2. Spostrzeganie Flashcards
Czym jest proces spostrzegania?
Proces spostrzegania jest procesem tworzenia reprezentacji przedmiotu na podstawie informacji otrzymanych z narządów zmysłowych i - w pewnych przypadkach - informacji zawartych w pamięci.
Opisz bodziec dystalny
- bodziec działający z pewnej odległości
- dowolny bodziec poza organizmem oddziałujący na nasze narządy zmysłowe
Opisz bodziec proksymalny
- bodziec, który pojawia się w bezpośrednim kontakcie bodźca dystalnego z narządem zmysłowym
- np. laptop przede mną tworzy obraz siatkówkowy, dźwięki muzyki wywołują drgania błony bębenkowej, a następnie młoteczka, kowadełka, strzemiączka, aby pobudzić włókna błony podstawowej ucha wewnętrznego
Czym jest wrażenie?
- wrażenie to najprostszy proces psychiczny, który polega na tym, że nasz umysł zaczyna odzwierciedlać pewne elementarne właściwości sensoryczne tego bodźca, nie jest to jeszcze bodziec świadomy, z którego zdajemy sobie sprawę
- zmiana bodźca zewnętrznego na impuls nerwowy
- przechowywane w magazynie informacji sensorycznej
- wynik aktywności dróg czuciowych przekazujących impulsy z narządów zmysłu do kory mózgowej (np. wzrok - do pierwszorzędowej kory wzrokowej) - przechodząc przez procesy podkorowe
- te drogi nerwowe nie analizują tego bodźca jako całości tylko rozbierają go na czynniki pierwsze
Czym jest spostrzeżenie?
- obraz przedmiotu - obraz wszystkich dostępnych cech rejestrowanych za pośrednictwem różnych zmysłów
- np. kiedy spogląda się komuś w oczy widzi się nie tylko ich kolor, ale także ich wielkość, rzęsy, brwi, makijaż
- jest efektem aktywności pól czuciowych kory mózgowej, które odebrały informacje pochodzące z różnych zmysłów i połączyły je w całość
- na poziomie spostrzeżeń pojawia się interpretacja wrażeń odebranych przez zmysły - umiemy zinterpretować czy słyszymy szpilki, czy żołnierskie buty, czy ktoś się do nas przybliża czy oddala
Na czym polega stałość spostrzegania?
Stałość spostrzegania - polega na tym, że nasze spostrzeżenia nie ulegają zmianom pod wpływem zmiany bodźców proksymalnych, np. kiedy patrzymy na otwierające się drzwi, widzimy, że są one prostokątne, choć faktycznie na obrazie siatkówkowym powstaje obraz trapezu.
Stałość postrzegania dotyczy również jasności, wielkości i barwy. Zjawisko to jest wyjaśniane w odniesieniu do naszej wiedzy - wiemy, że drzwi są prostokątne, dlatego postrzegamy je jako prostokątne. Można je też wytłumaczyć w ten sposób, że nasze oko widzi konfiguracje pewnych cech, a nie tylko pojedyncze cechy - odwołujemy się do kontrastu, np. osoba wysoka będzie postrzegana jako wysoka niezależnie od tego z jakiej odległości ją widzimy, bo jest ona wyższa w porównaniu do innych ludzi.
Dwa rodzaje procesów w spostrzeganiu
- dół-góra (bottom-up)
- góra-dół (top-down)
Czym są detektory cech
Detektory cech - komórki lub zespoły komórek odpowiedzialnych za wyodrębnienie specyficznej cechy bądź specyficznych cech przedmiotu. Detektory są wrażliwe tylko na jedną cechę, nie reagują natomiast na inne.
Opisz fazę oceny emocjonalnej
- od dróg czuciowych odgałęziają się kolaterale, które biegną do struktur podkorowych, w których następuje pierwotna ocena emocjonalna
- bodźce oceniane są jako przyjemne lub nieprzyjemne, zanim jednostka będzie świadoma czego one dotyczą
Czym jest efekt wielkości zbioru?
efekt polega na tym, że im więcej bodźców trzeba wziąć pod uwagę w procesie porównywania napływającego bodźca z kategoriami, które mamy w pamięci, tym więcej czasu jest na to potrzebne
Czym jest obronność percepcyjna?
Na podstawie badań:
1. Ludzie potrzebowali więcej czasu na odczytanie słów nieprzyzwoitych, pomimo że powinno zabrać im dokładnie tyle samo czasu przeczytanie słów z obu grup
2. Efekt ten nazwano obronnością percepcyjną, ponieważ wyglądało to tak, jak gdyby ludzie bronili się przed odczytaniem słów nieprzyzwoitych
3. Trwały dyskusje nad tym efektem, ponieważ jeśli ludzie bronią się przed słowem nieprzyzwoitym, musieli najpierw je przeczytać i zrozumieć, że jest ono nieprzyzwoite, nie mogą się zatem przed nim bronić już je znając.
Wymień fazy procesu spostrzegania
- bodziec dystalny
- bodziec proksymalny
- wrażenie i pierwotne kodowanie emocjonalne
- spostrzeżenie
- interpretacja
Czym się różni podejście asocjanistyczne od strukturalistycznego
Pierwsze z nich głosi prymat części nad całością, co dla spostrzegania znaczy tyle, że najpierw widzimy jakieś cechy postrzeganego przedmiotu, a później łączymy je w całość (najpierw jest wrażenie, później spostrzeżenie). Strukturalizm natomiast głosi prymat całości nad częściami - najpierw dostrzegamy cały przedmiot, później jego cechy.
Jak współcześnie pogodzić podejście asocjanistyczne i strukturalistyczne?
W różnych fazach spostrzegania relacje te przedstawiają się odmiennie:
- w fazie rejestracji sensorycznej poszczególne wrażenia są rejestrowane równolegle i niezależnie od siebie (triumfuje tu podejście atomistyczne)
- w fazie wstępnej oceny emocjonalnej - wykrycie pewnych właściwości ważnych emocjonalnie zmienia percepcję obiektu w taki sposób, że pasuje to bardziej do podejścia strukturalistycznego
- faza oceny semantycznej - może zawierać elementy zarówno asocjanistyczne jak i strukturalistyczne
Czym jest nastawienie percepcyjne?
wstępnie przygotowujemy nasz umysł na odbiór różnych bodźców. “W zależności, co się spodziewamy zobaczyć, to widzimy”. Jeśli czegoś się spodziewamy to SZYBCIEJ to spostrzegamy.
