1.3 milieu en gezondheid Flashcards
wat zijn de 2 belangrijkste luchtverontreinigingen?
fijnstof
stikstofoxiden
wat is fijnstof?
alle inadembare deeltjes in de lucht zoals pollen, zeetzout, bodemstof en roet
hoe kleiner de fijnstofdeeltjes, hoe dieper in de longen ze terechtkomen of zelfs in de bloedbaan
welke gezondheidseffecten heeft fijnstof?
gemiddeld 13 mnd kortere levensduur in NL
veroorzaakt 4.5% van ziektelast in NL
verhoogd risico neurologische aandoeningen, luchtweg- en longaandoeningen, HVZ, diabetes, minder goede geboorteuitkomsten
hoe is luchtkwaliteit nu in NL?
het wordt beter
- Technologische innovatie
- Minder verkeer
- Strengere normen
- Schone Lucht Akkoord
wat is binnenmilieu?
alles binnenshuis zoals
slaapkamers (bv stof, mijten, bacterien), badkamers (bv schimmel, bacterien), keuken (bv CO, NO2 van gas) etc
wat is verschil kans en risico (hazard and risk)
kans: er is een kans dat iets schadelijk voor je is
risico: het is hoogstwaarschijnlijk schadelijk
er zin een groot aantal blootstelling - gezondheidseffect relaties. benoem
Dezelfde blootstelling kan meerdere ziekten veroorzaken
Dezelfde ziekte kan meerdere oorzaken hebben
Milieufactoren meestal niet DE oorzaak, maar wel bijdrage aan ontwikkeling en ernst van ziekten
wat is het gezondheidseffect van asbest?
Inademen van veel asbestvezels:
* Longkanker
* Mesothelioom (‘asbestkanker’)
Er zit 10-60 jaar tussen het contact met asbest en het optreden van kanker
Eierstokkanker en strottenhoofdkanker
- Geen blootstelling-effectrelatie bekend
- Kans veel kleiner dan kans op longkanker of mesothelioom
wat is PFAS?
- Zorgwekkende stof
- Wijd verspreid in Nederland = onwenselijk
- Velen blootgesteld boven gezondheidskundige grenswaarde
- Teveel PFAS: gezondheidseffect niet uit te sluiten
- Verminderde werking immuunsysteem, verhoogde ‘leverwaarden’, verhoogd
cholesterol, lager geboortegewicht - Oorzakelijke relatie met kanker en andere ziekten onduidelijk
- Nog veel wetenschappelijke onzekerheid
wat zijn kernwaarden voor een gezonde leefomgeving?
woonomgeving
- rookvrije omgeving
- leefomgeving draagt bij aan gezond gewicht
- wonen en druk verkeer zijn gescheiden
mobiliteit: actief vervoer
- fiets- en OV
gebouwen
- binnenklimaat pretting en gezond