4. Sexcounseling - de behandeling Flashcards
Wat is PLISSIT?
Dit is een model van Jack Annon en vormt de basis voor stepped care. Het uitgangspunt van stepped care is dat er niet meer hulp geboden moet worden dan de cliënt nodig heeft.
P: permission (toestemming geven, geruststellen)
LI: limited information (beperkt info geven)
SS: specific suggestion (specifieke adviezen)
IT: intense therapy
Welke componenten vormen de basis voor seksuele counseling?
- informatie geven
- sensate focus oefening
- cognitieve en gedragstechnieken
- onderliggende factoren
Wat zijn enkele cognitieve en gedragsgerichte technieken?
- herformuleren van (aspecten van) de klacht
- verminderen van remmende gedachten en doen toenemen van positieve gedachten
- aandacht richting op lichamelijke gevoelens
- verbeelding gebruiken voor seksuele fantasieën
Wat zijn mogelijke interventies bij ‘verminderen van remmende gedachten’?
- Inzicht geven via informatie (invloed van gedachten op seksueel gedrag)
- Relationeel Emotieve Therapie: remmende gedachten opsporen en vervangen door stimulerende
Hoe werkt RET?
- remmende gedachten opsporen en vervangen door stimulerende
- realiteitsgehalte van remmende gedachten beoordelen
A: objectief gebeurtenis omschrijven
B: gedachten die tijdens A opkwamen
C: gevoelens en gedrag dat volgde
D: irrationele gedachten worden omgezet in rationele, stimulerende gedachten
E: gewenste gedragingen en gevoelens
Overtuigingen zijn gebaseerd op eerdere ervaringen. Uitzoeken of het nodig is om hier verder op in te gaan.
Hoe kan men de aandacht richten op lichamelijke gevoelens?
- ontspanningsoefeningen: opspannen, ontspannen (Jacobson)
- concentratieoefening: ook niet seksueel en niet lichamelijk
- haptonomie: gevoelsmatige betekenis van aanraken
- mindfulness: bewust zijn in hier en nu
Wat zijn interventies van een relatiegerichte behandeling van seksuele problemen?
- assertiever worden in de relatie
- communicatieve vaardigheden mbt seksualiteit
- ontwikkelen van seksuele intimiteit en zelfbewustzijn
Wat is seksuele intimiteit?
Het vermogen om de eigen seksuele verlangens te kennen en accepteren, te uiten naar een partner en in afstemming op die partner te kunnen accepteren dat die seksuele verlangens veranderen.
Wat is seksuele motivatie?
Het denken en fantaseren over seks en/of zin hebben om seksueel actief te worden of te blijven. Het is het samenspel tussen de gevoeligheid van het responssysteem en prikkels vanuit de omgeving of gedachten.
Wat is ‘mild overleg’?
Heeft te maken met communicatieve vaardigheden.
Voorbereiding elk apart.
- toespitsen op 1 punt
- hoe voel ik mij daarover
- wat wil ik werkelijk
Samen.
- elk om de beurt gevoelens vertellen, luisteren en teruggeven tot iedereen zich begrepen voelt
- zeggen wat je wil zonder rekening te houden met de ander
- stapsgewijs verder naar een afspraak door een tegenvoorstel te doen
Afspraak.
- de ene doet dit, de andere dit
Wat is motiverende gespreksvoering?
Motivatie is cruciaal bij het op gang brengen van gedragsverandering en voorkomen van terugval.
Gedragsadviezen worden besproken (SS uit PLISSIT).
Gaat in twee fasen:
Werken aan motivatie via vijf specifieke gesprekstechnieken:
- open vragen
- reflectief luisteren
- bevestigen
- samenvatten
- verandertaal uitlokken
Betrokkenheid bij verandering versterken en daarbij schipperen tussen
- wet voorschrijven
- weinig richting geven
Wat zijn de doelen van sensate focus?
- stap voor stap de eigen of gezamenlijke seksualiteit op een positieve manier vorm geven
- aandacht leren richten op de eigen lichamelijke beleving
- onderzoeken wat men nodig heeft om te kunnen genieten van lichamelijke, seksuele aanrakingen
- leren communiceren over (niet) gewenste aanrakingen, gevoelens en gedachten van zichzelf en partner
- leren meer bewust zijn van intimiteits- en seksuele behoeften en wensen van partner
- leren genieten van geven en ontvangen samen met partner
- onderliggende, in stand houdende factoren onthullen
- vermijdingsgedrag doorbreken
Behandeling van ‘verminderde seksuele interesse, opwinding en lubricatie bij de vrouw’.
Drie thema’s die naar voor kunnen komen:
- motivatie tot seksuele interesse/verlangen: welke manier van vrijen sluit aan op de motivatie?
- mythe: zin komt vanzelf: op zoek naar naar mogelijke behoefte waarbij seksuele interesse kan ontstaan
- versieren: voorspel tot lichamelijke intimiteit wordt gevormd door de dagelijkse omgang met elkaar
Farmacologische mogelijkheden
- androgenensubstitutie enkel aangewezen bij vrouwen met een androgenentekort
- Sildenafil: toename vasocongestie, geen impact op subjectieve beleving
- Flibanserin: verlaagt serotonine, verhoogt dopamine en noradrenaline
Behandeling van ‘seksueel opwindingsprobleem bij de man’.
Welke betekenis heeft erectie voor hun? Aandacht en cognitieve gedragsinterventie.
Leren omgaan met het komen en gaan van opwinding en erectie. Sensate focus.
Hulpmiddelen, farmacologische en chirurgische mogelijkheden
- Mogelijkheden bespreken: moet de erectie wel terugkomen om te kunnen genieten van vrijen?
- Hulpmiddelen: kunstpenis, vacuümpomp, elastische penisring
- Farmacologisch: sildenafil (zwellichamen), apomorfine (CZS), zelfinjectie
- Chirurgisch: penisprothese
Behandeling van ‘orgasmeprobleem, anhedonisch orgasme bij de vrouw’.
- Cognitieve herstructurering indien angsten of remmingen een rol spelen
- Opwinding kan versterkt worden via sensate focus en stimulerende gedachten
- Gevoel van opwinding kan versterkt worden door het aan- en ontspannen van de BBS
