მენეჯერები, როგორც ლიდერები

Question 1

ვინ არის ლიდერი და რა მახასიათებლები გააჩნია მას

Answer 1

ლიდერი - ადამიანი, რომელსაც შეუძლია გავლენა მოახდინოს სხვებზე და რომელსაც აქვს მენეჯერული უფლებამოსილება

ლიდერობასთან დაკავშირებული თვისებები:
დრაივი
ხელმძღვანელობის სურვილი
პატიოსნება და ერთიანობა
თავდაჯერებულობა
ინტელექტი
სამუშაოს შესაბამისი ცოდნა
ექსტრავერსია

Question 2

ლიდერობის სტილი

Answer 2

ქცევითი თეორიები - ლიდერობის თეორიები, რომლებიც განსაზღვრავს ქცევას, რომელიც განასხვავებს ეფექტურ ლიდერებს არაეფექტური ლიდერებისგან

ავტოკრატული სტილი - ლიდერი, რომელიც კარნახობს მუშაობის მეთოდებს, იღებს ცალმხრივ გადაწყვეტილებებს და ზღუდავს თანამშრომლების მონაწილეობას

დემოკრატიული სტილი - ლიდერი, რომელიც აერთიანებს თანამშრომლებს გადაწყვეტილების მიღებაში, დელეგირებს უფლებამოსილებას და იყენებს უკუკავშირს, როგორც შესაძლებლობას თანამშრომლების მწვრთნელისთვის.

laissez-faire სტილი - ლიდერი, რომელიც საშუალებას აძლევს ჯგუფს მიიღოს გადაწყვეტილებები და დაასრულოს სამუშაო ისე, როგორც მიზანშეწონილად თვლის.

Question 3

ფიდლერის გაუთვალისწინებლობის თეორია

Answer 3

ფიდლერის გაუთვალისწინებლობის მოდელი - ლიდერობის თეორია, რომელიც გვთავაზობს, რომ ჯგუფის მიერ სამუშაოს ეფექტური შესრულება დამოკიდებულია ლიდერის სტილსა და იმ ხარისხზე, რომლითაც სიტუაცია ლიდერს საშუალებას აძლევს გააკონტროლოს და გავლენა მოახდინოს.

მოდელი დაფუძნებული იყო იმ წინაპირობაზე, რომ ლიდერობის გარკვეული სტილი ყველაზე ეფექტური იქნებოდა სხვადასხვა ტიპის სიტუაციებში.

გადამწყვეტი იყო:(1)ხელმძღვანელობის ამ სტილების და სხვადასხვა სახის სიტუაციების განსაზღვრა და შემდეგ (2)სტილისა და სიტუაციის შესაფერისი კომბინაციის გამოკვეთა.

ყველაზე ნაკლებად სასურველი თანამშრომლის (LPC) კითხვარი - კითხვარი, რომელიც ზომავს არის თუ არა ლიდერი ამოცანაზე ან ურთიერთობაზე ორიენტირებული

ფიდლერის კვლევამ აღმოაჩინა გარემოებათა სამი განზომილება, რაც განსაზღვრავდა ხელმძღვანელის ეფექტურობის ძირითად სიტუაციურ ფაქტორებს.
*ხელმძღვანელისა და წევრის ურთიერთობები: თანამშრომლების თავდაჯერებულობის, ნდობის და პატივისცემის ხარისხი თავისი ხელმძღვანელის მიმართ ფასდებოდა, როგორც კარგი ან ცუდი;

*ამოცანათა სტრუქტურა: ხარისხი, რომლითაც ფორმალიზებული და სტრუქტურირებული იყო სამუშაოს განაწილება ფასდებოდა, როგორც მაღალი ან დაბალი;

*ხელმძღვანელის უფლებამოსილება: გავლენის ხარისხი, რომელიც ჰქონდა ხელმძღვანელს ისეთ საქმიანობაზე, როგორიცაა სამსახურში აყვანა, დათხოვნა, დისციპლინა, წინ წაწევა, ხელფასების ზრდა შეფასებული იყო, როგორც ძლიერი ან სუსტი.

Question 4

სიტუაციური ლიდერობის თეორია

Answer 4

ჰერსის და ბლანშარდის სიტუაციური ლიდერობის თეორია - არის შემთხვევითი თეორია, რომელიც ფოკუსირებულია მიმდევრების მზადყოფნაზე. მზადყოფნა ეხება იმას, თუ რამდენად აქვთ ადამიანებს უნარი და სურვილი შეასრულონ კონკრეტული დავალება. იყენებს ლიდერობის განზომილებებს: დავალების და ურთიერთობის ქცევას

• თხრობა (მაღალი დავალება–დაბალი ურთიერთობა): ლიდერი განსაზღვრავს როლებს და ეუბნება ხალხს რა, როგორ, როდის და სად უნდა შეასრულონ სხვადასხვა დავალება.
• გაყიდვა (მაღალი დავალება–მაღალი ურთიერთობა): ლიდერი უზრუნველყოფს როგორც დირექტიულ, ასევე დამხმარე ქცევას.
• მონაწილეობა (დაბალი დავალება – მაღალი ურთიერთობა): ლიდერი და მიმდევრები მონაწილეობენ გადაწყვეტილების მიღებაში; ლიდერის მთავარი როლი არის ხელშეწყობა და კომუნიკაცია.
• დელეგირება (დაბალი დავალება–დაბალი ურთიერთობა): ლიდერი მცირე მიმართულებას ან მხარდაჭერას იძლევა.

Question 5

ფიდლერის გაუთვალისწინებლობის თეორიის სიტუაციური შემთხვევები

Answer 5

ლიდერისა და წევრის ურთიერთობა - ფიდლერის ერთ-ერთი სიტუაციური შემთხვევა, რომელიც აღწერს თანამშრომლების ნდობის, თავდაჯერებულობასა და პატივისცემის ხარისხს თავიანთი ლიდერის მიმართ.

დავალების სტრუქტურა - ფიდლერის ერთ-ერთი სიტუაციური შემთხვევა, რომელიც აღწერს სამუშაო დავალებების ფორმალიზებასა და სტრუქტურირებას

თანამდებობრივი ძალაუფლება - ფიდლერის ერთ-ერთი სიტუაციური შემთხვევა, რომელიც აღწერს ლიდერის გავლენის ხარისხს ისეთ აქტივობებზე, როგორიცაა დაქირავება, სამსახურიდან გათავისუფლება, დისციპლინა, დაწინაურება და ხელფასის გაზრდა.

Question 6

სიტუაციური ლიდერობის მზადყოფნის ოთხი ეტაპი

Answer 6

• R1: ადამიანებს არ შეუძლიათ და არ სურთ რაიმეს კეთებაზე პასუხისმგებლობის აღება. მიმდევრები არ არიან კომპეტენტურები ან თავდაჯერებულები.
• R2: ადამიანებს არ შეუძლიათ, მაგრამ სურთ შეასრულონ საჭირო სამუშაო ამოცანები. მიმდევრები მოტივირებულები არიან, მაგრამ არ აქვთ შესაბამისი უნარები.
• R3: ადამიანებს შეუძლიათ, მაგრამ არ სურთ გააკეთონ ის, რაც ლიდერს სურს. მიმდევრები კომპეტენტურები არიან, მაგრამ არ სურთ რაღაცის გაკეთება.
• R4: ადამიანებს შეუძლიათ და სურთ გააკეთონ ის, რაც მათ სთხოვენ.

Question 7

გზა-მიზნის მოდელი (Path-Goal Model)

Answer 7

გზა-მიზნის თეორია - აცხადებს, რომ ლიდერის ამოცანაა დაეხმაროს მიმდევრებს მათი მიზნების მიღწევაში და უზრუნველყოს მიმართულება ან მხარდაჭერა, რომელიც საჭიროა იმის უზრუნველსაყოფად, რომ მათი მიზნები შეესაბამება ჯგუფის ან ორგანიზაციის მიზნებს.

ტერმინი გზა-მიზანი წარმოებულია იმ რწმენიდან, რომ ეფექტური ლიდერები გზიდან აშორებენ ყველა დაბრკოლებას და ხაფანგს, რათა მიმდევრებს უფრო თავისუფალი გზა გაეხსნათ, რომ ხელი შეუწყონ მათ მოძრაობაში იმ მდგომარეობიდან, რომელშიც ამჟამად არიან, მათი სამუშაო მიზნების მიღწევამდე.

ჰაუსმა გამოკვეთა ოთხი ლიდრული ქცევა:­
*­ დირექტიული ლიდერი: აგებინებს ქვეშევრდომებს, რას ელიან მათგან, უზ რუნველყოფს შესასრულებელ სამუშაოთა დაგეგმვას და იძლევა სპეციფი კურ ინსტრუქციებს, თუ როგორ უნდა შესრულდეს ამოცანები;
*­ მხარდამჭერი ლიდერი: იჩენს ზრუნვას მიმდევართა საჭიროებების მიმართ და არის მეგობრულად განწყობილი.
*­ მონაწილე ლიდერი: კონსულტაციებს იღებს ჯგუფის წევრებისაგან და იყენებს მათ მოსაზრებებს გადაწყვეტილების მიღებამდე.
* წარმატებაზე ორიენტირებული ლიდერი:­ ისახავს ამბიციურ მიზნებს და მიმდევრების გან მათ უმაღლეს დონეზე შესრულებას მოელის.

Question 8

გზა-მიზნის მოდელი (Path-Goal Model) - ოთხი ლიდერული ქცევა

Answer 8

დირექტიულია ლიდერი: აცნობებს ქვეშევრდომებს, რას მოელიან მათგან, ადგენს სამუშაოს შესასრულებლად და აძლევს კონკრეტულ მითითებებს, თუ როგორ უნდა შეასრულონ ამოცანები.

მხარდამჭერია ლიდერი: ზრუნავს მიმდევრების საჭიროებებზე და მეგობრულია.

მონაწილეა ლიდერი: გადაწყვეტილების მიღებამდე კონსულტაციას უწევს ჯგუფის წევრებს და იყენებს მათ წინადადებებს.

მიღწევაზე ორიენტირებულია ლიდერი: აყენებს რთულ მიზნებს და ელის, რომ მიმდევრები შეასრულებენ მათ უმაღლეს დონეზე.

Question 9

ლიდერ-წევრის გაცვლის თეორია

Answer 9

ლიდერ-წევრის გაცვლის თეორია (LMX) ლიდერობის თეორია, რომელიც ამბობს, რომ ლიდერები ქმნიან შიდა და გარე ჯგუფებს და ჯგუფში მყოფებს ექნებათ უფრო მაღალი შესრულების რეიტინგი, ნაკლები ბრუნვა და მეტი სამუშაო კმაყოფილება.

Question 10

ლიდერობის ტიპები

Answer 10

ტრანზაქციული ლიდერები - ლიდერები, რომლებიც ხელმძღვანელობენ ძირითადად სოციალური გაცვლის (ან ტრანზაქციის) გამოყენებით, ლიდერები ხელმძღვანელობენ ან მოტივირებენ მიმდევრებს, იმუშაონ დასახული მიზნებისკენ, მათი პროდუქტიულობისთვის ჯილდოების გაცვლით.

ტრანსფორმაციული ლიდერები ლიდერები, რომლებიც ასტიმულირებენ და შთააგონებენ (გარდაქმნიან) მიმდევრებს არაჩვეულებრივი შედეგის მისაღწევად

ქარიზმატული ლიდერი - ენთუზიასტი, თავდაჯერებული ლიდერი, რომლის პიროვნება და ქმედებები გავლენას ახდენს ადამიანებზე გარკვეული გზით მოქცევაზე.

ავთენტური ლიდერობა - ლიდერები, რომლებმაც იციან ვინ არიან, იციან რისიც სწამთ და მოქმედებენ ამ ღირებულებებისა და შეხედულებების მიხედვით ღიად და გულწრფელად.

ეთიკური ლიდერობა

Question 11

რა განსხვავებაა ლიდერსა და მენეჯერს შორის

Answer 11

ლიდერი შთააგონებს და აღძრავს ადამიანებს, ხშირად აქცენტს აკეთებს ხედვაზე, ინოვაციებზე და ხელს უწყობს პოზიტიურ კულტურას. ლიდერები გავლენას ახდენენ სხვებზე მათი ქარიზმით, ღირებულებებითა და მიმდევრების შთაგონების უნარით საერთო მიზნების მისაღწევად. მეორეს მხრივ, მენეჯერი ორიენტირებულია რესურსების ორგანიზებაზე, დაგეგმვასა და კონტროლზე კონკრეტული მიზნების მისაღწევად. მენეჯერები უზრუნველყოფენ ამოცანების ეფექტურად შესრულებას, პროცესებს და მიზნების მიღწევას სტრუქტურირებული კოორდინაციისა და ზედამხედველობის მეშვეობით. მაშინ როცა ხელმძღვანელობა გულისხმობს ხელმძღვანელობასა და გავლენის მოხდენას, მენეჯმენტი გულისხმობს ადმინისტრირებას და ოპერაციული სტაბილურობის უზრუნველყოფას.