7. OUN Flashcards
Aminokwasy hamujące (jednokarboksylowe)
- GABA
- Glicyna
- Beta-alanina
- Tauryna
Aminokwasy pobudzające (dikarboksylowe)
- Kwas glutaminowy
2. Kwas asparaginowy
Aminy
- ACh
- DA
- NA
- 5-HT
- Histamina
Puryny, pirymidyny, pochodne
- Adenozyna
- ADP
- ATP
- UDP
- UTP
Neuroprzekaźniki gazowe
- NO
2. CO
Peptydy
- Enkefaliny
- Endorfiny
- Dynorfiny
- SP
- Tachykininy
Inne substancje przekaźnikowe
- Kwas arachidonowy
- Steroidy
- Kannabinoidy
Receptory GABA
GABA-A, GABA-C: jonotropowe
GABA-B: metabotropowy
Sprzężenie kanałów wapniowych z pęcherzykami synaptycznymi
Przy udziale białka NEUREKSYNY
Białka pęcherzykowe
SYNAPTOBREWINA
SYNAPTOTGMINA
SNAP-25
Białko postsynaptycznej błony
SYNTAKSYNA
Czego miejscem wiązania jest NEUREKSYNA
alfa-LATROTOKSYNA - “czarna wdowa”
TETANOSPAZMINA
BOTULINOTOKSYNA - hydroliza synaptobrewiny
Ligand gated ion channels
rec. GABA-A
rec. nikotynowy N
rec. glicynowe
rec. 5-HT 3A
Budowa przestrzenna podjednostek rec. GABA-A
2 alfa, 2 beta, 1 gamma
- duża N-końc. domena zewnątrzkom.
- 4 odcinki przezbłonowe
- duża domena wewnątrzkom.
- niewielka C-końc. domena zewnątrzkom.
Endogenne molekuły z miejscem wiązania na GABA-A: zwiększają siłę działania GABA
Pregnenolon
Dihydroepiandrosteron
Endogenne molekuły z miejscem wiązania na GABA-A: hamują receptor GABA-A
Pochodne siarczanowe pregnenolonu i dihydroepiandrosteronu
Endogenne molekuły z miejscem wiązania na GABA-A: aktywują receptor GABA-A
oleamid (indukuje sen)
Rec. GABA-C
jonotropowy
nietypowa podj. sigma
siatkówka oka
Rec. GABA-B
- w RK;
- pre-syn.: zmniejsza dalsze uwalnianie GABA
- post-syn: zahamowanie cyklazy adenylanowej, otwarcie kan. K+ i zamknięcie kan. Ca2+
Kanały potasowe związane z rec. GABA-B
GIRK: G-protein coupled inwardly rectifying potassium channels
- umożliwienie łatwiejszego przepływu jonów K+ do wnętrza komórki niż wypływu na zewnątrz
- jony Mg2+ blokują przepływ jonów przez kanał
- usunięcie Mg2+ przez aktywowane białka G
- kierowane elektrochemicznym gradientem K+
Substancje mające swoje miejsce wiązania na rec. GABA-A [8]
- benzodiazepiny (a-y)
- ich antagonista: FLUMAZENIL
- barbiturany (a-b)
- GKS
- PIKROTOKSYNA
- FUROSEMID
- PENICYLINA
- alkohol (a-b)
Modulacja transmisji GABA - wywołujące drgawki
- allyloglicyna (inh. dekarboksylazy Glu), IZONIAZYD (inh. kinazy pirydoksalowej, p/gruźliczy) -> hamowanie syntezy GABA
- toksyna tężca -> hamuje uwalnianie GABA i glicyny
- BIKUKULINA, GABAZYNA -> kompetet. antag. rec. GABA-A
- PIKROTOKSYNA -> niekompet.
Modulacja transmisji GABA - hamujące drgawki
- TIAGABINA - inh. transportera dla GABA (GAT-1) -> inh. wychwytu GABA
- WIGABATRYNA -> inh. rozkładu GABA
- GABOKSADOL, MUSCYMOL (psychozy, niestosowany) -> agoniści rec. GABA-A (też benzodiazepiny i barbiturany)
Agonista GABA-B o działaniu rozluźniającym mm szkieletowe (w stanach spastyczności pourazowej)
BAKLOFEN
Receptory dla glicyny
Wrażliwy na strychninę:
- związany z kanałem Cl-
- pobudzenie > przepływ Cl- do komórki > hiperpolaryzacja
Niewrażliwy na strychninę:
- współdziała z rec. NMDA - obligatoryjny współantagonista
- działanie współPOBUDZAJĄCE glicyny do Glu
beta-alanina
- brak własnych receptorów
- miejsce wiążące na rec. GABA-A i GABA-C
- obu rec. glicynowych
- miejsce blokujące na białku GAT (wychwyt GABA prze kom. glejowe)
Tauryna
- neuroprotekcja: zapobiega apoptozie neuronów poddanych nadmiernemu pobudzeniu przez Glu
- hiperpolaryzacja (kan. Cl-)
- odrębne rec. taurynowe
Glu - rec. jonotropowe
- NMDA
- AMPA
- rec. kainowe
NMDA: napływ Ca2+ i wypływ K+
pozostałe: napływ Na+ i wypływ K+
»> depolaryzacja
NMDA konst. blokowane przez Mg2+
AMPA usuwa te jony Mg2+
Glu - rec. metabotropowe
mGlu1-mGlu8:
1, 5: +PLC (Gq)
pozostałe: hamują cyklazę adenylanową (Gi) > hamujące działanie Glu !!!!
rec. ACh
Muskarynowe
M1, 3, 5: +PLC (Gq)
M2, 4: Gi
Nikotynowe:
wzrost przepuszczalności dla Na+ i Ca2+
> pobudzenie uwalniania neuroprzekaźników
rec. dopaminy
pierwsza rodzina D1, D5: pobudzające (Gs)
druga rodzina: D2, 3, 4: hamujące (Gi)
rec. adenozyny (neuromodulator!)
“P1”: A1, A2A, A2B, A3 - metabotropowe
“P2”: rec. ATP
rec. P2 (dla nukleotydów)
P2X: jonotropowe: 1-7
P2Y: metabotropowe - podrodziny P2Y1, P2Y12
Rodziny neuroprzekaźników peptydowych
- opioidowe (enkefaliny, dynorfiny, POMC)
- kalcytoninowe
- kininowe, tensynowe
- cerebeliny
- tłuszczowe (leptyna, wisfatyna, adiponektyna, rezystyna)
rec. kannabinoidowe dla THC
CB1: w OUN
CB2: kom ukł imm.
»> hamowanie cyklazy adenylanowej
Endogenne kannabinoidy + leki
- anandamid
- 2-arachidonyloglicerol
NABILON
DRONABILON
» działanie analgetyczne i p/wymiotne
