2A1 week 5 Flashcards
Wat is sensitiviteit?
De hoeveelheid positieve testuitslagen bij mensen die de ziekte hebben
Wat is specificiteit?
De hoeveelheid negatieve testuitslagen bij mensen die de ziekte niet hebben
Welke diagnostiek is het slechts en het best voor longcarcinoom?
X-thorax en PET-CT
Wat is een golden S-sign?
Een atelectase op een X-thorax die de bocht van een tumor volgt.
Hoelang duurt het totdat jodiumhoudend contrast de verschillende structuren aankleurt?
Arterieel na 30 sec
Veneus na 80 sec
Excretie urinewegen na enkele minuten
Wat is RECIST?
Het effect meten van chemotherapie.
Maximaal 5 laesies, max 2 per orgaan van min 10 mm op CT.
Som van deze laesies optellen
Wat voor vormen cytologie zijn er?
- Punctie cytologie: opzuigen van cellen uit weefsel op geleide van palpatie of echo
- Exfoliatieve cytologie: cellen die vanzelf loslaten die afgeschraapt of opgezogen (liquor) worden.
Wat bepaalt het stadium van een tumor?
de behandeling en de prognose
Welke stappen moeten worden ondernomen om een coloncarcinoom te stageren?
- Lichamelijk onderzoek
- Biopten
- Endoscopie
- Radiologisch/nucleair geneeskundig onderzoek
Wat zijn de belangrijkste onderdelen van het basaalmembraan?
collageen type IV en laminine
Wat is de functie van een tight junction?
Lekkage van stoffen tegengaan
Wat is de functie van adherens junctions?
Is gekoppeld aan actinevezels m.b.v. E-cadherine. Door tractie van actine kunnen er plooien ontstaan in het epitheel.
Wat is de functie van E-cadherine en van welk ion is het afhankelijk?
Cel-cel adhesie en afhankelijk van calciumionen
Door welke membraanstructuren zijn epitheelcellen aan elkaar verbonden?
Adhesion belts/junctions en desmosomen d.m.v. E-cadherine
Noem 5 soorten intermediaire filamenten
Keratine, neurofilament, desmine, vimentine en GFAP
Wat is naast de wnt-signaling de andere rol van beta-catenine?
Het vormt een complex samen met P120-catenine om E-cadherine aan actinefilamenten vast te maken
Wat zijn de rollen van integrines bij hemidesmosomen?
Cel-basaalmembraan verbinding en signaaltransductie mits gebonden aan ene actinefilament
Wat betekent het als een tumor veel expressie heeft van keratine?
De tumor is van epitheliale oorsprong
Wat zijn componenten van de interstitiele matrix?
Collageen type I, elastine, fibronectine, fibroblasten, lymfen, bloedvaten, zenuwen etc.
Wat zijn de stappen van tumorigenese?
- Normaal
- Dysplasie
- Carcinoma in situ
- Invasief carcinoom
- Metastase
Benoem de stappen van invasie
- Intracellulaire junctions worden verbroken o.a. door verlies van E-cadherine
- De cellen migreren door het basaalmembraan
- Om door het ECM te bewegen moeten componenten worden afgebroken o.a. door metalloprotease (MMP-9)
- ECM wordt afgebroken
- De tumorcellen verplaatsen zich door het ECM (locomotion)
- Tumor stroma vorming
Benoem de stappen van metastasering
- Invasie
- Locomotion in het ECM
- Intravasatie, gaat het bloedvat binnen
- De tumorcellen zijn verandert om met het bloed mee te stromen en vervolgens extravasatie
- De tumor kan op een andere plek gaan groeien
Welke organen zijn ongevoelig voor metastasen?
Spier en de milt
Hoe heet een metastase in een lichaamsholte en specifiek die in de buikholte?
Entmetastasering/transcoelomisch
Peritonitis carcinomatosa
Waar in de lymfklier blijft vaak een tumorcel zitten?
In de randsinus
Wat betekenen deze termen?
- sentinel node
- skip-metastase
- In transit metastase
- lymfangitis carcinomatosa
- Het eerste lymfklierstation
- een metastases slaat een lymfklier over
- uitgroei van tumorcellen in de lymfebaan nog voordat een lymfklier wordt bereikt
- totale blokkade van de lymfewegen waardoor deze uitzetten.
Wat is epitheliale-mesenchymale transitie?
Een proces waarbij epitheelcellen hun celpolariteit en cel-cel verbinding verliezen en veranderen in mesenchymale cellen. Deze cellen kunnen beter migreren naar de bloedvaten.
Waar bevinden zich de B-velden en T-velden in een lymfklier?
De B-velden bevinden zich in cirkels en de T-velden ertussenin
Wat zijn de kenmerken van myeloide neoplasieen en lymfoide neoplasieen?
myeloid: gekenmerkt door een hoog aantal cellen in het bloed
- AML, CML, ALL, CLL
lymfoid: maligniteit uitgaande van lymfecellen in een orgaan
- (Non-)Hodgkin lymfoom, neoplastische lymfklieren, B-cel lymfomen
Waar rijpen B- en T-cellen uit?
B-cellen in het beenmerg en daarna de lymfklier, T-cellen in de thymus en daarna de lymfklier
Wat is multiple myeloom?
Tumor die wordt gekenmerkt door plasmacellen. B-cellen produceren fragmenten van immunoglobulinen
Verschillen tussen Hodgkin en Non-Hodgkin lymfoom
Hodgkin
- klein deel van het gezwel bestaat uit tumorcellen
- speciale cel: Reed Sternberg cell, variant van een B-cel
Non-Hodgkin
- grootste gedeelde van het gezwel bestaat uit tumorcellen
- systemisch en presenteert zich vaak buiten de lymfklier, v.n. milt en de lever
Welke type longtumoren ontstaan meestal door roken?
plaveiselcelcarcinomen, adenocarcinomen en niet-kleincellig longcarcinoom
Welke mutatie hebben rokers en niet-rokers met adenocarcinomen?
Rokers: K-RAS mutatie
Niet-rokers: E-GFR mutatie
Welk medicijn kan gebruikt worden bij coloncarcinomen met een K-RAS mutatie?
Cetuximab, werkt op de VEGF-receptor
Wat voor mutatie vindt er plaats in een proto-oncogen?
in 1 van de 2 allelen vindt een activerende mutatie plaats, de mutatie is dominant. dit is al voldoende om een tumor fenotype tot uiting te laten komen.
Wat voor mutatie vindt er plaats in een tumorsuppressorgen?
Er is een deletie of een inactiverende mutatie + nog een deletie of inactiverende mutatie. Er zijn nu 2 afwijkende allelen.
Welke 2 structuren zijn belangrijk om epitheelcellen aan elkaar te kitten zodat moleculen niet tussendoor kunnen lekken?
Desmosomen en adherente junctions
Welk molecuul verschaft intracellulaire stevigheid aan epitheelcellen?
Actine
Wat gebeurt er bij een mutant JAK2-V617F eiwit?
de pseudokinase activiteit van JAK2 is verlaagd en de kinase activiteit verhoogd
Wat is de staat van een histon, DNA en chromatine wanneer een gen is aangeschakeld?
Histon acetlering, DNA demethylatie en euchromatine
