2.1 screening in de klinische praktijk Flashcards
wat is screening?
Het onderzoeken van een in principe gezonde populatie om
asymptomatische gevallen van een ziekte of aandoening op het spoor te komen, in de veronderstelling dat deze aandoening in een vroeg stadium misschien beter te behandelen is
Een medisch onderzoek bij mensen die geen gezondheidsklachten hebben.
Het onderzoek is gericht op het vinden van ziekte, een erfelijke aanleg voor ziekte, of risicofactoren die de kans op ziekte vergroten.
wat zijn criteria voor screening?
A. Bewijs voor de effectiviteit van screening
B. Voordelen van screening zijn groter dan nadelen
C. Redelijke balans tussen kosten en netto voordelen van
screening
bepaalt een patient zelf of die meedoet aan screening?
ja, hey is een individuele afweging
als arts kan je wel de positieve en negatieve aspecten van deelname aan screening benoemen en waar mogelijk kwantificeren aan de hand van bijv voorlichtingsmateriaal
heb je als je een ongunstige test uitslag hebt bij screening gelijk de ziekte?
Niet noodzakelijkerwijs. Een ongunstige testuitslag kan betekenen dat kanker aanwezig is, echter het zou ook heel goed een voorstadium van kanker of zelfs een fout-positieve uitslag kunnen zijn. Het is nu zaak om nader onderzoek te verrichten.
Bij x op de 100 mensen geeft de test een ongunstige uitslag,
ondanks dat zij niet ziek zijn (gebrek aan specificiteit). Slechts
ongeveer x op de 10 mensen met een positieve test heeft kanker (positief voorspellende waarde)
betekent een gunstige test uitslag dat je de ziekte niet hebt?
Nee, dat betekent het niet. De screeningstest is niet 100% accuraat en het kan voorkomen dat kankers gemist worden. Ongeveer x op de 10 kankers wordt gemist (gebruik hiervoor het gebrek aan
sensitiviteit).
Ongeveer x op de 100 personen heeft toch kanker ondanks een
negatief test resultaat (gebruik hiervoor de negatief voorspellende
waarde).
wat is de wet op het bevolkingsonderzoek (WBO)?
Bevolkingsonderzoek wordt gedefinieerd als:
‘geneeskundig onderzoek van personen dat wordt verricht
ter uitvoering van een aan de gehele bevolking of aan een
categorie daarvan gedaan aanbod, dat gericht is op het
ten behoeve van de te onderzoeken personen opsporen van ziekten van een bepaalde aard of van bepaalde risico- indicatoren
volgens het WBO hebben bepaalde vormen van screening een vergunningsplicht. benoem wanneer
Bevolkingsonderzoek met ioniserende straling (röntgenstraling)
Bevolkingsonderzoek naar kanker
Bevolkingsonderzoek voor ernstige ziekten of afwijkingen
waarvoor geen behandeling of preventie mogelijk is
hoe verkrijg je een vergunning voor screening
Voor vergunningplichtige screening (zowel in onderzoeks- als in bevolkingsonderzoek-setting), dient aanvraag bij WBO-
commissie van de Gezondheidsraad ingediend te worden
WBO-commissie kijkt naar verwachte balans voor- en nadelen en brengt op basis daarvan advies uit aan Minister van VWS
Minister neemt uiteindelijke beslissing over vergunning, meestal, maar niet altijd, in overeenstemming met GR advies
wat zijn nieuwe ontwikkelingen in screening tests?
Over-the-counter tests
Tests via Internet
Check-ups
Total body scan
DNA profilering
Screening in de klinische praktijk
MCED
wanneer kan een screening niet vergunningplichtig zijn?
“Screening die niet onder de wettelijke definitie valt – zoals
een testaanbod naar aanleiding van een hulpvraag of dat in
voldoende mate verband houdt met iemands medische
conditie – kan niet vergunningplichtig zijn.
zorgt screening voor gezondheidswinst?
Screening (of bevolkingsonderzoek) heeft een grote aantrekkingskracht. Het vroeg kunnen opsporen van ziekte betekent echter niet per definitie gezondheidswinst
wat zijn implicaties voor screening?
Screening biedt de mogelijkheid afwijkingen in vroegtijdig stadium te diagnosticeren en zo prognose van patiënten te
verbeteren
Screening heeft ook belangrijke nadelige effecten (bv overdiagnose en fout-positieve uitslagen)
Screening zou niet eerder moeten plaatsvinden dan
effectiviteit in gerandomiseerde studies is vastgesteld en na
zorgvuldige afweging van voor- en nadelen
verschil bevolkingsonderzoek en en screening?
BVO is gericht op de populatie
screening in de klinische praktijk is op individueel niveau
