درس 13 پروانه بی پروا و سخن تازه

Question 1

يك شبي پروانگان جمع امدند

در مضيفي طالب شمع امدند

Answer 1

شبي پروانه ها ( عاشقان ) دور هم جمع شدند و در مهمان خانه اي در طلب محبوب امدند و تصميم گرفتند از محبوب خود با خبر شوند

Question 2

جمله ميگفتند ميبايد يكي

كاو خبر ارد ز مطلوب اندكي

Answer 2

همه ي پروانه ها( عاشقان )ميگفتند كه كسي بايد از محبوب مان بياورد

Question 3

شد يكي پروانه تا قصري ز دور

در فضاي قصر جست از شمع نور

Answer 3

يكي از پروانه ها ( عاشقان) به سوي قصري كه محبوب ( شمع ) در ان قرار داشت رفت و از دور در ان قصر به نور محبوب نگريست و برگشت

Question 4

بازگشت و دفتر خود بازكرد

وصف او بر قدر فهم اغاز كرد

Answer 4

ان پروانه همين كه بازگشت به شرح ان چه ديده بود پرداخت و به اندازه فهم و درك خود محبوب را وصف كرد

Question 5

ماقدي كاو داشت در مجلس مهي

گفت او را نيست از شمع اگهي

Answer 5

سخن شناسي كه در ان جمع مقام و منزلتي داشت گفت او به حقيقت شمع را نشناخته

Question 6

شد يكي ديگر گذشت از نور در

خويش را از شمع زد از دور و در

Answer 6

پروانه ي ديگر از نور شمع (محبوب) عبور كرد و به محبوب نزديك شد

Question 7

پر زنان در پرتو مطلوب شد

شمع غالب گشت و او مغلوب شد

Answer 7

پروانه به سمت شمع پرواز كرد شمع (محبوب)

بر پروانه (عاشق) چيره شد و پروانه نتوانست در برابر شمع مقاومت كند

Question 8

بازگشت او نيز مشتي راز گفت

از وصال شمع شرحي بازگفت

Answer 8

ان پروانه نيز برگشت و مقداري از راز وجود محبوب و وصال او را شرح داد

Question 9

ناقدش گفت اين نشان نيست اي عزيز

همچو ان يك كي نشان داري تو نيز

Answer 9

سخن شناس ( پير طريقت ) گفت اي عزيز تو نيز مانند پروانه ي اولي نشان و خبري از محبوب نياوردي

Question 10

ناقدش گفت اين نشان نيست اي عزيز
همچو ان يك كي نشان داري تو نيز
مفهوم

Answer 10

تو نيز مانند پروانه ي اول از وجود محبوب بي خبري

Question 11

ديگري برخاست ميشد مست مست

پاي كوبان بر سر اتش نشست

Answer 11

پروانه ي سومي در حالت كاملا مستي و از خود بي خبري رقص كنان وشادي كنان روي شعله ي شمع نشست

Question 12

دست در كش كرد با اتش به هم

خويشتن گم كرد با او خوش به هم

Answer 12

پروانه ي سومي شعله ي شمع را در اغوش گرفت و در كمال خوشحالي و نشاط وجودش را در اتش گم كرد

Question 13

دست در كش كرد با اتش به هم
خويشتن گم كرد با او خوش به هم
مفهوم

Answer 13

فناي در عشق

Question 14

چون گرفت اتش ز سر تاپاي او

سرخ شد چون اتشي اعضاي او

Answer 14

وقتي اتش تمام وجودش را فرا گرفت پروانه نيز همرنگ اتش ( شعله شمع) شد

Question 15

چون گرفت اتش ز سر تاپاي او
سرخ شد چون اتشي اعضاي او
مفهوم

Answer 15

پروانه اتش گونه شد و عاشق و معشوق به وحدت رسيدند (مثل هم شدند)

Question 16

ناقد ايشان چو ديد او را ز دور

شمع با خود كرده همرنگش ز نور

Answer 16

سخن شناس(پيرطريقت) وقتي ان پروانه ي سوم را از فاصله ي دور مشاهده كرد ديد كه پروانه ي سوم با شمع همرنگ شده يعني معشوق ( شمع ) عاشق (پروانه) را همرنگ خود كرده است

Question 17

گفت اين پروانه در كار است و بس

كس چه داند ؟اين خبردار است و بس

Answer 17

تنها اين پروانه كار ازموده است ؛هيچ كس ديگر نميداند ،تنها او خبر دارد و بس.

Question 18

ان كه شد هم بي خبر هم بي اثر

از ميان جمله او دارد خبر

Answer 18

از ميان اين همه افرادي كه ادعاي عاشقي ميكنند تنها كسي از معشوق با خبر است كه در راه رسيدن به محبوب ترك تعلقات مادي و دنيوي كند و از خود بي خبر شود .

Question 19

تا نگردي بي خبر از جسم و جان

كي خبر يابي ز جانان يك زمان

Answer 19

تا ترك تعلقات مادي و دنيوي نكني و وجود خود را فراموش نكني هرگز از محبوب ( خدا) با خبر نخواهي شد

Question 20

تا نگردي بي خبر از جسم و جان
كي خبر يابي ز جانان يك زمان
مفهوم

Answer 20

ترك تعلقات مادي و دنيوي بايد داشته باشي تا بتواني به وصال محبوب برسي

Question 21

هين سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شود

وارهد از حد جهان بي حد و اندازه شود

Answer 21

اگاه باش و سخن تازه بگو تا مردم دو جهان (دنيا و اخرت) شاداب و با طراوت شوند
سخن اگر تازه باشد ارزش پيدا ميكند و ادمي را از توجه به جهان مادي ميرهاند

Question 22

هين سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شود
وارهد از حد جهان بي حد و اندازه شود
مفهوم

Answer 22

سخن تازه باعث طراوت و شادابي و رهايي انسان از توجه با جهان مادي ميشود

Question 23

خاك سيه بر سر او كز دم تو تازه نشد

يا همگي رنگ شود يا همه اوازه شود

Answer 23

كسي كه از دم تو زيبا و با طراوت نشود بدبخت است چنين كسي يا دچار رنگ (زرق و برق و فريب ) ميشود يا دچار اوازه ( شهرت طلبي)

Question 24

هركه شد حلقه ي در زود برد حقه ي زر

خاصه كه درباز كني محرم دروازه شود

Answer 24

هركس به تو متوسل شود به زودي به گنج دست خواهد يافت ( به همه چيز دسترسي ميابد )
مخصوصا اگر او را بپذيري و محرم اسرار خود قرار دهي

Question 25

هركه شد حلقه ي در زود برد حقه ي زر
خاصه كه درباز كني محرم دروازه شود
مفهوم

Answer 25

متوسلان به خدا كامياب و خوشبخت هستند اما انهايي كه به وصال او ميرسند كامياب ترين و خوشبخت ترين متوسلانند

Question 26

اب چه دانست كه او گوهر گوينده شود

خاك چه دانست كه اى غمزه ي غمازه شود

Answer 26

اب و خاك ( عناصر سازنده ي وجود انسان ) از كجا مي دانستند روزي گوهر گوينده ( نفس ناطقه ي انسان ) و غمزه ي غمازه ( نشان دهنده ي اسرار و راز الهي ) ميشوند

Question 27

ري كسي سرخ نشد بي مد. لعل لبت

بي تو اگر سرخ بود از اثر غازه شود

Answer 27

هيچكس بدون عنايت خاص تو (خدا) شاداب و با نشاط نميشود اگر كسي بدون عشقزو عنايت خاص تو شاداب و كامياب شود شادابي و كاميابي او نا پايدار است

Question 28

رو ي كسي سرخ نشد بي مدد لعل لبت
بي تو اگر سرخ بود از اثر غازه شود
مفهوم

Answer 28

عنايت خاص خداوند باعث توفيق و سلامتي و نشاط و كاميابي انسان ميشود

Question 29

ناقه ي صالح چو كه زاد يقين گشت مرا

كوه پي مژده ي تو اشتر جمازه شود

Answer 29

همين كه شتر حضرت صالح ( ع) با عنايت تو (خدا) از كوه زاده شد براي من مسلم شد كه كوه براي پيروي از تو و اشكار كردن جلوه ي تو به شكل شتر در امد

Question 30

راز نهان دار و خمش ور خمشي تلخ بود

انچه جگر سوزه بود باز جگر سازه شود

Answer 30

ساكت باش و اسرار عشق و معرفت را فاش نكن هرچند سكوت تلخ است اما انچه براي تو ازار دهنده است باعث حيات و ارزشمندي تو ميگردد

Question 31

راز نهان دار و خمش ور خمشي تلخ بود
انچه جگر سوزه بود باز جگر سازه شود
مفهوم

Answer 31

سكوت و راز داري و عدم افشاي اسرار معرفت براي انسان حيات بخش خواهد بود