2: Diagnose addiction problems (including behavioral addiction) and identify the vulnerability factors (including addiction markers) Flashcards
Boness et al. (2024) Evidence-based assessment of substance use disorder
Boness et al. (2024)
Evidence-based van SUD
SUD
Boness et al. (2024)
Heterogene stoornis gekenmerkt door terugkerend gebruik van één of meerdere middelen, wat leidt tot schade, ongemak of beperkingen.
4 domeinen SUD
Boness et al. (2024)
- Verminderde controle
- Sociale beperkingen
- Risicovol gebruik
- Farmacologische creiteria
11 criteria SUD
Boness et al. (2024)
- Gebruik van grote hoeveelheden of gedurende een langere periode dan bedoeld
- Aanhoudende wens/mislukte poging om te stoppen
- Veel tijd besteden aan verkrijgen, gebruiken, herstellen van drugs
- Craving
- Falen om belangrijke rollen (werk/school/thuis) te vervullen door drugs
- Gebruik ondanks sociale of relationele problemen die worden veroorzaakt/verergerd door gebruik
- Opgeven belangrijke sociale/beroep/recreatieve activiteiten door gebruik
- Herhaald gebruik in situaties waarin dit fysiek gevaarlijk is (rijden onder invloed)
- Voortdurend gebruik ondanks fysiek of psychologisch probleem
- Tolerantie
- Ontwenningsverschijnselen
SUD ernstgradaties
Boness et al. (2024)
- mild: 2-3 criteria
- matig: 4-5 criteria
- ernstig: 6 of meer
Waarom pleiten sommige clinici voor alternatief van DSM
Boness et al. (2024)
Sommigen zijn voorstander van etiologisch-gebaseerde benaderingen
Deze kijken naar onderliggende mechanismen van SUD (beloning, cognitieve controle en nega emotionaliteit), dit geeft mogelijk een meer gepersonaliseerde en effectieve behandeling
Alternatieve modellen
Alcohol and addiction research domain (AARDoC)
Boness et al. (2024)
Mechanistosch kader dat gedragsmatige, neurobiologische en genetische factoren integreert. Er zijn 3 verschillende domeinen:
1. Reward/incentive salience (beloning en prikkelgevoeligheid)
2. Negative emotionality
3. Cognitive control/executive function
Dit model biedt een raamwerk om SUD vanuit verschillende perspectieven te begrijpen
AARDoC
- Reward/incentive salience
Boness et al. (2024)
Dit domein heeft mechanismen die zorgen voor de transformatie van neutrale stimuli naar aantrekkelijke prikkels.
Beloningsgerelateerde mechanismen die bijdragen aan SUD zijn:
1. Positieve verwachtingen (verwachting dat drugs positieve gevolgen hebben, zoals plezier)
2. Beloningsgevoeligheid (mate waarin iemand gevoelig is voor beloning
3. Incentive salience (omgevingscues die verband hebben met drugs –> alcoholflessen of glazen, naalden)
4. Gewoontevorming (automatiseren van middelengebruik)
AARDoC
2 Negative emotionality
Boness et al. (2024)
Dit domein heeft mechanismen die betrekking hebben op negatieve emoties zoals stress, depressie, angst.
Het gebruik van middelen is hierbij een copingstrategie
VOORBEELDEN:
- Strafgevoeligheid: mensen die bang zijn voor negatieve ervaringen kunnen meer geneigd zijn om middelen te gebruiken om dit te dempen.
- Coping: gebruik van middelen om met nega emoties om te gaan.
- Negatieve verwachtingen: verwachting dat stoppen zal leiden tot negatieve uitkomsten
AARDoC
3 Cognitive control/executive function
Boness et al. (2024)
Mechanismen in dit domein zijn gericht op zelfregulatie en het plannen van gedrag dat gericht is op lange termijndoelen.
Verslechterde cognitieve controle kan leiden tot impulsiviteit en compulsief gebruik
VOORBEELDEN
- Impulsiviteit: verminderde remming of neiging om onmiddelijke beloningen te verkiezen boven langetermijnvoordelen
- Compulsief gebruik: aanhoudend gebruik van middelen ondanks nega gevolgen, wat kan voorkomen uit een verstoorde cogn controle
Alternatieve modellen
Addictions neuroclinical assessment (ANA) (Kwako et al., 2016)
Boness et al. (2024)
Neuroklinische benadering van verslaving.
Gebaseerd op de verslavingscyclus (Koob en Le Moal, 1997)
3 centrale domeinen:
1. Incentive salience (beloningsgevoeligheid)
2. Negative emotionaity
3. Cognitive control/executive function
Zelfde als vorige model
Alternatieve modellen
Etiologic, theory-based, ontogenetic hierarchial (ETOH) framework
Boness et al. (2024)
Specifiek op alcoholgebruiksstoornissen en is gebaseerd op een systematische integratie van literatuur over etiologie van alcoholverslaving.
Net als vorige modellen 3 domeinen:
1. Beloningen
2. Cognitieve controle
3. Negatieve emotionaliteit
ETOH-framwork houdt ook rekening met sociale en omgevingsfactoren, zoals racisme gerelateerde stress en gezinsfunctioneren.
Veel voorkomende comorbiditeiten bij SUD
Boness et al., (2024)
- Externaliserende stoornissen (bijv. ADHD, gedragsstoornissen)
- Persoonlijkheidsstoornissen (bijv. antisociale persoonlijkheidsstoornis, borderline persoonlijkheidsstoornis)
- Internaliserende stoornissen (bijv. angststoornissen, depressieve stoornissen)
- Bipolaire stoornis
- Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
- Schizofreniespectrumstoornissen
- Andere stemmingsstoornissen
Király et al. (2022): Gaming disorder: Current research directions
Király et al. (2022)
Artikel is een review die recente onderzoeken (2019-2021) bespreekt over gamestoornissen
- Conceptualisatie, assessment preventie
- Vergelijking van GD-kaders door DSM5 en ICD
- Klinische onderzoeken
- Neurobiologische onderzoeken
- Gokelementen in videogames
- Impact van corona op gamen en GD
Gamingdisorder (GD)
Király et al. (2022)
Herhaaldelijk videogamegedrag, leidend tot ernstige functionele beperkingen op belangrijke gebieden. Wordt gekenmerkt door slechte controle.
In DSM-5 als Internet gaming disorder(IGD)