2. Bronnen van het recht Flashcards
Van waar komt het idee van de trias politica
- ideeën van Montesquieu (Frans verlichtingsfilosoof, 18de eeuw)
- over de inrichting van de staat
1) wetgevende macht (parlement)
2) uitvoerende macht (regering)
3) rechterlijke macht
Welk voorstel deed NV-A met betrekking tot de uitwijzingen van vluchtelingen en wat is het probleem van dit voorstel
- voorstel: In een aantal gevallen als een rechtbank een uitspraak doet, zou dit ongedaan gemaakt kunnen worden door een tweederdemeerderheid van de wetgevende macht
–> dit zou een verandering zijn in de grondwet
Hoe zit de structuur van België in elkaar
- België is een federaal land
- heeft 3 gemeenschappen (focus op wie mensen zijn)
- heeft 3 gewesten (focus op waar mensen wonen)
- er is wat overlap
Hoe zit het met het tweekamerstelsel in België
- tweekamerstelsel in België ingevoerd bij het ontstaan van België
- Senaat bestaat nog steeds, maar macht is zeer afgezwakt en hebben bijna tot geen wetgevende macht meer
Wat zijn de 3 gemeenschappen en waar ligt de focus
– focus op wie mensen zijn
vb. cultuur, onderwijs, sport, welzijn, …
1) Vlaamse Gemeenschap
2) Franse Gemeenschap
3) Duitstalige Gemeenschap
Wat zijn de 3 gewesten en waar ligt de focus
– focus op waar mensen wonen
vb. ruimtelijke ordening, stedenbouw, openbare werken, vervoer, …
1) Vlaams Gewest
2) Waals Gewest
3) Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Geef 2 voorbeelden van overlap in België
- Brusselaars wonen het Brussel Hoofdstedelijk Gewest, maar maken deel uit van de Vlaamse of de Franse Gemeenschap
- Duitstaligen maken deel uit van de Duitstalige Gemeenschap, maar wonen in het Waals Gewest.
Wat is er zo opvallend aan de staatstructuur (wat mag je niet verwarren)
3 gemeenschappen (met eigen parlement en regering) + 3 gewesten (met eigen parlement en regering)
≠ 6 parlementen (en regeringen)
–> Vlaamse Gemeenschap en Vlaams Gewest zijn samengevoegd
Wat is de WM en de UM in het Vlaams Gewest en Vlaamse Gemeenschap
- WM = Vlaams parlement
- UM= Vlaamse regering
Wat is de WM en de UM in het Waals Gewest
- WM = Waals parlement
- UM = Waalse regering
Wat is de WM en de UM in de Franse Gemeenschap
- WM = parlement van de Franse Gemeenschap
- UM = regering van de Franse Gemeenschap
Wat is de WM en de UM in de Duitstalige Gemeenschap
- WM = parlement van de Duitstalige Gemeenschap
- UM = regering van de Duitstalige Gemeenschap
Wat is er zo speciaal aan de bevoegdheid van het kindergeld
- kindergeld is overgeheveld van het federale niveau naar de gemeenschappen
- MAAR in Brussel regelt de GGC het kindergeld in Brussel
Wat is de WM en de UM in het Brussel Hoofdstedelijk Gewest
- WM = Brussels parlement
- UM = Brusselse regering
Wat zijn de gemeenschapsbevoegdheden in Brussel
- WM = Raad van de VGC, COCOF, GGC
- UM = College van de VGC, COCOF, GGC
- VGC (Vlaamse Gemeenschapscommissie)
= de Nederlandstalige Brusselse parlementsleden - COCOF (Commission communautaire française)
= de Franstalige Brusselse parlementsleden - GGC (Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie)
= alle Brusselse parlementsleden
Welke 2 parlementen zijn er dan nog
- federaal parlement (+ regering)
1) Kamer van Volksvertegenwoordigers
2) Senaat - Europees parlement
Wat is de grondwet
- eerste tekst op 7 februari 1831
- beschrijft organisatie van de (federale) staat
- waarborgt grondrechten (bv. meningsuiting)
- herziening = ingewikkelde procedure
Hoe verloopt een herziening van de Grondwet
- Kamer, Senaat en Koning (regering) maken lijst met artikels die in aanmerking komen (gewone meerderheid)
- lijst komt in het Belgisch Staatsblad en er volgen verkiezingen
- nieuwe Kamer en Senaat kunnen artikels herzien (tweederdemeerderheid)
Hoe komt een wet tot stand
- wordt goedgekeurd in de Kamer van Volksvertegenwoordigers
- de Senaat keurt geen wetten meer goed, behalve bij grondwetswijziging, staatshervormingen, …
1) initiatief van een parlementslid = wetsvoorstel
2) initiatief van de regering = wetsontwerp
- procedure ligt vast
Wat is de specifieke procedure voor een nieuwe wet
- advies Raad van State
- behandeling en stemming in commissie
- behandeling (eventueel amendementen) en stemming in plenaire kamer
- bekrachtiging door Koning
- publicatie in Belgische Staatsblad
Wat was er zo speciaal aan de invoering van de abortuswet
- is ondertekend zonder de bekrachtiging van de koning (toenmalige koning Boudewijn)
- de verenigde kamers ondertekende de wet in zijn plaats en publiceerden het in het Staatsblad
Wat is een koninklijk besluit (KB)
- uitgevaardigd door de Koning (de regering dus)
- preciseert de uitvoering van een (bestaande) wet
- uitzonderlijk gebruikt als volmacht voor de regering (bv. corona)
Wat is een ministerieel besluit (MB)
- uitgevaardigd door een minister
- preciseert ook de uitvoering van een (bestaande) wet
(maar zonder de handtekening van de Koning) - soms gecontesteerd/tegengesproken (bv. corona)
Waar worden decreten gestemd + naam v initiatieven
- decreten worden gestemd in
1) het Vlaams parlement
2) het Waals parlement
3) het Franse gemeenschapsparlement
4) het Duitstalige gemeenschapsparlement - initiatief van een parlementslid = voorstel van decreet
- initiatief van de regering = ontwerp van decreet
- eerst in parlementscommissie, dan plenair
