3.1 Knaagdieren Flashcards
1
Q
Waar zijn knaagdieren verantwoordelijk voor?
A
- contaminatie/infectie/morsen van voeder
- overdracht van ziekten
- mechanische beschadiging van gebouwen en materialen
2
Q
Bespreek rattus norvegicus
A
= Noorweegse rat, bruine rat, gewone rat.
- Komen voor waar ze maar een dak boven hun hoofd hebben –> wereldwijd verspreid.
- 25-40 cm, 200-500 gram.
- bruine vachtkleur, relatief korte staart en oren.
- goed ruiken en horen, maar slecht zien.
- bruine sigaarvormige faeces dat in pellets wordt gelegd.
- omnivoor en nachtdieren
- kunnen zwemmen, maar slecht klimmen.
- houden niet van nieuwe dingen.
- Planten zich het hele jaar door voort, 7-8 nesten per jaar met 8 jongen per nest.
- trichinella, leptospira, tyfus.
3
Q
Bespreek rattus rattus
A
= zwarte rat, bootrat, dakrat, huisrat
- Is in EU grotendeels verdreven door de bruine rat.
- Kunnens zich goed aanpassen aan omgeving, maar willen een droog habitat.
- 16-22 cm, 150-200 gram.
- grijsbruin tot zwarte vacht, relatief lange staart en grote oren.
- Kunnen goed ruiken en horen, maar slecht zien.
- donkere banaanvormige faeces, ook in pellets gelegd.
- Zijn omnivoor en nachtdieren.
- Zijn goede klimmers, maar slechte zwemmers.
- Zijn terughoudend naar nieuwe dingen en meer territoriaal.
- Meeste broedactiviteit in maart - november, 3-5 nesten per jaar met 7-8 jongen per nest.
- Trichinella, leptospira, tyfus.
4
Q
Bespreek mus musculus
A
= gewone huis muis.
- Globaal verspreid, nooit ver van gebouwen.
- 1,2-2 cm, 20-25 gram (10x lichter dan een rat).
- lichtbruin tot zwarte rug met een witte buik.
- lange lichtbehaarde staart.
- omnivoor en slaan voedsel vaak op.
- vooral nachtdieren.
- zijn erg snel, goede klimmers en goede zwemmers.
- Kunnen zich snel aanpassen aan nieuwe dingen, waardoor je ze makkelijker kan vangen dan ratten.
- Enorme reproductie gedurende het hele jaar. 5-10 nesten per jaar met 5-6 jongen per nest. Binnen 5-7 weken zijn de jongen al seksueel volwassen (duurt bij rat 3-4 maanden).
- Trichinella, salmonella.
5
Q
Bespreek arvicola terrestris
A
= woelmuis
- Kan leptospira overdragen.
6
Q
Bespreek microtis arvalis
A
= veldmuis
- Hebben een spitserre neus dan de huismuis.
- Zijn geen ongedierte.
7
Q
Bespreek odatara zibethica
A
= muskusrat
- Veroorzaken grote holen in dijken, waardoor deze verzwakken.
- Puur vegetarisch.
8
Q
Bespreek leptospirosis
A
- Wordt ook wel Weil’s disease genoemd.
- Bacteriële infectie geassocieerd met wilde en gedomesticeerde dieren.
- Wordt verspreid via de urine van geinfecteerde dieren.
- Leidt tot griepachtige symptomen.
- Infectie ontstaat door wonden en via mond, keel en ogen na contact met geïnfecteerde urine of gecontamineerd water.
- Honden worden tegen deze ziekte gevaccineerd.
9
Q
Bespreek virale hemorragische koorts
A
- Griepachtige symptomen met een zware bloedopstopping.
- Knaagdieren zijn belangrijkste drager.
- Overdracht naar mensen door inademen van aerosols of door het eten en drinken van gecontamineerd water.
10
Q
Bespreek salmonella
A
- Mensen kunnen geïnfecteerd raken door eten of drinken van gecontamineerd voedsel of water of door het in contact komen met geïnfecteerde mensen of dieren.
- Symptomen ontstaan 1-3 dagen na blootstelling en omvatten koorts, diarree, buikpijn, rillingen en braken.
11
Q
Bespreek rodentiosis
A
- veroorzaakt door yersinia pseudotuberculosis.
- pathogeen in wilde en gedomesticeerde dieren
- overgedragen via oraal of faeces door consumptie van gecontamineerd water en voeder.
- knaagdieren belangrijkste drager.
- verschillende graden van ziekte, van buikpijn en koorts tot septicemia.
12
Q
Wat zijn preventieve middelen om knaagdieren te voorkomen?
A
- Eliminatie van schuilplaatsen binnen en buiten.
- vuilnis, machines, banden, onkruid.
- zou een zuivere baan rond een stal moeten zijn. - Goed bewaren van voeder.
- Bouw + aanpassingen die knaagdier-proof zijn.
- openingen afsluiten met gaas.
- zorgen dat deuren sluiten + metalen lat eronder.
13
Q
Wat voor middelen zijn er voor de uitroeiing van knaagdieren?
A
- Rodenticiden en lokmiddelen.
- Predatoren en biologische controle.
- Vallen.
14
Q
Hoe weet je dat je een knaagdieren plaag hebt?
A
- Mestpellets –> hoopjes = ratten, verspreid = muizen
- Spoorvorming –> neiging om zelfde weg te lopen.
- Vacht laat een vetachtige substantie achter.
- Beten in deuren en zakken voer.
- Pootafdrukken.
- Geur –> muizen ruik je.
15
Q
Wat voor soort rodenticiden heb je?
A
- Anticoagulaten
- hemotoxisch.
- geen baiting doen op voorhand. - Non-anticoagulanten
- gastrotoxisch, neurotoxisch.
- wel eerst baiting doen op voorhand.
16
Q
Definitie baiting
A
= methode waarbij je eerst geen gif in voer gaat doen zodat de dieren het normaal gaan vinden om te eten en pas daarna doe je het gif erin.
17
Q
Bespreek scrilliroside
A
= een botanische non-anticoagulante rodenticide.
- gastro- en cardiotoxisch –> een rat kan nml niet braken.
- weinig risico op secundaire toxiciteit (want een hond kan bijv. wel braken).
18
Q
Bespreek stychnine
A
= een botanische non-anticoagulante rodenticide.
- neurotoxisch –> leidt tot spasmen.
- heeft een zeer hoge secundaire toxiciteit –> verboden om te gebruiken.
- werd vroeger gebruikt om een hond mee dood te spuiten.
19
Q
Bespreek aluminium fosfide
A
= een inorganische non-anitcoagulante rodenticide.
- cardiotoxisch.
- lage secundaire toxiciteit, doordat het een gas is –> als een hond het als eerste zou binnen krijgen, zou hij wel dood gaan
20
Q
Bespreek cholecalciferol
A
= een niet-geclassificeerde non-anticoagulante rodenticide.
- hemotoxisch –> ontstaat een soort hypocalcemie.
- Gemiddelde secundaire toxiciteit.
21
Q
Bespreek warfarin
A
= eerste generatie hydroxycoumarine (anticoagulante rodenticide)
- Valt onder klasse 1 van gevaar.
- Moet je meerdere keren voeren voordat het toxisch is.
22
Q
Bespreek brodifacoum
A
= een tweede generatie hydroxycoumarine (anticoagulante rodenticide)
- Valt onder klasse 3 van gevaar.
- Zijn al zeer toxisch na 1x voeren.
- Heeft een lange halfwaarde tijd –> zal lang actief blijven.
23
Q
Bespreek het mechanisme, de symptomen en de behandeling van anticoagulanten
A
Mechanisme:
- vitamine K antagonisme –> gaat de normale synthese van vitK-afhankelijke bloedstollingsfactoren verstoren,
- klasse 3 heeft een langere halfwaardetijd.
- dieren kunnen resistent worden –> probeer af te wisselen met non-anticoagulanten.
- je gaat pas na een week tijd de eerste doden zien, terwijl je bij non-anticoagulaten binnen een week van het probleem af bent.
Symptomen:
- hemorrage (bloeding), anemie (bloedarmoede), hematoma’s (bloeduitstortingen), melena (teerachtige ontlasting), hemothorax (bloed in pleurale ruimte), epistaxis (neusbloeding), hemoptysis (bloed ophoesten), hematurie (bloed in urine).
- Secundaire symptomen: zwakheid, ataxie, koliek, polypneu.
Behandeling:
- vitamine K1 suplementen –> 0,25-2,5 mg/kg bij blootstelling met warfarine (tot een dosis van 2,5-5 mg/kg).
- je moet dit gaan toedienen met een zo klein mogelijke naald en op verschillende plaatsen.
- 2-4 weken aanhouden, zodat ook de lange termijn effecten onder controle worden gehouden.
24
Q
Bespreek het gebruik van baiting
A
- Het selecteren van bait
- Goed voer gebruiken - Het toedienen van bait
- Je gaat een week op voorhand starten met baiting. - Follow-up.
- eventueel permanente niet-toxische baitingstations plaatsen.
25
Q
Bespreek 4 verschillende soorten vallen
A
- Muizenval/rattenval
- je gaat de val eerst niet opspannen. - Kooi
- gebruikt voor ratten.
- na het dier gevangen te hebben zet je de kooi onder water. - Bait traps
- buizen gevuld met een lokmiddel.
- dier kan er niet meer uit. - Glue boards.
- platen met lijm.
- niet in een stofrijke omgeving.
