მემკვიდრეობითობის კანონზომიერებები Flashcards
დნმ-ის მოლეკულას, რომელიც ცილებშია ,,შეფუთული” ეწოდება
ქრომოსომა
გენი
ქრომოსომის მონაკვეთი, რომელიც შეიცავს ინფორმაციას კონკრეტული ცილის შესახებ
ლუკუსი
გენი ადგილმდებარეობა ქრომოსომაში
ჰომოლოჰიური ქრომოსომები
წყვილი ქრომოსომები, რომლებიც მსგავვსია მორფოლოგიურად და შეიცავს ინფორმაციას ერთი და იმავე ნიშან-თვისებების შესახებ
ალალური გენები -
ჰომოლოგიურ ქრომოსომებში მოპირისპირე ლოკუსებში მოთავსებული გენები, რომლებიც ერთსა და იმავე ნიშანს ან თვისებას განაპირობებენ.
გენოტიპი
ორგანიზმში გენების ერთობლიობა
ფენოტიპი
ინდივიდის შინაგანი და გარეგანი ნიშან-თვისებების ერთობლიობა.
დომინანტური ნიშანი-
ნიშანი რომელიც ინდივიდში ფენოტიპურად ვლინდება
რეცესიული ნიშანი-
ნიშანი, რომელიც ინდივიდში ითრგუნება (არ ვლინდება) თუ გენოტიპში არსებობს მისი დომინანტური ალელი.
ჰომოზიგოტური ინდივიდი-
ინდივიდი, რომელსაც მოცემული ნიშნის მიხედვით ერთნაირი ალელური გენები აქვს (ორივე დომინანტური -AA, ან როგივე რეცესიული - aa)
ჰეტორეზიგოტური ინდივიდი
რომელსაც მოცემული ნიშნის მიხედვით განსხვავებული ალელური გენები აქვს
ჰიბრიდიზაცია
განსხავებული ნიშნების მქონე მშობლიური ინდივიდების შეჯვარება
გნეტიკური სიმბოლო P
მშობლიური ფორმები
G
გამეტები
F1
ჰიბრიდთა პირველი თაობა
F2
ჰიბრიდთა მეორე თაობა
AA
დომინანტური ჰიმოქიზგოტი
aa
რეცესიული ჰომოზიგოტი
Aa
ჰეტეროზიგოტი
X
შეჯვარების ნიშანი
მენდელის 1 კანონი
ზოგიერთი ალტერნატიული ნიშან–თვისებით ერთმანეთისგან განსხვავებული ალტერნატიული ნიშან-თვისებების ერთი წყვილით ერთმანეთისაგან განსხვავებული ორი ჰომოზიგოტური ინდივიდის შეჯვარებით მიღებული შთამომავლობა პირველ თაობაში ერთგვაროვანია.
სრული დომინირება -
ერთი ალელი მთლიანად თრგუნავს მეორის მოქმედებას;
არასრული დომინირება -
გენის ერთი ალელი ნაწილობრივ თრგუნავს მეორის მოქმედებას;
კოდომინირება -
გენის ორივე ალელი ერთნაირად მოქმედებეს ნიშან-თვისების წარმოჩენაზე;
ზედომინირება -
ჰეტეროზიგოტულ მდგომარეობაში გენის დომნინანტი ალელი უფრო ძლიერად ფუნქციონირებს და ავლენს თავის მომქედებას, ვიდრე ჰომოზიგოტურ მდგომარეობაში.
ალელური გენები ეწოდებათ:
ურთიერთ გამომრიცხავ ნიშან-თვისებათა განმსაზღვრელ გენებს,
ჰომოზიგოტური ეწოდება.
ორგანიზმს, რომელსაც ერთი და იმავე გენის ერთნაირი ალელები აქვს
ალელური გენები ეწოდებათ
ურთიერთ გამომრიცხავ ნიშან-თვისებათა განმსაზღვრელ გენებს,
ზიგოტა არის
განაყოფიერების შედეგად მიღებული უჯრედი იგი შეიცავს ქრომოსომათა 2n რიცხვს.