4. etiologie en pathogenese Flashcards
geef de Triade van Keys (1963)
- tand
- dieet
- plaque
= in combinatie zorgen voor caries - dynamisch proces
caries =
een infectieuze, overdraagbare, maar toch multifactororiële ziekte met een belangrijk dieet-gebonden ondertoon.
definitie caries =
een gelokaliseerde, chemische demineralisatie van een tandoppervlak, veroorzaakt door de metabole activiteit in de dentale biofilm die het tandoppervlak bedenkt op een bepaald ogenblik
cariesproces, beschermende factoren (8)
- speeksevloed- en samenstelling
- eiwitten
- antibacteriële middelen
- fluoride
- calcium
- fosfaat
- beschermende voedingsstoffen
- niet-cariogene zoetstoffen
cariesproces, pathologische factoren (3)
- zuurvormende bacteriën
- frequent gebruik van fermenteerbare koolhydraten
- verminderde speekselfuncties
soorten glazuurcariës (3)
- oppervlakkige initiële laesies
- diepere glazuurlaesies
- cavitatie
def predilectie-plaatsen =
plaatsen waar tandplaque meer tijd heeft om te rijpen
predilectieplaatsen (3)
- cervicaal
- interdentaal
- brackets (= iatrogeen)
waarom minder cariesactiviteit thv de speekseluitgangen?
calcium slaat neer omdat pH omlaag gaat: wel + tst
metabole activiteit =
het afscheiden en opnemen v (afval)producten/ zuren
formule hydroxyapatiet =
Ca5(PO4)3OH
kenmerken hydroxyapatiet (2)
- bij een aanval op hydroxyapatiet valt het binnenste vh kristal uiteen. ->breuken/ in oplossing; Ca2+ ionen komen hierbij vrij
- er kunnen andere mineralen inbouwen in hydroxyapatiet, ook onzuiverheden (verkleuring)
gedemineraliseerde glazuurlaesies kunnen lijken als verminderd door?
door het wegpoetsen vd bovenste glazuurlaag
hoe lang duurt remineralisatie (met fluorgebruik) ongeveer?
ongeveer 18 maanden
wat zorgt voor de kegelvorm van een glazuurlaesie richting het dentine?
- afzetting v plaque aan de buitenkant
2. intensiteit van zuren
wat is de radio-opake laag op röntgenfoto’s bovenop caries?
= remineralisatie.
-> meer mineralen / calciumrijker -> opaker
geef de histologische zones (4)
- lichtdoorlatende/ translucente zone
- donkere zone
- centrum vd laesie
- intacte oppervlakkige laag
translucente/ lichtdoorlatende zone =
= cariesfront
- in beperkte mate ontkalkt, vanuit hier schrijdt cariës voort
donkere (histologische) zone =
bij snelle progressie v caries
langzaam= brede band
centrum vd laesie (histologische zone) =
= sterkste demineralisatie
- 25% vd mineralen in oplossing
intacte oppervlakkige laag (histologische zone) =
= resultaat vh remineralisatieproces
hoe komt het dat bij glazuurcaries in een fissuur/pit de afzetting naar de zijkant verloopt ipv naar de ingang vd pit?
doordat er onderin de pit (te)veel debris zit. Door deze andere afzettingen kan caries er niet alleen via boven in.