6. Wetten en recht in Europa Flashcards

1
Q

Wat zijn de politieke instellingen in de EU

A
  • Europees parlement
  • Europese commissie
  • Raad (van ministers)
  • Europese raad (van staat- en regeringsleiders)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wie zit er in het Europees parlement

A
  • 705 leden, rechtstreeks verkozen
  • voorzitter Roberta Metsola
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wie zit er in de Europese commissie

A
  • 1 commissaris per lidstaat
  • dagelijks bestuur + wetgevend initiatief
  • voorzitter Ursula von der Leyen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wie zit er in de Raad (van ministers)

A
  • telkens een ander thema
    vb. Landbouwraad met landbouwministers
  • 1 minister per lidstaat
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wie is de voorzitter van de Europese raad (van staat- en regeringsleiders)

A
  • vaste voorzitter Charles Michel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Bevoegdheden: Op welk vlak heeft de EU exclusieve bevoegdheid

A

= enkel EU kan wetgeving uitvaardigen
- douane
- gemeenschappelijke handelspolitiek
- monetair beleid voor Eurozone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Bevoegdheden: Op welk vlak heeft de EU en de lidstaten gedeelde bevoegdheid

A

= zowel EU als lidstaten kunnen wetgeving uitvaardigen
- milieu
- consumentenbescherming
- vervoer
- energie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Bevoegdheden: Op welk vlak heeft de lidstaten bevoegdheid met ondersteuning van de EU

A

= EU ondersteunt (en coördineert)
- industrie
- cultuur
- toerisme
- onderwijs
- sport

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat houdt het subsidiariteitsbeginsel op Europees en nationaal niveau in + een voorbeeld

A
  • alle lidstaten blijven bevoegd voor alles (ook voor domeinen waarvoor de EU bevoegd is) tenzij een regeling beter Europees verloopt, omwille van de omvang of de gevolgen

vb. aankoop van coronavaccins

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is het verschil tussen primaire en secundaire wetgeving

A
  • Primaire wetgeving is gebaseerd op verdragen en zijn bindende overeenkomsten tussen de lidstaten
  • Secundaire wetgeving is een ‘afgeleide wetgeving’ en vloeit voort uit beginselen en doelstellingen verdragen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat houdt primaire wetgeving in

A
  • de doelstellingen van de EU
  • regels voor EU-instellingen
  • beschrijving hoe besluiten worden genomen
  • relatie tussen EU en lidstaten
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat houdt secundaire wetgeving in

A
  • richtlijnen
  • verordeningen
  • besluiten
  • aanbevelingen
  • adviezen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke verdragen brachten de primaire wetgeving tot stand

A
  • Verdrag van Lissabon (2007)
  • Verdrag van Nice (2001)
  • Verdrag van Amsterdam (1997)
  • Verdrag van Maastricht (1992)
  • Europese Akte (1986)
  • Verdrag van Brussel (1965)
  • Verdragen van Rome (EEG-verdrag) en EURATOM-verdrag (1957)
  • EGKS-verdrag (1951)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wanneer kan de primaire wetgeving (verdragen) worden gewijzigd

A

kunnen enkel gewijzigd worden als alle lidstaten en hun parlementen instemmen (soms na een referendum)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hoe ontstaat secundaire wetgeving

A
  • De Europese Commissie neemt het initiatief
    1) heeft op praktisch alle beleidsdomeinen het exclusieve initiatiefrecht
    2) publiceert een wetsvoorstel
  • stuurt het naar het Europees parlement en de Raad (ministers)
    1) bekijken wat ze willen aanpassen/toevoegen/schrappen = amendementen
    2) proberen tot een gemeenschappelijke wettekst te komen
    –> kan drie ‘rondes’ duren (eerste, tweede en eventueel derde lezing)
    –> betreft verordeningen en richtlijnen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Geef de 5 soorten secundaire wetgeving

A
  • verordeningen
  • richtlijnen
  • besluiten
  • adviezen en aanbevelingen
  • pakket van wetten
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat zijn verordeningen (secundaire wetgeving)

A
  • in heel de EU van toepassing (moet niet omgezet worden in nationale wetgeving)

vb. criteria voor producten die van buiten de EU ingevoerd worden

vb. de Digital Markets Act en de Digital Services Act (zie artikel bij modules)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat zijn richtlijnen (secundaire wetgeving)

A
  • legt een doel vast dat alle EU-landen moeten bereiken
  • elke lidstaat mag/moet zelf wetgeving maken om dat doel te bereiken
    vb. consumentenrechten (o.m. geen verborgen kosten bij online aankopen)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat zijn besluiten (secundaire wetgeving)

A
  • komt van de commissie (zonder inspraak parlement of Raad)
  • gericht op een EU-lidstaat of een bedrijf
    vb. boete voor Google
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat zijn adviezen en aanbevelingen (secundaire wetgeving)

A
  • niet bindend
  • alle EU-instellingen kunnen ze uitvaardigen
    vb. advies Commissie dat lidstaten samen lockdownmaatregelen afbouwen (april ‘20)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat is een pakket van EU-wetten (secundaire wetgeving)

A

vb. Green Deal
–> er komen richtlijnen, verordeningen, actieplannen, maatregelen, .. voor energie, landbouw, renovatie, verpakkingsmateriaal, openbaar vervoer, .. om uitstoot broeikasgassen drastisch te verminderen
–> zie ook Klimaatwetten

22
Q

Wat houdt de Green Deal in

A

= voornemen om de CO2-uitstoot in Europa fors te laten dalen
= ambitie is de netto-uitstoot van broeikasgassen tussen nu en 2030 met 55 procent te verminderen

23
Q

Hoe heet het pakket wetten dat de Green Deal mogelijk moet maken

A

= Fit for 55

24
Q

Welke klimaatwetten hebben groen licht gekregen van het Europees Parlement (5)

A
  • ETS (Emission Trading System) dwingt energie-intensieve bedrijven te innoveren,
    –> alle sectoren die onder ETS vallen tegen 2030 hun uitstoot met 62 procent moeten verminderen
  • CBAM (Carbon Border adjustment mechanism) = koolstofgrensheffing uitgerold
    –> buitenlandse bedrijven (die bijvoorbeeld staal invoeren) moeten uitstootrechten kopen als hun producten op een meer vervuilde manier, bijvoorbeeld met steenkool, zijn geproduceerd
  • ETS2: de koolstofmarkt voor de uitstoot van gebouwen en transport
    –> pas in 2027 in werking treden
  • verkoop uitstootrechten
    –> de inkomsten moeten nu volledig in klimaatmaatregelen geïnvesteerd
  • sociaal klimaatfonds in 2026 opgezet
    –> 86,7 miljard euro
25
Q

Wat is een Europees burgerinitiatief

A

= verzoek van één miljoen burgers uit minstens een kwart van de EU-lidstaten aan de Europese Commissie om EU-wetgeving voor te stellen

26
Q

Welke 3 instellingen handhaven de EU-wetgeving

A
  • Europees Gerecht
  • Europees Hof van Justitie
  • Europees parket/ openbaar ministerie
27
Q

Waar zijn het Europees Gerecht, Europees Hof van Justitie en het Europees parket gevestigd

A

Luxemburg

28
Q

Welke 5 taken hebben het Europees Gerecht en het Europees Hof van Justitie

A
  • ezelsbrug HANSI
  • interpretatie EU-wetgeving = prejudiciële beslissing
  • handhaving van de EU-wetgeving = inbreukprocedure
  • nietigverklaring EU-wetgeving
  • afdwingen van maatregelen = beroep wegen nalatigheid
  • sanctionering EU-instelling = vordering tot schadevergoeding
29
Q

Wat houdt de prejudiciële beslissing in

A

de nationale rechter kan om uitleg vragen over interpretatie EU-wetgeving

30
Q

Wat is een inbreukprocedure

A

een procedure tegen lidstaat die EU-wetgeving niet toepast

31
Q

Wanneer is er sprake van nietigverklaring van EU-wetgeving

A

als EU-wetgeving in strijd is met de EU-verdragen of de grondrechten

32
Q

Wanneer is er sprake van beroep wegen nalatigheid

A

als Europees parlement, Raad of Commissie een beslissing niet nemen

33
Q

Wat is vordering tot schadevergoeding

A

wie schade leidt door handeling EU kan schadevergoeding vragen

34
Q

Wat is de officiële naam van het Europees parket

A

European Public Prosecutor’s Office (EPPO)

35
Q

Wie zit er in het Europees parket

A

22 lidstaten
- Zweden, Denemarken, Polen, Hongarije en Ierland NIET
- gestart op 1 juni 2021

36
Q

Wat doet het Europees parket (EPPO)

A
  • onderzoekt grensoverschrijdende fraude en gesjoemel met Europese subsidies
  • kan onderzoeksdaden stellen en zaken voor een (nationale) rechtbank brengen
37
Q

Wat zijn de 4 vrijheden

A
  • vrij verkeer van personen
  • vrij verkeer van goederen
  • vrij verkeer van diensten
  • vrij verkeer van kapitaal
38
Q

Wat houdt vrij verkeer van personen in

A
  • zonder restricties naar andere lidstaten reizen
    –> geldt ook voor Liechtenstein, Noorwegen en IJsland en moeten veel EU-regels overnemen
39
Q

Hoe noemen we Liechtenstein, Noorwegen en IJsland

A

Europese Vrijhandelsassociatie

40
Q

Hoe noemen we Liechtenstein, Noorwegen en IJsland samen met de EU

A

Europese Economische Ruimte = interne markt zoals de EU

41
Q

Wat houdt vrij verkeer van goederen in

A
  • geen controles meer aan binnengrenzen
    1) sinds Verdrag van Maastricht (1992)
    2) de EU vormt één enkel grondgebied
    3) afschaffing douanerechten –> gunstig voor onderling handelsverkeer lidstaten
42
Q

Wat houdt vrij verkeer van diensten in

A
  • iedere burger mag werken waar hij of zij wil
    1) dienstverlener en klant mogen uit verschillende landen afkomstig zijn
    2) ook voor geneeskundige diensten –> alleen voor medische zorg die niet kan wachten
43
Q

Wat houdt vrij verkeer van kapitaal in

A
  • totstandkoming van Europese kapitaalmarktunie
    1) EU-burgers mogen in elke lidstaat bankrekening openen
    2) EU-burgers mogen in elke lidstaat hypotheken en verzekeringen afsluiten
    3) lenen in een ander EU-land is eenvoudiger geworden
    4) aandelen en obligaties kunnen vrij worden verhandeld
44
Q

Wat staat er in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie

A

= persoonlijke, burgerlijke, politieke, economische, sociale rechten

–> aanvulling op nationale stelsel (geen vervanging)
–> nationale rechtbanken moeten zich uitspreken
–> pleegt een lidstaat inbreuk op iemands rechten? dan moet de Commissie naar het Europees Hof van Justitie

45
Q

Juist/Fout: Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is een EU-instelling

A

fout

46
Q

Wat houdt de Raad van Europa in

A
  • opgericht in 1949
  • vandaag 50-tal lidstaten
    –> vrijwel alle Europese landen, inclusief Rusland en Turkije
    –> de landen in de Kaukasus (zonder Kazachstan en Wit-Rusland)
  • doel = bevorderen mensenrechten en democratie
  • middel (o.m.) = afsluiten van verdragen
    –> Europees Verdrag tot Bescherming van de Mens en de Fundamentele Vrijheden
47
Q

Wat is het Europees Verdrag tot Bescherming van de Mens en de Fundamentele Vrijheden

A
  • afgesloten in 1950 in Rome door de Raad van Europa
  • legt de mensen-en burgerrechten vast

vb. art.2 = recht op leven
vb. art.6 = recht op een eerlijk proces
vb. art.10 = vrijheid van meningsuiting
vb. art.14 = verbod op discriminatie

48
Q

Wat houdt het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in

A
  • gevestigd in Straatsburg
  • individuen, groepen, organisaties, landen kunnen klacht indienen
    vb. verzoekschriften mbt de opsluiting van psychiatrische patiënten, rechten van gevangenen, rechten van holebi’s, persvrijheid, telefoontap, gezinshereniging, uitzetting, …
  • uitspraak Hof = definitief en bindend voor betrokken landen
49
Q

Wat zijn superflaggers

A

= erkende organisaties die op sociale media speuren naar niet-toegelaten inhoud

50
Q

Wat is de bedoeling van de Digital Services Act

A

= een zeer gedetailleerde en
gebalanceerde set regels voor hoe de grote platforms mogen en moeten worden gemodereerd

  • o.a. invoer van een speciaal ‘crisismechanisme’, dat de Europese Commissie in noodsituaties extra macht geeft om in te grijpen tegen desinformatie

vb. verwijderen van illegale inhoud
(bijvoorbeeld rond terrorisme) en desinformatie zijn voortaan wettelijke verplichtingen met zware straffen
voor inbreuken

51
Q

Wat is de bedoeling van de Digital Markets Act

A

= legt speciale regels op aan de grootste spelers in de digitale wereld, de ‘poortwachters’
vb. Meta, Google, Apple, Amazon en Microsoft

–> poortwachters moeten 75 miljard euro beurswaarde of meer dan 7,5 miljard jaaromzet in Europa hebben

–> het toelaten van concurrentie op
hun platforms