3A1 week 4 Flashcards
welke 3 vormen van urine-incontinentie zijn er?
stressincontinentie (50%): verliezen urine tijdens drukverhogende momenten (hoesten, niezen, tillen, seks)
urge-incontinentie (20%): plotseling aandrang en niet kunnen ophouden
combinatieincontinentie
overloopincontinentie (vaak neurogeen)
welke aanvullend onderzoek doe je bij urine-incontinentie?
- urinesediment: bij urge-incontinentie altijd om blaasontsteking uit te sluiten
- PAD test: wegen van inlegkruisjes
- stress test
- cytoscopie
-urodynamisch onderzoek: meet functie detrusor en urethra. blaas gevuld met vocht en drukmeting bij hoesten
-echo: hypermobiele urethra in beeld brengen
wat is een suspensie operatie/TVT bandje?
bandje onder de plasbuis waaraan de plasbuis wordt opgehangen. Bij drukverhoging drukt het bandje de urethra dicht (werkt goed bij stress-incontinentie)
welke soorten prolaps heb je?
- enterocele: verzakking van de darmen via de vagina
- cystocele: verzakking blaas (voorste compartiment)
- descensus uterus/topprolaps: verzakking uterus
- rectocele: verzakking rectum
wat zijn risicofactoren voor een prolaps?
vagina bevalling
kind > 4kg
positieve familieanamnese
multipariteit
hoog BMI
hysterectomie
eerdere prolaps chirurgie
obstructief longlijden/roken
fysiek zwaar werk
wat zijn symptomen van een prolaps?
dyspareunie
lage rugpijn
residugevoel
incontinentie
zwaar gevoel
toename aan het einde van de dag
zichtbare prolaps
stressincontinentie
fecale/urine urgency
hoe wordt de mate van prolaps gemeten?
hymen als referentiepunt. alles wat daarbuiten ligt wordt positief en alles erbinnen negatief (POP-Q classificatie)
welke behandelingen zijn er voor prolaps?
- niks
- leefstijladviezen
- bekkenfysiotherapie
- pessarium (nu alleen bij CI operatie)
- operatief
wat zijn de klachten bij ovariumcarcinoom?
- Geen!!!
- vergevorderd stadium:
- vage gastro-intestinale klachten
- toename van de buikomvang
- mictie- of defecatie klachten
- acute buik door ruptuur of steeldraai
wat zijn lage en hoge risicofactoren voor het ontwikkelen van ovariumcarcinoom?
laag:
- minder ovulaties -> pilgebruik > 3 jaar
- meerdere zwangerschappen
hoog:
- BRCA1 of 2
- Lynchmutaties
welke diagnostiek doe je bij verdenking ovariumcarcinoom?
- gynaecologisch onderzoek
- vaginale echografie
- CT-scan
- meting Ca-125
- Echografie, letten op: cysteus/solide, uni/multinodulair, dikte van de septa, proliferaties, ascites
naar welke labmarkers kijk je bij verdenking ovariumcarcinoom?
- algemeen lab
- Ca-125
- CEA
- A1FP, hCG, LDH
- Inhibine A en B, estradiol, AMH
wat zijn de kenmerken van laag stadium ovariumtumoren?
- vaak toevalsbevinding
- zelden klachten
- tumor in orgaan van origine
- 75-90% genezing
- laparoscopische stagering zeer belangrijk voor behandeling
wat zijn risicofactoren voor ontstaan endometriumcarcinoom?
- hormoongebruik (alleen oestrogenen)
- obesitas
- infertiliteit in de VG
- nullipariteit
- late overgang
- leeftijd
- diabetes
- hypertensie
- radiotherapie van het bekken
- erfelijk
- roken geeft lagere kans omdat oestrogenen sneller omgezet worden
welk diagnostisch onderzoek doe je bij verdenking endometriumcarcinoom?
- routine pre-operatief bloedonderzoek
- Ca-125
- transvaginale echografie
- MRI/CT-scan
- vrouwen < 70 risico Lynch
- bepalen risicoprofiel moleculaire markers
wat is de voornaamste klacht bij endometriumcarcinoom?
postmenopauzaal bloedverlies
wat is de behandeling bij endometriumcarcinoom?
vaak laparoscopische hysterectomie en verwijdering adnexa
aanvullend kan: bestraling inwendig of uitwendig, hormoonbehandeling
wat zijn de klachten van cervixcarcinoom?
- bloedverlies
- abnormale afscheiding
- buikpijn
- geen: ontdekt bij screening
wat zijn risicofactoren van het overgaan van een HPV-infectie naar cervixcarcinoom?
- gestoorde immuunstatus
- roken
- andere infecties
welke diagnostiek die je bij verdenking cervixcarcinoom?
- uitstrijkje (cytologie) -> kan je geen kankerdiagnose meegeven
- colposcopie: weefsel-las zichtbaar, zichtbare afwijkingen, bepalen plaats meest ernstige afwijking en sample nemen
wat is de behandeling van cervixcarcinoom?
- conisatie: binnenste stukje baarmoederhals weghalen
- simpele hysterectomie: verwijderen uterus
- radicale hysterectomie: verwijderen uterus en eierstokken
- trachelectomie: verwijdering cervix, parametrium en lymfklieren bekken zonder verwijdering uterus
- pelviene lymfadenoectomie
wanneer doe je een trachelectomie?
bij een duidelijke kinderwens, maar niet als de tumor > 2cm is of technisch onmogelijk
kunnen niet meer vaginaal bevallen door bandje rond baarmoedermond (anders verliezen zwangerschap)
wat is de gemiddelde leeftijd voor de overgang?
51 jaar
welke verschijnselen heb je bij de overgang?
- Menstruatieklachten:
o Onregelmatigheid
o Meer bloedverlies (stolsels)
o Langer bloedverlies - Opvliegers
- Nachtelijk transpireren
- Hartkloppingen
- Stemmingswisselingen
- Hoofdpijn of migraine
- Verlaagd libido
- Urine-incontinentie
- Vaginale verschijnselen
- Depressie