3. Hoven en rechtbanken Flashcards
1
Q
Voor wat is de vrederechter bevoegd
A
- vorderingen onder de 5.000 euro
- een hele reeks conflicten, zoals over erfdienstbaarheid
- een reeks bijzondere bevoegdheden, zoals de aanstelling van een bewindvoerder voor een meerderjarige, de gedwongen opname van een geesteszieke, …
2
Q
Wat bij hoger beroep bij vrederechter
A
naar (burgerlijke) rechtbank van eerste aanleg (enkel bij vorderingen boven 2.000 euro mogelijk)
3
Q
Voor wat is de politierechtbank bevoegd
A
- verkeersmisdrijven
- vergoedingen van schade na een verkeers- of treinongeval
- hoger beroep tegen GAS-boete
- hoger beroep voetbalwet (bv. stadionverbod)
4
Q
Wat bij hoger beroep bij de politierechtbank
A
naar (correctionele) rechtbank van eerste aanleg (enkel bij vorderingen boven 2.000 euro mogelijk)
5
Q
Wat valt onder de rechtbank van eerste aanleg
A
- burgerlijke rechtbank
- correctionele rechtbank
- familierechtbank
- jeugdrechtbank
- raadkamer
- strafuitvoeringsrechtbank
6
Q
Voor wat is de burgerlijke rechtbank bevoegd
A
- geschillen boven de 5.000 euro (bv. schadevergoeding)
- geschillen waarvoor geen enkele andere rechtbank bevoegd is
- hoger beroep tegen vonnis vrederechter
- hoger beroep tegen vonnis politierechtbank
7
Q
Wat bij hoger beroep bij de burgerlijke rechtbank
A
naar hof van beroep
8
Q
Voor wat is de correctionele rechtbank bevoegd
A
- wanbedrijven, zoals diefstal, aanranding eerbaarheid, slagen en verwondingen, oplichting, …
- “gecorrectionaliseerde misdaden” waarvoor eigenlijk assisen bevoegd is, maar verzachtende omstandigheden spelen
- +16 jarigen in zeer uitzonderlijke gevallen (na “uithandengeving” door jeugdrechter)
- hoger beroep tegen vonnis politierechtbank in strafzaken
9
Q
Wat is een correctionalisering
A
- zaken die normaal voor assisen zouden moeten komen, gaan naar de correctionele rechtbank omdat er ‘verzachtende omstandigheden’ zijn
10
Q
Wat is een opvallende anekdote/verschil tussen burgerlijke en correctionele rechtbank
A
- correctionele rechtbank: Strafwet is overtreden en er is een burgerlijke partijstelling, dan zal de rechter een uitspraak doen over de burgerlijke partij.
–> de rechter kan uitspraak doen over de schadeloosstelling en de straf - HIERTEGENOVER kan een burgerlijke rechtbank nooit uitspraken doen over de strafovertreding
11
Q
Wie is de Vlaamse minister van Justitie
A
= sinds de laatste staatshervorming is dit Zuhal Demir
12
Q
Onder welke bevoegdheid valt de Jeugdrechtbank
A
= deze valt onder de bevoegdheid van de Vlaamse justitie
13
Q
Wat bij hoger beroep bij de correctionele rechtbank
A
naar hof van beroep
14
Q
Voor wat is de familierechtbank bevoegd
A
- geschillen zoals echtscheiding, afstamming, alimentatie, ouderlijk gezag, …
- hoger beroep tegen beslissingen vrederechter
= nadruk op bemiddeling + verzoening
→ minnelijke schikking
15
Q
Wat bij hoger beroep bij de familierechtbank
A
naar hof van beroep
16
Q
Voor wat is de jeugdrechtbank bevoegd
A
- misdrijven door minderjarigen (niet voor verkeersovertredingen van +16 jaar)
- hulpverlening als minderjarige in gevaar is/opgroeit in moeilijke omstandigheden (bv. ouders met een verslaving, bij misbruik, …)
17
Q
Wat bij hoger beroep bij de jeugdrechtbank
A
naar hof van beroep
18
Q
Wat doet de raadkamer
A
- beslist of een verdachte aangehouden blijft (in afwachting van zijn/haar proces)
- beslist na een gerechtelijk onderzoek
1) over “buitenvervolgingstelling” → er zijn onvoldoende bezwaren
2) verwijzing naar correctionele rechtbank → er zijn voldoende bezwaren
19
Q
Wat bij hoger beroep bij de raadkamer
A
naar kamer van inbeschuldigingstelling
20
Q
Wat doet de strafuitvoeringsrechtbank
A
- ziet toe op de uitvoering van straffen
- kent bv. “beperkte detentie” toe
vb. gevangene mag gevangenis voor maximaal 16 uur verlaten - beslist bv. over “voorwaardelijke invrijheidstelling”
21
Q
Wat is voorwaardelijke invrijheidstelling
A
= vrij onder enkele voorwaarden
vb. geen contact met slachtoffer
vb. meerdere keren zich ergens moeten gaan aanmelden
22
Q
Voor wat is de arbeidsrechtbank bevoegd
A
- geschillen over arbeidsrecht
- vergoedingen na arbeidsongevallen
- beroepsziekten
23
Q
Wat bij hoger beroep bij de arbeidsrechtbank
A
naar arbeidshof
24
Q
Voor wat is de ondernemingsrechtbank bevoegd
A
- geschillen tussen ondernemingen
- geschillen inzake intellectuele eigendomsrechten
- geschillen tussen vennoten van een onderneming
- uitspreken faillissement
25
Wat bij hoger beroep bij de ondernemingsrechtbank
naar hof van beroep
26
Voor wat is het hof van beroep bevoegd
- beroep tegen vonnis rechtbank eerste aanleg (burgerlijk, correctioneel, familierechtbank, jeugdrechtbank, ondernemingsrechtbank)
27
Welke instelling is deel van het hof van beroep
kamer van inbeschuldigingstelling (=KI)
28
Voor wat is de kamer van inbeschuldigingstelling bevoegd
- beroep tegen beslissing raadkamer (of verdachte aangehouden blijft en/of doorverwezen wordt naar correctionele rechtbank)
- kan ook doorverwijzen naar hof van assisen
29
Voor wat is het arbeidshof bevoegd
- beroep tegen beslissing arbeidsrechtbank
30
Voor wat is het hof van assisen bevoegd + samenstelling
- de zwaarste misdrijven (moord, doodslag, zware zedendelicten, ...)
- politieke misdrijven (aanslag op de instellingen van het land)
- drukpersmisdrijven (tenzij de strafwet anders voorziet, zoals bij aanzetten tot racisme)
= heeft een volksjury (12 leden)
31
Wat bij hoger beroep bij hof van assisen
GEEN, wel cassatie mogelijk
32
Wat is het Hof van Cassatie
= hoogste rechtscollege
- checkt of een rechterlijke beslissing de wet of rechtsregel schendt
Is dat zo? → vernietiging van de bestreden beslissing
→ verwijzing naar ander rechtscollege
- hoger beroep? → GEEN
- er is er maar 1 (Brussel)
- taalopmerking - enige rechtscollege met hoofdletters (eigennaam)
33
Waar wordt er van een vonnis gesproken
- vrederechter
- politierechtbank
- rechtbank eerste aanleg
- arbeidsrechtbank
- ondernemingsrechtbank
34
Waar wordt er van een arrest gesproken
- hof van beroep
- hof van assisen
- Hof van Cassatie
35
Waar wordt er gesproken van een beklaagde
- politierechtbank
- rechtbank eerste aanleg (correctioneel)
36
Waar wordt er gesproken van een beschuldigde
- hof van assisen
37
Aan welke rechtbanken/hoven besteden journalisten veel aandacht
- politierechtbank
- correctionele rechtbank (en raadkamer)
- hof van assisen (en kamer van inbeschuldigingstelling)
38
Aan welke rechtbanken/hoven besteden journalisten soms aandacht
- jeugdrechtbank
- strafuitvoeringsrechtbank
- Hof van Cassatie
- ondernemingsrechtbank
39
Hoe verloopt een zitting in de correctionele rechtbank
- getuigen worden gehoord
- burgerlijke partij (benadeelde) vraagt schadevergoeding
- openbaar ministerie krijgt het woord
= de pleidooien
- rechter trekt zich terug voor de beraadslaging
- het vonnis volgt doorgaans na een maand
40
Wat zijn soorten van strafuitvoering
- geldboete
- werkstraf
- elektronisch toezicht (enkelband)
- voorwaardelijke invrijheidsstelling (na 1/3 periode gevangenis, na 2/3 bij seksueel misdrijf)
= gedurende proeftijd onder voorwaarden (vb. niet lastigvallen vroegere slachtoffers)
- veroordeling met uitstel
= straf wordt uitgesteld en afhankelijk gemaakt van naleving voorwaarden
41
Hoe verloopt een assisenzaak (19 stappen)
- samenstelling jury (12)
--> openbaar ministerie en verdediging mogen wraken
- voorlezing van inbeschuldigingstelling
- voorlezing akte van verdeling (niet verplicht)
- verhoor beschuldigde(n) door voorzitter hof van assisen
- verhoor getuigen van het openbaar ministerie
- verhoor getuigen van burgerlijke partij
- verhoor getuigen van de verdediging
- pleidooien burgerlijke partij
- vordering openbaar ministerie (rekwisitoor)
- pleidooien verdediging
- eventueel replieken
(zelfde volgorde: burgerlijke partij, openbaar ministerie, beschuldigde(n))
- laatste woord beschuldigde(n)
- vraagstelling aan de jury door voorzitter hof van assisen
- beraadslaging jury
- verklaring jury over gestelde vragen
- debat over straf door openbaar ministerie en verdediging
- beraadslaging hof en jury over straf
- uitspraak hof (arrest)
- (veel later) arrest over de burgerlijke vordering
42
Wat is de wet-Lejeune
= de wet die het mogelijk maakt dat een veroordeelde na een derde van zijn straf in aanmerking komt voor voorwaardelijke invrijheidstelling
43
Wat is de geschiedenis achter de wet-Lejeune
- 1870
- advocaat Guillaume Bernays helpt Leon Peltzer
en worden goede vrienden, inclusief Leons oudere broer Armand Peltzer
- Armand begint een affaire met Julie Bernays, de vrouw van Guillaume
- Armand wilt Guillaume uit de weg
- hele Antwerpse bourgeoisie is op de hoogte van de affaire --> vraagt aan Leon om de advocaat te vermoorden
- Leon vermomt zicht en lokt Guillaume en schiet zijn slachtoffer in de nek
- voor de menigte is het duidelijk wie de daders zijn
- de advocaat van de broers is op dat moment misschien wel de bekendste van het land, Jules Lejeune --> MAAR toch schuldig verklaard en levenslang gekregen
- Lejeune belooft beide broers om hen op termijn vervroegd uit de gevangenis te krijgen, maar op moment is enkel de koning daarvoor bevoegd
- in1888 word Lejeune minister van Justitie en hij introduceert de Wet-Lejeune
--> zorgt ervoor dat de beslissing over voorwaardelijke vrijlating een bevoegdheid van het gerecht wordt
44
Wat zijn enkele argumenten voor de afschaffing van de volksjury
- lange wachttijden: assisenhoven zijn druk bezet en het proces zelf duurt soms weken (maanden) lang
- discriminatie onder misdadigers: de volksjury is gevoelig voor sentimentele argumenten
vb. jaloerse echtgenoot die zijn rivaal de schedel klieft “uit onweerstaanbare drang”' wordt vrijgesproken t.o.v. een oplichter die 5 jaar cel krijgt
- lijkenpikkerij: gesneden brood voor de media en sociale media: zaken die totaal niets ter zake doen, bieden smeuïge details die opgepikt worden door de media
- geen correcte vertegenwoordiging van de samenleving: de variatie in profielen is te klein doordat mensen zichzelf uitsluiten (door beroep), advocaten wraken (= de advocaten kunnen juryleden eruit stemmen) en ze zijn erg beïnvloedbaar
- meer procedurefouten: men is aan de slag met niet-professionele rechters
45
Interview Sofie Demeyer: waarom krijgen correctionele zaken en het hof van assisen de meeste media-aandacht
= het zijn de zaken die de mensen het meeste aangaan
46
Interview Sofie Demeyer: mogen journalisten in de Raadkamer of de KI
= neen, ze staan op de gang en interviewen na het proces
47
Interview Sofie Demeyer: is het van maatschappelijk belang dat er wordt bericht over correctionele zaken en hof van assisen
= ja, kijk maar naar het belang van zaak-Dutroux
48
Interview Sofie Demeyer: mag je zomaar in het Justitipaleis en gerechtsgebouwen filmen
= neen, bij grote zaken is het de persmagistraat die hierover beslist en op voorhand de richtlijnen uitlegt
= bij correctionele zaken, kan je de persrechter contacteren en vragen wat er al dan wel/niet mogelijk is
49
Interview Sofie Demeyer: wat heeft de terreurdreiging veranderd in de gerechtsgebouwen
= je moet eerst door een 'scanstraat' passeren voor je het gebouw binnen mag
50
Interview Sofie Demeyer: wie mag er gefilmd worden
= soms beslist voorzitter of de beklaagde al dan niet/wel herkenbaar gefilmd wordt
= na een veroordeling/straf heb je in principe als journalist het recht om de schuldige in beeld te brengen
51
Interview Sofie Demeyer: mag de jury herkenbaar zijn
= neen, er wordt gedoogd, bij een ruim shot mogen ze zichtbaar zijn, maar er mag absoluut niet ingezoomd worden
52
Interview Sofie Demeyer: mag de burgerlijke partij in beeld komen
= vragen aan de burgerlijke partij
53
Interview Sofie Demeyer: wanneer mag er klank worden opgenomen
= voorzitter beslist hierover
= wel opnemen 'La court' (en eventuele begroeting)
= later: vonnis/arrest
54
Interview Sofie Demeyer: interview na vrijspraak
= dagen voorbereiden
= respectvol zijn
= niet direct na vrijspraak
55
Interview Sofie Demeyer: kan je als journalist 'off the records' informatie gebruiken
= off the records blijft off the records
= vraag of je het mag gebruiken of later 'on the records' nog eens te herhalen
56
Interview Sofie Demeyer: is een publiek debat goed
= zeker, kijk naar het euthanasieproces, het debat blijft dan niet enkel bij de feiten
57
Interview Sofie Demeyer: hoe belangrijk is vakjargon voor gerechtsverslaggevers
= je moet de terminologie niet altijd gebruiken, maar de inhoudt moet correct zijn
= je moet de terminologie wel beheersen om te weten voor wat het staat
58
Debat: wat is het standpunt van advocaat Walter van Steenbrugge over de afbouw van assisen
- te moeilijk/ingewikkeld geworden voor de gewone burger
- ten tijde in werking getreden om zich te kunnen verzetten tegen partijdige rechters
- geen democratisch principe meer: leden volksjury vallen af (geen representatieve weerspiegeling van de samenleving)
- enkel wraken bij mensen die de zaak niet serieus gaan nemen
- wilt dat mensen zoals in Amerika niet uit de jury kunnen
- slachtoffers verkiezen een assisenzaak, bij een correctionele zaak (omdat die veel sneller gaan) hebben slachtoffers het gevoel dat hun zaak 'minder waard' is
59
Debat: wat is het standpunt van advocaat Sven Mary over de afbouw van assisen
- het duurt te lang: het debat met een volksjury kan blijven maar dan enkel vb bij de strafmaat
- mensen sluiten zichzelf uit door hun job, etc waardoor er 'bijna altijd' een groep overblijft van mensen in dezelfde jobcategorieën
- vindt dat de berichtgeving misloopt en te sensationeel is
- juryleden zijn vatbaarder voor 'Trial by Google'
60
Debat: wat is het standpunt van assisenjournalist Gust Verwerft over de afbouw van assisen
- geen draagvlak voor
- 'besparen' op rechtvaardigheid
- de normale mensen zijn het meest gespecialiseerd in zaken als moord
- zag geen problemen doorheen de jaren door de toenemende techniciteit (vb.DNA), maar hij vindt deze argumenten niet nodig
