2020 lokaprof

Question 1

Skv Piaget er æfingaleikur (practice play) þegar börn nota tákn fyrir aðra hluti eins og að láta banana vera síma og tala í hann

rétt eða rangt

Answer 1

Rangt - þetta er lýsing um táknrænan leik

Question 2

Skv. Mead stuðlar hlutverkaleikur að því að barnið læri að þekkja sjálfan sig, hlutverk sitt og stöðu

rétt eða rangt

Answer 2

rétt

Question 3

Merkið við þau atriði sem sérstaklega einkenna ímyndunarleik (imaginative play) barna

a) Börn eru í eltingaleik
b) Allt er rétt
c) Leiðtogi greinir frá reglum leiksins
d) Börn fylgjast með því hvernig önnur börn leika sér
e) Börn lifa sig inn í annan heim og sýna athafnir sem honum tengist

Answer 3

e) börn lifa sig inn í annan heima og sýna athafnir sem honum tengist

Question 4

Börn eldri en 2 ára eru upptekin af sjálfum sér og einkennir það leik þeirra

rétt eða rangt

Answer 4

Rangt - þessi lýsing á við yngri en 2 ára

Question 5

Oft er talað um þrískiptingu tungumálsins eða grunnstoðir málþroskans. Hverjar eru þær ?

a) Innihald, framburður og notkun
b) Innihald, mál og notkun
c) Form, framburður og skilningur
d) Form, tjáskipti og tal
e) Notkun, form og innihald

Answer 5

e) notkun, form og innihald

Question 6

Hvað á EKKI við um málþroskaröskun - DLD ?

a) Erfiðleikar með að tileinka sér orðaforða
b) Erfiðleikar með setningauppbyggingu
c) Börn með málþroskaröskun eiga oft í erfiðleikum með lestur
d) Málnotkun
e) Erfiðleikar með málfræði
f) Börn með slakan málskilning eru yfirleitt með betri lesskilning

Answer 6

f) Börn með slakan málskilning eru yfirleitt með betri lesskilngin

Question 7

Gunna er tæplega 4 ára og segir við mömmu sína ,,ég leikaði mér’’. þetta er dæmi um:

a) Alhæfingu á beygingu sterkra sagna
b) Barn sem er með slakan málþroska
c) Þágufallssýki
d) Alhæfingu á beygingu veikra sagna

Answer 7

d) Alhæfingu á beygingu veikra sagna

Question 8

Hver taldi greind og hugsun vera eins og hvert annað líffærakerfi þar sem hlutverk greindarinnar væri að laga einstaklinginn að umhverfi sínu með því að melta reynsluna?

a) Jean Piaget
b) Sigmund Freud
c) Howard Gardner
d) Erik Erikson

Answer 8

a) Jean Piaget

Question 9

þú ert að fara að gera Finnström þroskamat á nýbura. Hvert af eftirfarandi fullyrðingum um líkamlegan þroska eru þættir sem þú myndir skoða með Finnström þroskamati ?

a) Húðrákir á iljum, húðæðar og stærð kynfæra
b) Brjóstkirtilsstærð, fósturfitu og neglur á tám
c) Eyrnabrjósk, húðrákir á iljum og húðæðar
d) Allir svarmöguleikar eru réttir
e) Hár á höfði, fósturfitu og neglur á fingrum

Answer 9

c) Eyrnabrjósk, húðrákir á iljum og húðæðar

Question 10

Hver af eftirfarandi fullyrðingum er EKKI rétt um viðbrögð (reflexa) nýbura?

a) Moro viðbragð nær eingöngu til efri hluta líkama
b) Enginn svarmöguleiki er réttur
c) Viðbrögð nýbura eru undir stjórn taugasvæðis undir heilaberki
d) Viðbrögð nýbura er ósjálfráð hreyfing
e) Öll viðbrögð nýbura hverfa að jafnaði innan eins árs.

Answer 10

a) Moro viðbragð nær eingöngu til efri hluta líkama - það nær til allra hluta líkama

úr glósum: ,,Barnið baðar þá fyrst
út öllum öngum eins og það sé að varna því að það detti og dregur síðan útlimina þétt að sér.’’

Question 11

Í hvaða tvo þætti skiptast skemu, sem skipa stóran sess í kenningum Piaget?

a) Samlögun og Aðhæfing
b) Forstig rökhugunsar og skynhreyfistig
c) Aðlögun og Samhæfing
d) Varanleiki hluta og viðbragðþrep
e) enginn valmöguleiki er réttur

Answer 11

e) enginn valmöguleiki er réttur - skemu skiptast í aðlögun og yfirfærslu

Question 12

Á hvaða stigi hefur rökhugsun náð fullum þroska og barn nær að hugsa útfrá abstract hugtökum og forsendum skv. Piaget?

a) Enginn svar möguleiki er réttur
b) Skynhreyfistig
c) Forstig rökhugsunar
d) Hlutbundin rökhugsun
e) Formleg rökhgusun

Answer 12

e) Formleg rökhugsun

Question 13

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um einkennandi þætti þroska mannsins er EKKI rétt?

a) þroska er hægt að skýra út frá mörgum fræðigreinum
b) Enginn svarmöguleiki er réttur
c) Þroski tengist menningu
d) Þroski er línulegt fyrirbæri
e) Þroski getur verið í mörgu samhengi

Answer 13

b) enginn svarmöguleiki er réttur

Question 14

Hvað er scaffolding í kenningu Vygotsky?

a) Að veita barni þann stuðning sem þarf til að leysa af hendi verkefni sem það gæti ekki óstutt
b) Að veita barni óhóflegan stuðning til að leysa af hendi verkefni og þannig hægja á þroska
c) Að styðja barn í að ná aukinni færni í verkefnum sem það getur óstutt
d) Allir svarmöguleikar eru réttir
e) Að vera til staðar fyrir barn þegar það tekst á við mistök

Answer 14

a) Að veita barni þann stuðning sem þarf til að leysa af hendi verkefni sem það gæti ekki óstutt

Question 15

Hvað af eftirfarandi fullyrðingum um sálfélagslegan þroska er EKKI rétt?

a) Enginn svar möguleiki er réttur
b) Skv. kenningu Freud skipta fyrstu 2-3 árin sköpum fyrir mótun persónuleikan og sálfélagslegs þroska
c) Skv. kenningu Erikson hefur fjölskylda, menning og umhverfi lítil sem engin áhrif á sálfélagslegan þroska
d) Í gegnum samhæfingu (synchrony) lærir barn að lesa í tilfinningar annarra
e) Skv. atferlisstefnunni mótast hegðun barna í gegnum herminám.

Answer 15

c) Skv. kenningu Erikson hefur fjölskylda, menning og umhverfi lítil sem engin áhrif á sálfélagslegan þroska

Question 16

Eftirfarandi fullyrðingar lýsa almennt góðum siðferðisþroska NEMA EIN þeirra, merkið við hana

a) Kunna að greina rétt frá röngu
b) Geta tekið afstöðu til siðferðislegra álitamála
c) Samsama sig félagslegu kerfi þar sem allir bera ábyrgð
d) Geta tileinkað sér góð gildi samfélagsins
e) Standa á sama um aðra
f) Allir svarmöguleikar eru réttir

Answer 16

e) standa á sama um aðra

Question 17

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um siðferðisþroskakenningu Kohlber er rétt? ,, í upphafi siðferðisþroska er einstaklingurinn…’’ (fyrsta skeiðið)

a) … fær um að setja sig í spor annarra
b) Allir svarmöguleikar eru réttir
c) … einkum upptekinn af sjálfum sér
d) … andvígur því að fylgja reglum
e) … tillitsamur við aðra

Answer 17

c) …. einkum upptekinn af sjálfum sér

Question 18

HVað er stórfjölskylda? Merkstu við þá skilgreiningu sem er réttust

a) Fjölskylda sem er með a.m.k. 6 börn í heimili
b) Enginn svar möguleiki er réttur
c) Fjölskylda sem er með að lágmarki 5 í heimili
d) Fjölskylda sem samanstendur af móður, föður og barni
e) Fjölskylda þar sem a.m.k. 3 kynslóðir búa saman

Answer 18

e) Fjölskylda þar sem a.m.k 3 kynslóðir búa saman

Question 19

Foreldraskyldur eru bundnar í barnalögum. þar kemur fram að foreldrum ber að annast barn sitt. Hvað af eftirfarandi lýsir EKKI foreldraskyldum skv 28.gr laganna?

a) Foreldrum ber að sjá til þess að barn fái lögmæta fræðslu
b) Foreldrum ber að sýna barninu umhyggju og hlýju
c) Allir svarmöguleikar eru réttir
d) Foreldrum ber að sjá til þess að barn hafi húsaskjól
e) Foreldrum ber að vernda barnið sitt

Answer 19

d) Foreldrum ber að sjá til þess að barn hafi húsaskjól

Question 20

Hvað af eftirfarandi fullyrðingum skýrir best út hugtakið varðveisla (conservation) ?

a) Skilningur á að þó ásýnd hluta breytist þá breytist ekki magn þeirra
b) Einblínt er á einhvern einn útlitseiginleika hlutar
c) Skilningur á að hlutir séu óafturkræfir
d) Skilningur á að magnbundnir eiginleikar breytist

Answer 20

a) skilningur á að þó ásýnd hluta breytist þá breytist ekki magn þeirra

,,skilningur á að magnbundnir eiginleikar hluta breytast ekki þrátt fyrir breytingar á ásýnd þeirra’’

Question 21

Hvert af eftirfarandi fullyrðingum lýsir best öruggum tengslum (attachment) hjá barni skv rannsóknum Mary Ainsworth?

a) Barnið bregst ekki við foreldri þegar það kemur
b) Allir svarmöguleikar eru réttir
c) Barnið á gott með að skoða umhverfi sitt
d) Barnið tekur ekki eftir því þegar foreldri þess fer
e) Barnið neitar að fara frá umönnunaraðila

Answer 21

c) Barnið á gott með að skoða umhverfi sitt

Question 22

Að hvaða leyti eru eftirlátir foreldrar ólíkir leiðandi foreldum ? HVer af þessum fullyrðingum lýsir því best?

a) Hvernig þeir setja barninu mörk
b) Hvernig barnið fær að tjá sig
c) Hvernig þeir taka í hugmyndir barnsins
d) Allir svarmöguleikar eru réttir
e) Hvernig þeir sýna barninu hlýju

Answer 22

a) Hvernig þeir setja barninu mörk

Question 23

Skv. rannsókn Diana Baumrind komu fram 4 einkennandi þættir í uppeldi foreldra. Hvert af eftirfarandi atriðum er EKKI eitt þeirra?

a) Tjáskipti og leiðbeiningar
b) Þroska Kröfur og tjáskipti
c) Hlýja og þroska kröfur
d) Agi og hlýja
e) Allir svarmöguleikar eru réttir

Answer 23

a) Tjáskipti og leiðbeiningar
- tjáskipti ER partur af þessum 4 þáttum en EKKI leiðbeiningar

Hlýja - agi - tjáskipti - þroskakröfur

Question 24

Hvaða kenning / stefna gegnur út frá því að þroski einstaklingsins byggi á innri hvötum og ástæðum ?

a) Hugrænar kenningar
c) Atferlisstefna
d) Félagsmenningar kenning
e) Sálgreining

Answer 24

e) sálgreining

Question 25

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um sálfélagslega kenningu Erikson er EKKI rétt?

a) á aldrinum 1-3 ára vinda börn sér í ýmis verkefni og upplifa sektarkennd þegar þeim mistekst eða mæta gagnrýni
b) Ungabörn þurfa að þróa með sér traust gagnvart umönnunaraðila
c) Kenningin nær yfir allt æviskeiðið
d) Sá einstaklingur á erfitt með að mynda náin tengsl við aðra ef togstreitan milli trausts og vantrausts leysist ekki farsællega.
e) Kenningar Freud og Erikson eru báðar í anda sálgreiningar
f) Á skólaaldri eru börn að fást við togstreituna milli framkvæmdargleði og vanmáttakenndar.

Answer 25

a) á aldrinum 1-3 ára vinda börn sér í ýmis verkefni og upplifa sektarkennd þegar þeim mistekst eða mæta gagnrýni

• 3-6 ára börn upplifa sektarkennd þegar þeim mistekst eða mæta gagnrýni

Question 26

Hvað af eftirfarandi á EKKI við um ,,social clock’’

a) Er ólík milli menningarheima
b) Tímaáætlun byggð á félagslegum normum
c) Enginn svarmöguleiki er réttur
d) Er stigbundin
e) Hugmyndir um að hvað sé viðeigandi hegðun sé mismunandi eftir lífsskeiðum

Answer 26

d) er stigbundin

Question 27

Félagslegur vísir (social referencing) á við um…

a) Enginn svarmöguleiki er réttur
b) Þegar barn leitar vísbendinga frá öðrum um það hvernig eigi að bregðast við ótvíræðum atburðum eða ókunnugum aðstæðum
c) Þau viðhorf sem eru ríkjandi í samfélaginu hverju sinni til líkamlegra refsinga í uppeldi
d) Þegar börn læra að setja sig í spor annarra

Answer 27

b) þegar barn leitar vísbendinga frá öðrum um það hvernig eigi að bregðast við ótvíræðum atburðum eða ókunnugum aðstæðum

Question 28

Á grunnskólaárum felst gróf hreyfigeta í því að börn:

a) Eru komin með fullkomna grófhreyfifærni í kringum 6-7 ára
b) Allir svarmöguleikar eru réttir
c) Fínstillla þær hreyfingar sem þau hafa áður náð tökum á, bæta útfærslu þeirra og tengja saman í flóknari leiki
d) Þurfa ekki mikið að æfa athafnir til að verða góð í þeim
e) Eru flest búin að finna sína íþrótt við upphaf skólagöngu og æfa hana þannig að þau sérhæfast fljótt
f) Læra stöðugt nýjar hreyfingar/athafnir

Answer 28

c) Fínstilla þær hreyfingar sem þau hafa áður náð tökum á, bæta útfærslu þeirra og tengja saman í flóknari leiki

Question 29

Eldri kenning um hreyfiþroska gekk út frá því að þroski MTK stýrði hreyfiþroska. Út frá henni var lögð áhersla á að meta ungbarnaviðbrögð (reflexa) skv. samtímakenningum

a) Skipta ungbarnaviðbrögð ekki máli fyrir hreyfiþroskann
b) Stýra ungbarnaviðbrögð hraða á hreyfiþroska
c) Gefa ungbarnaviðbrögð ákveðnar upplýsingar um MTK eftir styrkleika þeirra.
d) Það sem áður voru talin ungbarnaviðbrögð eru ekki viðbrögð heldur lært atferli
e) Enginn svarmöguleiki er réttur

Answer 29

c) Gefa ungbarnaviðbrögð ákveðnar upplýsingar um MTK eftir styrkleika þeirra

Question 30

Merkið við þá fullyrðingu um hreyfiþroska sem EKKI er rétt skv kenningu kvikra kerfa

a) Hreyfiþroski á sér stað alla ævi
b) Breyting á hreyfiþroska á sér stað á tímabilum stöðugleika
c) Umhverfið hefur áhrif á hreyfiþroska barna
d) Grófhreyfingar reyna á stærri vöðva líkamans
e) Allir svarmöguleikar eru réttir

Answer 30

b) breyting á hreyfiþroska á sér stað á tímabilum stöðugleika

Question 31

Hvað er RANGT um barn sem er nálægt 9 mánaða aldri?

a) 99% líkur eru á að það gangi án stuðnings
b) Það reynir að setjast upp og leggjast niður þó það takist ekki alltaf
c) Allir svarmöguleikar eru rangir
d)Kemur sér áfram á grúfu eða á 4 fótum eða rennir sér um á rassinum
d) Er ánægt að sitja og leika sér
e) Er ánægt að liggja á bakinu

Answer 31

a) 99% líkur á að það gangi án stuðnings
e) er ánægt að liggja á bakinu (það vill ekki liggja á bakinu)

Question 32

þegar börn byrja að ganga óstudd

a) Missa þau tímabundið niður getuna til að velta sér
b) Hafa þau innri áhugahvöt til að ná tökum á göngunni og standa upp aftur þegar þau detta
c) Allir svarmöguleikar eru réttir
d) Þarf að hvetja þau stöðugt til að standa upp og ganga
e) Hvatning frá umhverfinu truflar innri áhugahvöt
f) Eru þau búin að ná góðum tökum á skriði á 4 fótum og þar með tilbúin í næsta stig hreyfiþroskans sem er ganga

Answer 32

b) hafa þau innri áhugahvöt til að ná tökum á göngunni og standa upp aftur þegar þau detta

Question 33

Börn sem eru innan við 3 mánaða gamalt er…

a) Að byrja að rétta úr líkama vegna áhrifa frá þyngdaraflinu og vegna þess að réttivöðvar líkamans eru að virkjast
b) Er eingöngu með viðbragðs hreyfingar
c) Enginn svarmöguleiki er réttur
d) Liggur aðallega á grúfu
e) Er fært um að sitja í nokkar sekúndur
f) Er fast í beygjustöðu nýburans

Answer 33

a) Að byrja að rétta úr líkama vegna áhrifa frá þyngdaraflinu og vegna þess að réttivöðvar líkamans eru að virkjast

Question 34

Framfarir í fínhreyfiþroska verða miklar þegar barnið:

a) Hefur þróað höfuðstjórn
b) Getur staðið upp frá gólfi án þess að styðja sig
c) Getur staður upp við borð
d) Er farið að ganga sjálfstætt
e) Hefur þróað setjafnvægi

Answer 34

d) er farið að ganga sjálfstætt

Question 35

Urie Bronfenbrenner setti fram vistfræðilega kerfakenningu um þroska. Hver er meginkjarni þeirrar kenningar? Merkið við það atriði sem best lýsir kenningunni

a) Hver manneskja er hluti af umhverfinu sem getur haft áhrif á hana
b) Hver manneskja þarf að vera í jafnvægi við umhverfi sitt
c) Hver manneskja verður fyrir áhrifum margra kerfa sem tengjast á ýmsa vegu
d) Allir svarmöguleikar eru réttir

Answer 35

c) Hver manneskja verðu fyrir áhrifum margra kerfa sem tengjast á ýmsa vegu

Question 36

Hver af eftirfarandi fullyrðingum er EKKI rétt varðandi einkennandi þætti þroska mannsins?

a) Allir svarmöguleikar eru réttir
b) Þroski mannsins tengist sögulegu samhengi
c) Þroski mannsins getur tengst efnahag fólks
d) Þroski getur verið í margar áttir
e) Þroski mannsins er algjörlega háður umhverfi einstaklingins

Answer 36

e) þroski mannsins er algjörlega háður umhverfi einstaklingsins

Question 37

Björn kemur að langri biðröð því margir ætla að kaupa miða á spennandi tónleika. Honum finnst það óþolandi að bíða lengi því hann er tímabundinn. Hann ákveður að troða sér fremst í röðina. Hvernig greinir þú þessa ákvörðun hans út frá kenningu Kohlbergs um siðferðisþroska?

a) Hugsun hans er bundin við eigin hagsmuni og flokkast að mestu undir 2.stig kenningarinnar
b) Allir svarmöguleikar eru réttir
c) Hugsan hans miðast við að hann sé mikilvægari en aðrir og flokkast aðallega undir 3.stig kenningarinnar d) Hugsun hans miðast við að halda góðu sambandi við aðra og flokkast aðallega undir 5.stig kenningarinnar
e) Hugsun hans miðast við að forðast refsingu og flokkst einkum undir 4.stig kenningarinnar

Answer 37

a) Hugsun hans er bundin við eigin hagsmuni og flokkast að mestu undir 2.stig kenningarinnar

Question 38

Umskráning (decoding) er mikilvæg í sambandi við lestrarnám. Hún felur í sér:

a) Færni sem lesblindir eiga EKKI í erfiðleikum með
b) Læsi í víðum skilningi
c) Að skilja það sem er verið að lesa
d) Ferlið að breyta rituðu máli eða bókstöfum í hljóð og orð

Answer 38

d) Ferlið að breyta rituðu máli eða bókstöfum í hljóð og orð

Question 39

Hver af eftirfarandi fullyrðingum lýsir best annmarka á kenningu Kohlber um siðferðisþroska?

a) Kenningin fjallaði einungis um siðferðishugsun en ekki hegðun
b) Engin áhersla var lögð á að forðast vanþoknun annarra
c) Allir svarmöguleikar eru réttir
d) Það vantaði að fjalla um sjónarmið einstaklingsins
e) Það vantaði fjórða skeiðið sem lýsti æðsta stigi siðferðisþroskans

Answer 39

a) Kenningin fjallaði einungis um siðferðishugsun en ekki hegðun

Question 40

Um er að ræða 3 1⁄2 árs stúlku sem heitir Þula. Hún er að leika sér með bíl. Hún tekur bílinn og keyrir hann eftir gólfinu. Hún gefur frá sér burr hljóð og tala fyrir bílstjórann. „Tek stóra beygju“. Svo tekur hún fleiri bíla og lætur þá lenda í árekstri og býr til mikinn hávaða. Hver af eftirfarandi fullyrðingum lýsir SÍST leik barnsins?

a) Hún er í tengslaleik
b) Hún er virk í leiknum
c) Hún býr til sögu í leiknum
d) Það reynir á hreyfiþroska hennar í leiknum
e) Það reynir á málþroska hennar í leiknum

Answer 40

a) hún er í tengslaleik