1. Bloedafname - Toegangswegen + Aandachtspunten Flashcards
Wat zijn de 3 verschillende toegangswegen voor bloedafname?
Welke wordt als optimaal gezien voor bloedstaalanalyse?
- Capillair
- Veneus
- Arterieel
Veneus optimaal voor bloedstaalanalyse
Wanneer gaan we over tot een capillaire bloedafname?
- Uitsluitend bij beperkte bloedafname
- Neonatologie - Pediatrie
- Frequente bloedafname
- Eenvoudige bloedafname: thv hiel of vinger
- Voorverwarmde huid bekomt men “ gearterioliseerd bloed”, de mogelijkheid om bloedgas- en pH-bepaling te verrichten
- Nooit prikken in koude, cyanotische, gezwollen, geïnfecteerde huid.
- Bij ontsmetten, nadien huid droogwrijven voor prikken (invloed OS)
- Nooit melken → HEMOLYSE
- Handig voor labo
- Capillair bloed benadert qua samenstelling veneus bloed.
Wat is capillair bloed?
Een capillair mengsel van bloed uit:
- capillairen
- arteriolen
- venulen
- inter- en intracellulair vocht
Wat is het verschil tussen capillair en veneus bloed?
- Capillaire waarden zijn hoger voor:
- AST
- LDH
- Aldolase
- Hct
- Glycemie postprandiaal of na glucose belasting. - Capillaire waarden zijn lager voor:
- TE
- Ca
- bilirubine
- Cl
- Na
Welke veneuze systemen bestaan er?
- Venoject
- Monovette
Voordelen Venojectsysteem
- Gesloten afnamesysteem
- Snel en eenvoudig
- Zeer accuraat (constante verhoudingen van antistollingsmiddel en bloed)
- Zeer hygiënisch
- Zeer veilig (optimale bescherming van de zorgverlener)
- Kleurcodering van de bloedtuben biedt de mogelijkheid om per analyse snel en nauwkeurig te sorteren
-
Economisch gunstige aspecten:
- verbetering van analyse resultaten
- vermindering van infectiegevaar
- kostenbesparende
- probleemloze vernietiging
Leg het Monovettesysteem uit.
- Combinatie van zuigerstangprincipe en vacuümtechniek, men kan afhankelijk van de kwaliteit van de vene beslissen welke techniek men gaat gebruiken
- Eenvoudige bloedafname, excentrische naald aansluiting
- Gesloten systeem
- Onbreekbare Veiligheids-monovette
- Kleurcodering van de bloedtuben biedt de mogelijkheid om per analyse snel en nauwkeurig te sorteren
- Steriel en economisch verpakt
- Economisch gunstige aspecten:
- verbetering van analyse resultaten
- vermindering van infectiegevaar
- kostenbesparende
- probleemloze vernietiging
Wat is een veneuze katheter of veneuze lijn?
Venoject en monovette kunnen via een adapterstukje aangesloten worden op een IV-katheter
-> Op die manier kan het plaatsen van een perfusie en een bloedafname gecombineerd worden.
–> Ook kan in sommige gevallen bloed worden afgenomen worden via een perifere perfusieleiding. afgeraden wegens Te grote kans op vermenging met perfusievloeistof en kans op hemolyse)
Wanneer wordt arteriële afname toegepast?
Waarom?
Opmerking?
- Een analyse op arterieel bloed is nodig
- Een veneuze afname niet mogelijk
Reden:
- bloedgaswaarden en/of
- pH bepaling
Plastiek testbuizen NIET GESCHIKT zijn voor het bepalen van bloedgassen.
Op welke twee mogelijke manieren gebeurt arteriële afname?
- Via arteriële lijn
- Met voorgehepariniseerde spuit
Leg de arteriële lijn uit.
- Via venoject®- of monovette®systeem met specifieke adapter
- Steeds binnen ziekenhuisverband
- Het frequent nemen van bloed bij patiënten op intensieve zorg, is een indicatie voor het plaatsen van een arteriële katheter
Leg “met voorgehepariniseerde spuit” uit.
- Preza-Pack: een voorverpakte gehepariniseerde spuit
- Voor bepaling van pH, PCO2, PO2
- Via arteriële lijn of rechtstreeks aanprikken van de arterie.
–> !!!Dit laatste is een medische handeling en mag alleen door een arts worden uitgevoerd.
Welke maatregelen neem je ter bescherming van de VV ivm prikken?
- Werk rustig, haastig werken verhoogd de kans op prikongevallen
- Zorg dat je de techniek voldoende beheerst
- NOOIT RECAPPEN
- Zorg voor een aangepaste naaldcontainer
- Maak gebruik van een vingerprotectieschildje, waarvan verschillende types voorhanden
- Eclips-naald met terugklapbaar beschermingsschild
Welke maatregelen neem je ter bescherming van de VV ivm bloedcontact?
Opmerking capillaire bloedafname
Maak altijd gebruik niet-steriele handschoenen!
Grote kans op bloedcontact!
Welk systeem is bij veneuze afname het veiligst?
- Met Venoject (vacuümsysteem)
- Monovett:
- Zijn een gesloten systeem
- Het bloed loopt direct in de bloedtubes
- De stop van de tubes zijn conisch uitgehold wat spatten vermijdt.
Beide te verkiezen boven afname met spuit en naald > reële kans op bloedcontact wanneer het bloed verdeeld wordt id bloedtubes