6. NLPZ Flashcards
Nieopioidowe leki przeciwbólowe
NLPZ + niewykazujące aktywnośći przeciwzapalnej (np. PARACETAMOL, FLUPIRTYNA, NEFOPAM)
Mechanizm działania NLPZ
Hamowanie aktywności PGHS i tworzenia prostaglandyn.
NLPZ - odwracalne inhibitory PGHS z wyjątkiem KWASU ACETYLOSALICYLOWEGO! - acetylacja seryny i nieodwracalna inaktywacja enzymu - COX-1: Ser 530 - COX-2: Ser 516 - względna wybiórczość wobec COX-1
Dodatkowo: hamują powstawanie leukotrienów [3]
INDOMETACYNA
KETOPROFEN
DIKLOFENAK
Dodatkowo: acetylując COX-2 sprzyja wytwarzaniu przeciwzapalnych lipoksyn [1]
KWAS ACETYLOSALICYLOWY
Dodatkowo: hamowanie aktywacji czynnika transprypcyjnego NF kB w kom. zapalnych [4]
KWAS ACETYLOSALICYLOWY
SALICYLAN SODU
SULINDAK
FLURBIPROFEN
Wpływ NLPZ na rozwój nowotworów
Zwłaszcza inhibitory COX-2 zapobiegają rozwojowi nowotworów (gł. jelita grubego).
- nasilenie apoptozy
- hamowanie czynn. transkr. angiogenezy w guzie
Dodatkowo: pobudzanie rec. PPARgamma i PPARalfa - działanie przeciwzapalne (duże dawki) [4]
INDOMETACYNA
IBUPROFEN
FENOPROFEN
KWAS FLUFENAMOWY
Efekty kliniczne NLPZ
- Przeciwbólowe
- hamowanie uczulającego działania PG na zakończenia bólowe
- wpływ na transmisję bodźców w rogach tylnych i OUN - Przeciwgorączkowe
- hamowanie powstawania PGE2 - Przeciwzapalne
- hamowanie powstawania PG
Działania niepożądane NLPZ zależne od hamowania COX-1
- uszkodzenie śluzówki żołądka
- zahamowanie funkcji płytek krwi
- zatrzymanie sodu i wody
- upośledzenie czynności skurczowej macicy
Działania niepożądane NLPZ zależne od hamowania COX-2
- tendencja do zakrzepicy
- zatrzymanie sodu i wody
- upośledzenie owulacji
- upośledzenie czynności skurczowej macicy
Prawdopodobieństwo wystąpienia głównych skutków niepożądanych zależy od…
…stosunku siły hamowania COX-1 względem hamowania COX-2
Dawkozależność efektów NLPZ - KWAS ACETYLOSALICYLOWY
75-100mg: silny blok agregacji płytek, ale brak działania p/gorączkowego i p/zapalnego
300-400mg: obniżenie temperatury
500-800mg: znaczące działanie p/zapalne; ale osłabiony efekt p/płytkowy
Preferencyjne inhibitory COX-1 [9]
IC50 COX-1/COX-2 < 0,5
KWAS ACETYLOSALICYLOWY INDOMETACYNA ACEMETACYNA KETOPROFEN DEKSKETOPROFEN
KWAS TIAPROFENOWY
KETOROLAK
FLURBIPROFEN
SUPROFEN
Leki podobnie działające na COX-1 i COX-2 [4-3-4-4]
IC50 COX-1/COX-2 = 0,5-3,0
IBUPROFEN
NAPROKSEN
TOLMETYNA
FENOPROFEN
KWAS NIFLUMOWY
KWAS MEFENAMOWY
KWAS TOLFENAMOWY
SALICYLAN SODU
DIFLUNISAL
PIROKSYKAM
MEKLOFENAMAT
ETOFENAMAT
SULINDAK
DIKLOFENAK
NABUMETON
Preferencyjne inhibitory COX 2 [4]
IC50 COX-1/COX-2 = 10-30
NIMEZULID
MELOKSYKAM
ETODOLAK
CELEKOKSYB!
Wybiórcze inhibitory COX-2 [5]
IC50 COX-1/COX-2 > 50
ROFEKOKSYB WALDEKOKSYB PAREKOKSYB ETORYKOKSYB LUMIRAKOKSYB
Leczenie ostrych i przewlekłych dolegliwości bólowych o małym i średnim nasileniu
- najlepiej dla bólu nocyceptywnego, pourazowego i mięśniowego, po ekstrakcji zębów i zabiegach chirurgicznych
- w schorzeniach zapalnych stawów, dyskopatiach, migrenie, bólach miesiączkowych i zw. z przerzutami neo do kości
- nieskuteczne przy bólu kolkowym (wyj. METAMIZOL - lekkie działanie rozkurczowe)
- ból przewlekły: pierwszy stopień drabiny analgetycznej (NLPZ + PARACETAMOL)
- działanie p/bólowe NLPZ wzmacniane przez małe dawki KODEINY i leki uspokajające (BARBITURANY)
- nie występuje znaczna tolerancja i fizyczna zależność przy długim stosowaniu (możliwe niewielkie uzależnienie psychiczne)
Leczenie ogólne i miejscowe schorzeń zapalnych i zwyrodnieniowych stawów: STYMULACJA tworzenia macierzy chrząstki [2]
TENIDAP
ACEKLOFENAK
Leczenie ogólne i miejscowe schorzeń zapalnych i zwyrodnieniowych stawów: HAMOWANIE tworzenia macierzy chrząstki [3]
INDOMETACYNA
IBUPROFEN
NAPROKSEN
Leczenie ogólne i miejscowe schorzeń zapalnych i zwyrodnieniowych stawów: BRAK WPŁYWU na tworzenie macierzy chrząstki [2]
KWAS TIAPROFENOWY
PIROKSYKAM