4. kafli Flashcards
Litningar
Eru þráðlaga frumulíffæri inn í kjarna frumna
DNA
Er inni litningum og er tvöfaldur gormum sem ber í sér erfðaefni
Gen
Er sá hluti DNA_sameindar sem geymir upplýsingar sem ákvarða einn tiltekinn eiginleika
Jafnskipting
DNA-gormurinn raknar upp hvort band myndar nýtt band. Þegar skipting hefst eru tvö eintök af hverjum litningi. Litningar skiljast að og fara hvor í sinn endann á frumunni. Fruman dregst saman og skiptir sér tvennt í miðju
Rýriskipting
Kynfrumur hafa helmingi færri litninga en aðrar líkamsfrumur. Við skiptingu verða til egg- eða sáðfrumur sem hafa helmingi færri litninga en fruman sem skipti sér í upphafi
Stelpa eða strákur
Strákar hafa Xog Y litninga en stelpur tvo X litning
X og Y
X=stelpa
Y=strákur
Tvíeggja tvíburar
Tvær eggfrumur frjóvgast samtímis af tveimur sáðfrumum
Eineggja tvíburar
Ein eggfruman frjóvgast og skiptist svo í tvær aðskildar
Hafa eins gen
Ríkjandi gen
Er gen sem stýrir eiginleika sem kemur alltaf fram
Víkjandi gen
Er gen sem stýrir eiginleika sem kemur eingöngu fram ef hann erfist frá báðum foreldrum
Arfhreinn
Sá sem hefur Tvö víkjandi eða tvö ríkjandi gen er arfhreinn
Arfblendinn
Er sá sem hefur eitt víkjandi og eitt ríkjandi gen
Erfðagallar
Margir gallar leiða til þess að engin frjóvgun getur orðið eða á fóstrið á enga lífsvon
Aðrir gallar valda þroskahömlun eða fötlun
Heilkenni downs
47 litningar í staðin fyrir 46
Stökkbreyting
Er breyting sem verður í geni lífveru sem veldur því að líf veiran verður öðruvísi en aðrar lífverur sömu tegundar
Kyntengdar erfðir
Gallar í kyn litningum t.d. litblinda og dreirarsýki
Erfðatækni
Tækni sem hefur gert mönnum kleift að rannsaka gen og breyta þeim
Genalækningar
Genalækningum hefur aðeins verið beitt á líkamsfrumum ekki kynfrumur
Hefðbundnar kynbætur
Veljum úr þá einstaklinga sem við viljum að æxlist út frá ákveðnum eiginleikum sem þeir hafa
Kynbætur með,erfðatækni
Við klippum ákveðin ég og línum inn í aðra lífveru til þess að við fáum þann eiginleika sem við leitumst eftir
