1. Bloedafname - Toegangswegen + Aandachtspunten Flashcards

1
Q

Wat zijn de 3 verschillende toegangswegen voor bloedafname?

Welke wordt als optimaal gezien voor bloedstaalanalyse?

A
  1. Capillair
  2. Veneus
  3. Arterieel

Veneus optimaal voor bloedstaalanalyse

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wanneer gaan we over tot een capillaire bloedafname?

A
  1. Uitsluitend bij beperkte bloedafname
  2. Neonatologie - Pediatrie
  3. Frequente bloedafname
  4. Eenvoudige bloedafname: thv hiel of vinger
  5. Voorverwarmde huid bekomt men “ gearterioliseerd bloed”, de mogelijkheid om bloedgas- en pH-bepaling te verrichten
  6. Nooit prikken in koude, cyanotische, gezwollen, geïnfecteerde huid.
  7. Bij ontsmetten, nadien huid droogwrijven voor prikken (invloed OS)
  8. Nooit melken → HEMOLYSE
  9. Handig voor labo
  10. Capillair bloed benadert qua samenstelling veneus bloed.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is capillair bloed?

A

Een capillair mengsel van bloed uit:
- capillairen
- arteriolen
- venulen
- inter- en intracellulair vocht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is het verschil tussen capillair en veneus bloed?

A
  1. Capillaire waarden zijn hoger voor:
    - AST
    - LDH
    - Aldolase
    - Hct
    - Glycemie postprandiaal of na glucose belasting.
  2. Capillaire waarden zijn lager voor:
    - TE
    - Ca
    - bilirubine
    - Cl
    - Na
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Welke veneuze systemen bestaan er?

A
  1. Venoject
  2. Monovette
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Voordelen Venojectsysteem

A
  1. Gesloten afnamesysteem
  2. Snel en eenvoudig
  3. Zeer accuraat (constante verhoudingen van antistollingsmiddel en bloed)
  4. Zeer hygiënisch
  5. Zeer veilig (optimale bescherming van de zorgverlener)
  6. Kleurcodering van de bloedtuben biedt de mogelijkheid om per analyse snel en nauwkeurig te sorteren
  7. Economisch gunstige aspecten:
    - verbetering van analyse resultaten
    - vermindering van infectiegevaar
    - kostenbesparende
    - probleemloze vernietiging
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Leg het Monovettesysteem uit.

A
  1. Combinatie van zuigerstangprincipe en vacuümtechniek, men kan afhankelijk van de kwaliteit van de vene beslissen welke techniek men gaat gebruiken
  2. Eenvoudige bloedafname, excentrische naald aansluiting
  3. Gesloten systeem
  4. Onbreekbare Veiligheids-monovette
  5. Kleurcodering van de bloedtuben biedt de mogelijkheid om per analyse snel en nauwkeurig te sorteren
  6. Steriel en economisch verpakt
  7. Economisch gunstige aspecten:
    - verbetering van analyse resultaten
    - vermindering van infectiegevaar
    - kostenbesparende
    - probleemloze vernietiging
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is een veneuze katheter of veneuze lijn?

A

Venoject en monovette kunnen via een adapterstukje aangesloten worden op een IV-katheter

-> Op die manier kan het plaatsen van een perfusie en een bloedafname gecombineerd worden.
–> Ook kan in sommige gevallen bloed worden afgenomen worden via een perifere perfusieleiding. afgeraden wegens Te grote kans op vermenging met perfusievloeistof en kans op hemolyse)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wanneer wordt arteriële afname toegepast?

Waarom?

Opmerking?

A
  1. Een analyse op arterieel bloed is nodig
  2. Een veneuze afname niet mogelijk

Reden:
- bloedgaswaarden en/of
- pH bepaling

Plastiek testbuizen NIET GESCHIKT zijn voor het bepalen van bloedgassen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Op welke twee mogelijke manieren gebeurt arteriële afname?

A
  1. Via arteriële lijn
  2. Met voorgehepariniseerde spuit
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Leg de arteriële lijn uit.

A
  1. Via venoject®- of monovette®systeem met specifieke adapter
  2. Steeds binnen ziekenhuisverband
  3. Het frequent nemen van bloed bij patiënten op intensieve zorg, is een indicatie voor het plaatsen van een arteriële katheter
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Leg “met voorgehepariniseerde spuit” uit.

A
  1. Preza-Pack: een voorverpakte gehepariniseerde spuit
  2. Voor bepaling van pH, PCO2, PO2
  3. Via arteriële lijn of rechtstreeks aanprikken van de arterie.
    –> !!!Dit laatste is een medische handeling en mag alleen door een arts worden uitgevoerd.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke maatregelen neem je ter bescherming van de VV ivm prikken?

A
  1. Werk rustig, haastig werken verhoogd de kans op prikongevallen
  2. Zorg dat je de techniek voldoende beheerst
  3. NOOIT RECAPPEN
  4. Zorg voor een aangepaste naaldcontainer
  5. Maak gebruik van een vingerprotectieschildje, waarvan verschillende types voorhanden
  6. Eclips-naald met terugklapbaar beschermingsschild
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Welke maatregelen neem je ter bescherming van de VV ivm bloedcontact?

Opmerking capillaire bloedafname

A

Maak altijd gebruik niet-steriele handschoenen!

Grote kans op bloedcontact!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Welk systeem is bij veneuze afname het veiligst?

A
  1. Met Venoject (vacuümsysteem)
  2. Monovett:
    - Zijn een gesloten systeem
    - Het bloed loopt direct in de bloedtubes
    - De stop van de tubes zijn conisch uitgehold wat spatten vermijdt.

Beide te verkiezen boven afname met spuit en naald > reële kans op bloedcontact wanneer het bloed verdeeld wordt id bloedtubes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Bij de keuze van de vene moet men met een aantal factoren rekening houden.
Welke?

A
  1. Hoe is het gesteld met de fysische toestand van de venen van de patiënt?
    - Zijn ze duidelijk te voelen en/of te zien
    - Heeft de patiënt reeds chemotherapie gekregen?
    - Voelt de huid koud aan?
  2. Wat is de doelstelling van de bloedafname? Gewone staalafname en/of hemocultuur?
  3. Hoeveelheid tubes die dienen afgenomen te worden?
  4. Wordt de bloedafname gecombineerd met het plaatsen van een perifeer infuus?
17
Q

Wat is de voorkeurvolgorde bij veneuze afname?

Ezelsbrug?

A
  1. Hemoculturen
  2. Citraattube
  3. Serumtube (met of zonder stollingsactivator of gel)
  4. Heparinetube (met of zonder gel)
  5. EDTA-buis
  6. Buis met glycolyseremmer = Na-Fluoride

Hou Céline Super Happy En Gelukkig :)

18
Q

Tips bij veneuze afname

A
  1. Een vene met een redelijk groot lumen. Indien niet mogelijk, kies dan voor een kleinere naald.
  2. Een bloedafname via een bestaande katheter of perfusieleiding best vermijden.
  3. Bloedafname samen met perifeer infuus = GEEN vene thv een gewricht
    –> Vb: de elleboogvene vermijden wegens oncomfortabel
  4. Vermijdt prikken aan de zijde waar een mastectomie of lymfeklieruitruiming van de oksel voorkwam.
  5. Prik NOOIT in de arm waar zich een arterioveneuze fistel voor dialyse bevindt.
  6. Prikken in een hematoom wordt best vermeden.
  7. Prikken op de handrug vermijden, is pijnlijker
  8. Een mogelijke prikplaats dient eventueel eerst voorbereid te worden
  9. Prikplaats opwarmen = een opgezette vene = beter aanprikbaar.
  10. Bevragen of overtollig haar mag geschoren worden op de plaats van de vene
  11. Prikplaats eventueel eerst reinigen (ontvetten met ether)