2. kafli

Question 1

Hvað er samneysla?

Answer 1

Samneysla er kaup opinbera aðila á vörum og þjónustu sem látin er þegnunum í té án tillits til kaupgetu þeirra.

Question 2

Hverjir eru framleiðsluþættirnir?

Answer 2

1. VINNUAFLIÐ- Allir þeir kraftar sem búa í manninum og nota má í framleiðslunni.
2. FJÁRMAGNIÐ- Allt það sem mennirnir hafa skapað í þeim tilgangi að auðvelda framleiðsluna, t.d. verksmiðjur, vélar, skip og vatnsveitur.
3. NÁTTÚRUAUÐLINDIRNAR- Öll þau gæði sem náttúran hefur fært okkur, t.d. fiskimiðin, vatnsaflið og jarðhitinn.
4. STJÓRNUN OG SKIPULAGNING- Það fer eftir þeirri hagkvæmni, tækni og alúð sem beitt er í rekstri fyrirtækja og stofnana hversu vel tekst að nýta fjármagnið, náttúruauðlindirnar og mannauðinn í leit að betri lífskjörum.

Question 3

Hvað er atvinnuleysi?

Answer 3

Það hlutfall mannafla sem vill vinna en fær ekki vinnu og fer á atvinnuleysisskrá.

Question 4

Hvað er full atvinna?

Answer 4

Ekkert atvinnuleysi, allur mannafli er í vinnu. Gert er ráð fyrir þessu í framleiðslujaðri.

Question 5

Hvað er hagvöxtur?

Answer 5

Aukning á framleiðslu þjóðfélagsins við fulla atvinnu.

Question 6

Hvað er fórnarkostnaður?

Answer 6

Verður til vegna þess að tekjur fólks og framleiðsluþættirnir eru takmarkaðir.
Dæmi: Ef byggingaverktaki kýs að nýta starfsmenn sína og vélar til að byggja blokk í Kópavogi getur hann ekki reist raðhúsalengju í Hafnarfirði á sama tíma. Hér eru raðhúsin í Hafnarfirði fórnarkostnaðurinn því þjálfað starfsfólk og vélar eru af skornum skammti.

Question 7

Hvað er einkaneysla?

Answer 7

Einkaneysla er kaup neytenda á vörum og þjónustu.

Question 8

Hvað er framleiðslujaðar?

Answer 8

Líkan sem sýnir framleiðslumöguleika hagkerfisins við fulla nýtingu framleiðsluþáttana.

Question 9

Hvað eru heildartekjur?

Answer 9

Þegar talað er um heildartekjur er átt við allar tekjur sem aflað er fyrir skatta og önnur gjöld sem atvinnurekendur eða fjármálastofnanir eiga lögum samkvæmt að halda eftir af tekjum okkar. Það sem eftir er kallast ráðstöfunartekjur.

Question 10

Í hvaða fjóra flokka er heildartekjum skipt?

Answer 10

Launatekjur, leigutekjur, vaxtatekjur og arðgreiðslur.

Question 11

Hvað eru launatekjur?

Answer 11

Greiðslur fyrir launavinnu. Þessi laun notum við síðan til þess að greiða þann kostnað sem fylgir því að sjá sér og sínum farborða.

Question 12

Hvað eru leigutekjur?

Answer 12

Þegar menn leigja öðrum afnot af eignum sínum.

Question 13

Hvað eru vaxtatekjur?

Answer 13

Tekjur af peningaeignum, t.d. skuldabréfum eða innistæðum á bankareikningum.

Question 14

Hvað eru arðgreiðslur?

Answer 14

Tekjur sem menn hafa af hlutabréfum sem þeir eiga í fyrirtækjum.

Question 15

Í hvaða þrjá flokka er framleiðslugreinum skipt?

Answer 15

Frumvinnslugreinar, úrvinnslugreinar og þjónustugreinar.

Question 16

Hvað eru frumvinnslugreinar?

Answer 16

Þær greinar þar sem unnið er beint úr náttúrunni.

Question 17

Hvað eru úrvinnslugreinar?

Answer 17

Þær greinar sem vinna alls konar vörur úr hráefnum sem aflað hefur verið í frumvinnslunni, bæði hér á landi og erlendis. Fiskvinnsla, álbræðsla, byggingariðnaður, mjólkuriðnaður og rekstur veitna eru greinar sem teljast allar til úrvinnslugreina.

Question 18

Hvað eru þjónustugreinar?

Answer 18

Verlsun, veitinga- og hótelrekstur, samgöngur, opinber þjónusta og margs konar önnur þjónusta.

Question 19

Hvernig skiptist vinnuaflið á Íslandi?

Answer 19

5,9% frumvinnslugreinar
20,7% úrvinnslugreinar
73,3% þjónustugreinar