch
toestand tussen vast en vloeibaar, stroperig
sediment
afzetting van materiaal dat door wind, water of ijs getransporteerd werd
textuur
manier waarop iets wordt samengesteld
verwering
afbraak van gesteente door temperatuurverschillen
zwaartekracht
kracht waarmee iets wordt aangetrokken in de richting van het middelpunt van de aarde
biodiversiteit
grote verscheidenheid aan planten en dieren
broeikaseffect
geleidelijke stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde doordat de warmte steeds meer wordt vastgehouden in de atmosfeer
CO2
koolstofdioxide, een gas die voorkomt in de atmosfeer en stijgt door menselijke activiteiten zorgt voor klimaatopwarming
ecoloog
persoon die planten en dieren bestudeert en hoe die in relatie staan tot elkaar en hun omgeving
fauna en de flora
dieren en planten
ijstijd
langdurige koude periode
import
invoer
duurzaam
weinig last van slijtage ook: spaarzaam met grondstoffen en producten
plantage
aanplanting van struiken of bomen in de tropen, die jaar na jaar een product opleveren
transpiratie
verdamping van water door planten
tropisch regenwoud
wouden die rond de evenaar liggen
waterkringloop
kringloop van water dat circuleert in een gesloten kring tussen de aarde en de dampkring
weelderige plantengroei
heel veel verschillende soorten planten
woudreuzen
bomen die tot 60 meter hoog kunnen worden
reliefelementen
- Helling = het schuin aflopend vlak tussen een hoger en lager deel in het landschap 2. Hoogteverschil = het verschil tussen het hoogste en het laagste punt in het landschap 3. Horizon = de lijn waar het land en de lucht elkaar schijnbaar taken 4. (hoogte en horizonlijn)
vlakte
horizon niet recht alles plat
heuvelland
horizon niet recht en de bergen hoger dan 500 meter
gebergte
horizon recht en onder de horizon bergen onder 500 meter
plateau
niet rechte horizon en de berge kleiner dan 500 meter
welke invloed heeft de hoogte op de temperatuur
hoe hoger je gaat hoe kouder het is
als de lucht afgekoeld is
meer kans op neerslag
wanneer startte de alpiene gebergtevorming
65 miljoen jaar geleden
opbouw aarde
Lithosfeer
Asthenosfeer
Mesosfeer
Buitenkern
binnenkern
wat is de lithosfeerplaat
vast
uit wat bestaat de lithosfeerplaat
oceaan, zware oceanische lithosfeerplaat en lichte continentale lithosfeerplaat
waar lithosfeerplaat
0-100/200
wat en waar asthenosfeer
Plastisch 100/200 – 350/500
wat en waar mesosfeer
Vast 350/500 – 2900
wat en waar buitenkern
Vloeibaar 2900 - 5150
binnenkern wat en waar
vast 5150 - 6370
- in welke 3 richtingen bewegen lithosfeerplaten t.o.v elkaar
- Van elkaar weg divergent 2. naar elkaar toe convergent 3. langs elkaar transform
drie manieren om een gebergte te vormen
- wanneer twee lichte lithosfeerplaten tegenop elkaar geduwd wordt - wanneer er een zware en een lichte lithsofeerplaten tegen elkaar - de zware oceanische plaat duikt in de diepte en tilt de lichte continentale plaat op
geef oplossing van De natuurlijke leefwereld van dieren wordt vernietigd/versnipperd
natuurgebieden aanleggen
geef oplossing van Een sneeuwlaag die uit kunstsneeuw bestaat smelt trager
Gebruik van sneeuwkanon verbieden of beperken
geef oplossing van drinkwatertekort
Geen nieuwe hotels met zwembaden aanleggen
geef oplossing van Het risico op erosie en modderlawines neemt toe
Geen kunstsneeuw, en geen snowcat, bomen planten
geef oplossing van De uitgestelde bloeiperiode van bloemen, planten, erosie, …
Het skiseizoen korter maken
erosie welke vorm
Gladde vormen
verwering welke vorm
scherpe vorm
verwering
Afbraak van gesteente door temperatuur verschillen
v-dal
Gevormd door snelstromend water
u-dal
Gevormd door een traag bewegende gletsjer
kenmerken tropisch regenwoud
tropische regenwouden hebben de weelderigste plantengroei op aard, alle maanden zijn nat en warm, het regenwoud is aan het krimpen
voorbeelden die ervoor zorgen dat het regenwoud verdwijnt
Veeteelt
Mijnbouw
akkerbouw
houtkap
wat is de opbrengst en waar wordt het in verwerkt bij veeteelt
Varkensvlees, kippenvlees en rundvlees = Steak, chickennuggets, worst, hamburgers, ….
alternatieven voor veeteelt
Minder vlees eten, of geen vlees eten uit buitenland
opbrengst en waar het verwerkt in wordt mijnbouw
ijzererts = Staal voor auto’s, fietsen, …
alternatieven mijnbouw
staal recycleren
opbrengst en waar het verwerkt in wordt akkerbouw
- soja
- palmolie
= 1. sojamelk, veevouder - koekjes, chocola, shampoo, …
alternatieven akkerbouw
- geen soja invoeren, veevoeder van lokale producten
- bewust kiezen voor prodcten zonder palmolie
opbrengst en waar het verwerkt in wordt houtkap
Tropische hardhout = Terrasplanken, stoelen, …
alternatieven houtkap
Hout kappen met duurzaam label
wat moet er gedaan worden door de werledbevolking
er moeten meer monden gevuld worden
wat zijn de belangerijkste 2 oorzaken van ontbossing
De belangrijkste oorzaken van de ontbossing zijn dus de groeiende wereldbevolking en het steeds grotere verbruik van producten per persoon
normale kringloop aantal bomen
veel
aantal neerslag normale waterkringloop
veel
normale waterkringloop verdamping en transpiratie
veel
opname van water door vegetatie normale kringloop
veel
afvloeiing van oppervlakten normale kringloop
weinig
aantal bomen verstoorde kringloop
weinig
neerslag verstoorde kringloop
weinig
verdamping en transpiratie verstoorde kringloop
weinig
opname van water door vegetatie verstoorde kringloop
weinig
afvloeiing van oppervlakten verstoorde kringloop
veel
gevolg van ontbossing voor waterkringloop
door het verdwijnen van bomen is er minder transpiratie. Daardoor komt er minder vocht in de lucht en valt er dus ook minder neerslag.
wat gebeurt er als we het gaan omkappen voor de vele diersoorten
beestjes niet voorplanten en opzoek naar een nieuw leefgebied
planten zijn werkzaam tegen kankercellen + 25% van medicatie bevat plantaardige stoffen maar wat gebeurt er als we het gaan omkappen
geen medicatie + inheemse stammen zullen hun leefgebied verliezen
gevolg van atmosfeer
Er zijn minder bomen om co2 op te slaan en O2 te produceren
oorzaak klimaatverandering
door het broeikaseffect, door de stijgende wereldbevolking en de hogere welvaart en een stijgende van menselijke activieiten
gevolg klimaatverandering
het CO2 gaat in de lucht blijven hangen en het gaat ook hogere temperaturen hebben
welke hoopgevende intiatieven zijn er voor de toekomst
- Greta Thunberg
- de ingaboom
- massale bebossing
- technologische vooruitgang
wat doet greta thunberg
geeft het verwijt aan wereldleiders dat ze geld en economische groei belangrijker vinden dan de klimaatverandering, economische groei zorgt voor een stijging CO2-uitstoot
wat doet de ingaboom
te herbossen = de ingaboom groeit snel, op weinig vruchtbare bodems, maakt voor andere planten/bomen de bodem vruchtbaarder
wat doet massale bebossing
Bomen zijn het beste tegen de klimaatopwarming, het gaat zorgen voor het terugdraaien van 10 jaar menselijke CO2 uitstoot
wat doet technologische vooruitgang
= CO2 wordt met gebruik van machines uit de lucht gehaald, zijn alleen nog heel duur
hardbladige vegetatie
struiken met harde bladeren (olijf)bomen, kruiden
toendra
geen bomen,wel grassen mossen of kruiden
savanne
hoge grassen (paraplu)bomen
woestijn
geen plantengroei
taiga
naaldbomen, berken
steppe
grote gebieden met korte grassen
ijswoestijn
geen plantengroei
zomergroen loofwoud
loofbosseb groen in zomer kaal in winter
tropisch regenwoud
woudreuzen, weelderige groei van varens, struiken en bomen