9a. Deontologie Flashcards
1
Q
Wat is het uitgangspunt van de code van de raad voor de journalistiek
A
- leidraad voor journalisten (hun dagelijkse praktijk)
- regels door/van de sector zelf
1) zijn geen regels van de wetgevende macht
2) valt niet altijd samen met wetgeving en rechtspraak
3) deontologie en recht lopen soms gelijk, maar lopen soms uiteen
2
Q
Wat is de beginselen code van de code van de raad voor de journalistiek
A
- recht op informatie en vrije meningsuiting = mensenrecht
- de journalist respecteert de mensenrechten en legt zichzelf normen op
3
Q
Welke normen leggen journalisten zichzelf op op basis van de beginselen code
A
- waarheidsgetrouw berichten
- onafhankelijk informatie vergaren en verstrekken
- fair optreden
- respect betonen voor het privéleven en de menselijke waardigheid
4
Q
Wat zijn de 4 normen van de code van de raad van de journalistiek
A
- waarheidsgetrouw berichten
- onafhankelijk informeren
- fair play
- respect voor privéleven en menselijke waardigheid
5
Q
Wat houdt de norm ‘waarheidsgetrouw berichten’ in
A
- oorsprong van informatie kennen
- geen informatie verdraaien
- verklaringen geïnterviewde getrouw weergeven
- onderscheid maken tussen feitelijke berichtgeving en commentaar
- onjuist weergeven (feitelijk) informatie rechtzetten
- wederwoord om feitelijke informatie recht te zetten of aan te vullen
6
Q
Wat houdt de norm ‘onafhankelijk berichten’ in
A
- onafhankelijkheid bewaren en druk weren
- geen belangenvermenging
- geen reclame of propaganda
- geen voordelen aanvaarden die onafhankelijkheid in gevaar brengen
- geen misbruik van voorkennis (van financiële informatie) en geen marktmanipulatie
7
Q
Wat houdt de norm ‘fair play’ in
A
- loyale methodes om informatie, beeld of klank te verkrijgen of verwerken
- respectvol voor mensen in een kwetsbare situatie (minderjarigen, slachtoffers, …)
- niet betalen voor informatie
- zich bekend maken als journalist
- geen plagiaat
- bronnen beschermen
- wederhoor verlenen bij beschuldigingen
- geen afspraken die onafhankelijkheid in gedrang brengen
8
Q
Wat houdt de norm ‘respect voor privéleven en menselijke waardigheid’ in
A
- rekening houden met de rechten van iedereen die in de berichtgeving voorkomt
- privéleven van mensen respecteren
- menselijke waardigheid respecteren
- niet overdrijven bij vrijgegeven details en/of beelden
- geen ongegronde verdachtmakingen of beschuldigingen
- zich niet opdringen bij slachtoffers en hun directe omgeving
- niet aanzetten tot discriminatie of racisme
- geen stigmatiserende berichtgeving (cfr. etnische afkomst, religie, gender, ..)
9
Q
Welke bepalingen uit de code zijn met richtlijnen en aanbevelingen aangevuld en wanneer
A
- code is van 2010 met updates in 2012, 2015, 2016 en 2019
- onder meer omwille van digitalisering en fake news
1) snelheid niet voor waarachtigheid
2) rechtzettingen bij online berichtgeving
3) fouten in opiniebijdragen duiden
4) verantwoordelijkheid voor hyperlinks
10
Q
Wat zegt de code over minderjarigen in beeld
A
- in principe = toestemming vragen aan betrokkene, ouders, voogd
- soms is toestemming niet nodig
1) algemene beelden op openbare plaatsen
2) bij alledaagse en niet controversiële onderwerpen
3) beelden verspreid door officiële instanties
4) als maatschappelijk belang zwaarder weegt dan belang minderjarige
11
Q
Wat zegt de code over verborgen opnames
A
incognito- en aliasjournalistiek
- in principe = journalist maakt zich kenbaar
- soms kan dat van principe afgeweken worden
1) bij voldoende maatschappelijk belang
2) als de informatie op geen andere manier te verkrijgen is
12
Q
Wat zegt de code over wederhoor
A
- in principe = contacteer betrokken vooraf bij beschuldigingen en laat reageren
- moet niet bij verwijzingen naar officiële communicatie van politie, parket, ..
13
Q
Wat zegt de code over embargo
A
- in principe = afspraak om informatie tot een bepaald tijdstip niet te publiceren
- vervalt als de informatie uit een andere bron bekend is
14
Q
Wat zegt de code over on/off the records
A
- on the record = bron mag formeel geciteerd worden
- off the record = informatie mag gebruikt worden maar bron mag niet geciteerd worden
15
Q
Wat zegt de code over slachtoffers
A
- in principe = geen volledige identificatie
- van dat principe kan afgeweken worden
1) bij publieke figuren
2) bij instemming van het slachtoffer
3) bij maatschappelijk belang - identificatie is verboden bij seksueel geweld
1) tenzij bij (schriftelijke) toestemming of toestemming onderzoeksmagistraat
