نظریه تاریخی – اجتماعی ویگوتسکی Flashcards
ویگوتسکی معتقد است، انسانها همانطور که ابزارهایی برای چیره شدن بر محیط ابداع کردند، (1) را برای تسلط بر رفتار خودشان بوجود آوردند. مهمترین سیستم نشانه ای (2) است.
اساسی ترین کاربرد گفتار؛ تفکر و توجه ما را از موقعیت بی واسطه – از تاثیر پذیری محرک ها در هر لحظه – آزاد می سازد . انسان ها با استفاده از نمادها و نشانه ها درگیر نوعی (3) می شوند و مستقیما به محرک های محیطی پاسخ نمی دهند.
1-ابزارهای روانشناختی
2-گفتار
3-رفتار واسطه ای
کودک در ۳-۴ سالگی، شروع به گفتگو با خود مانند گفتگو با دیگر افراد می کند. در سن ۶-۷ سالگی گفتار باخود را، (1) می کند. دو سیستم نشانه ای مهم دیگر (2) است.
ویگوتسکی معتقد است بالاترین سطوح تفکر یعنی استدلال نظری و تماما انتزاعی مانند نوشتن،ریاضیات و دیگر مفاهیم نظری، نیاز به (3) دارند.
گفتار ، تفکر و توجه ما را از حوزه ادراک بی واسطه آزاد می سازد ، این آزادی ما را از دیگر جانداران متمایز می کند.
1-درونی
2-نوشتن و سیستم های شمارشی
3-آموزش
ویگوتسکی اظهار می دارد که توانایی استفاده از گفتگوی درونی در سه مرحله رشد می یابد:
۱- در ابتدا ،در تعاملات کودکان با دیگران، اشاره به (1) رخ می دهد.
۲- در سه سالگی یا بیشتر شروع به دادن فرمان های مشابه به خود می کند(هنگام بازی به خودش بگوید بیل من کجاس؟)
۳- در هشت سالگی یا بیشتر ،تنها بصورت بی صدا و (2) انجام می دهد.
این فرایند کلی یکی از روش های درونی سازی تعاملات اجتماعی است.
این پیشرفت یک قانون عمومی است: هر کارکردی در رشد فرهنگی کودک، در دو سطح ظاهر می شود: ابتدا در سطح (3) و سپس در سطح (4) . این قانون پایه روانشناسی مارکسیستی است .
1-اشیای غایب
2-گفتار درونی
3-اجتماعی
4-روان شناختی
گفتار خود محورانه egocentric speech
اولین کسی که گفتار خود محورانه را مطرح نمود پیاژه بود. از نظر وی بین ۴-۷ سالگی حدود ۴۵% از تمامی گفتار های کودک خود محورانه هستند. پیاژه اساسا این گفتار را بیهوده می دانست و آنرا نقص در تفکر کودک می دانست. اما ویگوتسکی کارکردی مثبت برای آن قائل بود و بنظرش این گفتار به کودک کمک می کند تا مسائلش را حل کند. ویگوتسکی در مورد سرنوشت نهایی گفتار خود محورانه با پیاژه مخالف بود. بنظر وی این گفتار کامل محو نمی شود بلکه بصورت (1) در می آید.
1-گفتار درونی
مطالعات مربوط به اختلاف نظر ویگوتسکی با پیاژه
۱- ویگوتسکی معتقد است هنگامیکه سختی تکلیف بیشتر می شود ،(1) افزایش می یابد.
۲- ویگوتسکی اظهار داشت که نظریه او در مقایسه با پیاژه روند های سنی متفاوتی را پیش بینی می کند. بر اساس دیگاه پیاژه گفتار خودمحور باید پا به پای رشد کودک، (2) یابد اما ویگوتسکی پیش بینی نمود که گفتار خود محورانه قبل از اینکه با تبدیل شدن به گفتار درونی (2) یابند ، (3) خواهند یافت.
1-گفتار خود محورانه
2-کاهش
3-افزایش
خودگردانی کلامی و رشد شخصیت
خودگردانی کلامی، بویژه به (1) از جمله وجدان و قدرت اراده که با نیرومندی شخصیت مرتبط اند، کمک می کند.
وجدان : وجدان، طبق نظر فروید از طریق درونی کردن موارد منع شده از سوی والدین می باشد. ویگوتسکی اضافه نمود که درونی سازی به طور وسیعی از طریق (2) رخ می دهد.
قدرت اراده : ما چگونه می توانیم دست به عملی بزنیم ،در حالیکه نیروهای قدرتمندی در مقابل آن وجود دارند؟ پاسخ ویگوتسکی این بود که ما به کمک کلمات، (3) برای خود بوجود می آوریم. اگر ما در حال تماشای تلوزیون باشیم ممکن است به خود بگوییم من تا ۸ تلوزیون می بینم و سپس مطالعه می کنم. ما به تولید علائم جدیدی برای کنترل رفتارمان می پردازیم.
1-آگاهی یافتن از ویژگی های شخصیتی
2-گفتار
3-محرک های مصنوعی
تحقیق لوریا در زمینه تنظیم رفتار بصورت کلامی
لوریا بر (1) تمرکز کرد. وی بر فرمانها تاکید داشت. در نظر وی توانایی کودک در دنبال کردن دستورات بزرگسالان به گونه ای آهسته رشد می کند. مشکلاتی در پیروی کودکان از فرمان ها وجود دارد: قدرت یک محرک جذاب ممکن است پیروی از دستور را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است یک دستور نهی منجر به تکرار عمل شود.(ما به راحتی قادر به بازداری کودکان نیستیم).
لوریا معتقد بود بخش اساسی این مشکل برمی گردد به این که کودکان به (2) گفتار پاسخ می دهند نه به (3). بنابراین عبارت فشار نده صرفا بدلیل این که یک علامت است ،صرف نظر از معنایش ،عمل کودک را تحریک می کند.
1-درونی سازی فرمان ها در بزرگسالان
2-کارکرد تحریکی
3-محتوای معنایی یا معنای گفتار
ویژگی های گفتار درونی :
۱- گفتار درونی در مقایسه با گفتار اجتماعی،(1) است. در گفتار درونی نهاد روانشناختی حذف می شود در حالیکه گزاره روان شناختی باقی می ماند.
۲- ویژگی دیگر گفتار درونی ، چیرگی حس بر معنا است. ویگوتسکی معتقد است که برای فهم کامل تر گفتار درونی ، نیازمند آنیم که نقش آنرا در فرایندی (2) بررسی کنیم.
عمل ساخت یک جمله کلامی با یک انگیزه –یک علاقه، یک نیاز یا یک مشکل– آغاز می شود.در پی این جریان ،تحریک مختصر فکر صورت می گیرد و گفتار درونی وارد عمل می شود. این فرایند سیال است و پویا ؛ همزمان که سعی می کنیم جمله روشنی بیان کنیم، هم فکرمان و هم کلماتمان ،بدون اینکه مفهوم درونی فکر اولیه مان از دست برود ، دستخوش چند تغییر شکل می گردد.
1-خلاصه تر
2- میکروژنتیک
(میکروژن یک فرایند رشد نسبتا کوتاه است که هرگاه ادراک یا اندیشه ای در ما شکل می گیرد ، روی می دهد. شکل گیری جملات کلامی بصورت میکروژنتیک انجام می گیرد و گفتار درونی ،این فرایند را به نقطه حساسی وارد می کند.)
پیاژه بین رشد و آموزش تمایز دقیقی قائل شد. وی می گفت رشد فرایندی (1) است که از درون کودک سرچشمه می گیرد. رشد از تغییرات (2) و مهمتر از آن از تلاش های خود کودک برای ساختن مفهومی از دنیا ناشی می شود. کودک یک کاوشگر هوشمند کوچک است که دست به اکتشاف می زند وفرمولبندی می کند. دیگر افراد بر تفکر کودک اثر می گذارند اما تلاش آنها مستقیم به کودک کمکی نمی کند. بلکه از طریق تحریک کردن و به تلاش واداشتن تفکر درونی کودک رشد وی را ارتقا می بخشند.
1-خود به خودی
2-رسشی درونی
پیاژه منتقد (1) توسط معلم بود. معتقد بود در بسیاری موارد مفاهیم مجرد به کودکان آموزش داده می شود و آنها تنها لفاظی کردن را می آموزند نه مفهوم را، لذا باید به کودک فرصت داد تا خودش مفاهیم را کشف کند. ویگوتسکی بهترین آموزش را (2) به کودک می دانست و معتقد بود آموزش باید جلوتر از رشد کودک باشد تا او را با خود به پیش برد و به کودک در تسلط بر موضوعاتی کمک کند که خود آنها نمی توانند بلافاصله آنها را درک کنند. درک آغازین آنها شاید سطحی باشد اما آموزش ارزشمند است زیرا ذهن کودک را پیشرفته می کند.
1-آموزش مستقیم
2-ارائه مواد درسی
ویگوتسکی برای نوعی از مفاهیم انتزاعی که در مدرسه آموزش داده می شود ارزش قائل بود. او آنها را (1) می نامید. این مفاهیم موضوعاتی در ریاضی و علوم و علوم اجتماعی می باشند. وی این مفاهیم را در برابر مفاهیم خود به خودی که کودک خود می آموزد قرار داد. چون کودک اغلب مفاهیم خود به خودی را در خارج از مدرسه و در زندگی روزمره می آموزد.
1-مفاهیم علمی
وی معتقد بود (1) چهارچوب وسیع تری برای کودکان فراهم می کند تا مفاهیم خود به خودیشان را در آنها جای دهند. وی معتقد است این آموزش رسمی دو فایده دارد ۱- باعث آگاهی یافتن کودک از تفکرش می شود. ۲- همین که کودک نسبت به مفاهیم خود آگاهی پیدا کرد ، می تواند بطور ارادی از آنها استفاده کند
1-آموزش رسمی
ویگوتسکی معتقد است نوشتن، آگاهی به گفتار را برای ما به ارمغان می آورد. افراد نسبت به گفتار خود دانش (1) می یابند. ویگوتسکی نسبت به پیاژه برای مفاهیم علمی ارزش بیشتری قائل شد. وی هم به مفاهیم خود به خودی و هم به (2) اهمیت داد. (2) مسیر را، از بالا هدایت می کنند. این مفاهیم برای رشد شناختی هدف جدیدی عرصه می کنند و کودکان را وادار می سازند تا بطور (3)، در مورد مسایل معمولی و عادی زندگی فکر کنند.
1-فراشناختی
2-مفاهیم علمی
3-انتزاعی تر
ویگوتسکی فاصله ای را که کودکان می توانند در فراسوی سطح فعلی خود عمل کنند را (1) نامید . فاصله بین (2) رشد که بوسیله حل مسئله بطور مستقل تبیین می گردد و (3) که از طریق حل مسئله با راهنمایی بزرگسالان یا همکاری با همسالان توانا تر ، حاصل می شود.
شاید بتوان گفت ویگوتسکی اولین نظریه پردازیست که از (4) سخن به میان آورد.
1-حوزه تقریبی رشد
2-سطح فعلی
3-سطح رشد بالقوه
4-فراشناخت
کاربرد های بالینی:
۱- یافته های وی در مورد کارکرد خود نظم دهی گفتار، روشنی بخش تفکر کسانی شد که افراد مبتلا به اختلالات (1) را تشخیص می دادند (مانند لوریا).
۲- در درمان کودکان بیش فعال از (2) استفاده میشود.
۳- در زیر گروه درمان های (3) مورد استفاده قرار می گیرد.
1-عصب شناختی
2-گفتار خود راهنمایی کننده
3-رفتاری شناختی (مانند الیس – روش های واقع گرایانه تر برای گفتگوی با خود)
