Ουρολογία - Οφθαλμολογία Flashcards
Θερμικό τραύμα / έγκαυμα αμφιβληστροειδούς: αντιμετώπιση
- Πλύσεις με άφθονο φυσιολογικό ορό ή R/L και απομάκρυνση τυχόν υπολειμμάτων του ξένου σώματος.
- Ενσταλλάσσουμε 2-3 σταγόνες κολλυρίου Alcaine ή Tetracaine, για αναλγησία στον βολβό και για να διευκολυνθούμε στους μετέπειτα χειρισμούς μας επί του οφθαλμού.
- Με ειδικό σπίρτο Φλουοροσκεΐνης επαλείφουμε την έσω επιφάνεια των βλεφάρων και τους επιπεφυκότες και απομακρύνουμε προσεκτικά με έναν βαμβακοφόρο στυλεό τα υπολείμματα του ξένου σώματος που φθορίζουν πράσινα στο φως της λυχνίας. Αν πρόκειται για ρινίσματα μετάλλου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ειδικός μαγνητικός στυλεός για την αβλαβή απομάκρυνσή τους από τον κερατοειδή.
- Αφού πλύνουμε ξανά καλά, ενσταλάζουμε 1-2 σταγόνες κολλυρίου Tobrex ή Tobradex.
- Μπορούμε να ενσταλλάξουμε επίσης επικουρικά ένα λιπαντικό οφθαλμικό διάλυμα με αντιοξειδωτική και ενυδατική δράση, για την ανακούφιση της ξηροφθαλμίας και των οφθαλμικών ενοχλήσεων. Έτσι δίνουμε σταγόνες Navitae (με Υαλουρονικό νάτριο και βιταμίνες A και Ε). Εναλλακτικά μπορεί να χορηγηθεί γέλη Corneregel ή Recugel (1-2 σταγόνες 3-5 φορές ημερησίως) στο κάτω βλέφαρο, όλα για 5-7 ημέρες.
- Ενσταλάζουμε 1-2 σταγόνες κολλυρίου Φαινυλαιφρίνης 5%.
Προκαλεί συστολή των αγγείων του επιπεφυκότα άμεσα και διάρκειας 2-4 ωρών. - Κλείσιμο του προσβεβλημένου οφθαλμού με οφθαλμικό επίδεσμο για 5 - 7 ημέρες και ενστάλαξη 1-2 σταγόνων κολλυρίου Tobrex ή Tobradex κάθε 8 ώρες για 7-10 ημέρες. Επίσης μπορεί στην βραδινή δόση να χορηγηθούν εναλλακτικά 1-2 σταγόνες κολλύριου Tobrafen (Τομπραμυκίνη/Δικλοφαινάκη) για αναλγησία και μείωση της φλεγμονής.
- Παραπομπή άμεσα σε οφθαλμίατρο, αν τα συμπτώματα επιμένουν πέραν του 48ώρου. Σε περιστατικά με παραμορφώσεις των βλεφάρων και των γύρω περιοχών συστήνεται επέμβαση πλαστικής χειρουργικής αποκατάστασης.
Χημικό τραύμα / έγκαυμα κερατοειδούς: αντιμετώπιση
- Σε τραυματική διάβρωση ξεπλένουμε καλά το μάτι με άφθονο φυσιολογικό ορό ή R/L και απομακρύνουμε κάθε υπόλειμμα βλαπτικής ουσίας. Μπορεί να χρειαστούν και 8-10 lt υγρών για έκπλυση μέχρι το pH του οφθαλμού επανέλθει στο φυσιολογικό (pH: 7,0).
- Ενσταλλάσσουμε 2-3 σταγόνες κολλυρίου Tetracaine ή Alcaine για αναλγησία στον βολβό και για να διευκολυνθούμε στους μετέπειτα χειρισμούς μας.
- Αφήνουμε 5-10 λεπτά το μάτι να ηρεμήσει και μετράμε το pH με stick ούρων στον κατώτερο θόλο του επιπεφυκότα. Αν το pH του οφθαλμού δεν έχει επανέλθει στο φυσιολογικό, συνεχίζουμε την έκπλυση και τον καθαρισμό.
- Με σπίρτο Φλουοροσκεΐνης επαλείφουμε την έσω επιφάνεια των βλεφάρων του πάσχοντος οφθαλμού. Αναμένουμε για 1-2 λεπτά και ξεπλένουμε με 10 cc N/S. Λέμε στον ασθενή να ανοιγοκλείσει τα μάτια του, οπότε η διάβρωση ή τα υπολείμματα της καυστικής ουσίας, με το μπλε φως του οφθαλμοσκοπίου, φαίνονται έντονα πράσινα.
- Χορηγούμε 2 σταγόνες Tobrex, 3 φορές την ημέρα, για 7-10 ημέρες.
- Αν υποψιαζόμαστε ερπητική κερατίτιδα, χορηγούμε οφθαλμική αλοιφή Zovirax 3%, 5-6 φορές την ημέρα με επάλειψη στην έσω επιφάνεια του κάτω βλεφάρου.
- Σε τραύμα από φακούς επαφής και υποψία κερατίτιδας από Ψευδομονάδα, χορηγούμε κολλύρια Οφλοξασίνης ή Σιπροφλοξασίνης π.χ coll. Ciloxan 0,3%, 2 drops /3h x 14d.
- Χορηγούμε επίσης για αναλγησία, κυκλοπληγικά κολλύρια π.χ. coll. Atropine sulf. 1% ή Κυκλοπεντολάτη coll. Cyclogyl 1%, (1 σταγόνα 3 φορές την ημέρα για 2-3 ημέρες).
- Αν πρόκειται για έγκαυμα από αλκάλι, χορηγούμε κάθε 6 ώρες κολλύριο Κυστεΐνης ή Ακετυλοκυστεΐνης.
- Κλείνουμε τον πάσχοντα οφθαλμό με ελαφρά πιεστική επίδεση μόνο για 2 - 4 ημέρες, εκτός των περιπτώσεων βακτηριδιακής κερατίτιδας στις οποίες το οφθαλμικό επίθεμα μπορεί να επιδεινώσει την λοίμωξη.
- Τα κορτικοστεροειδή πρέπει να αποφεύγονται σε περιπτώσεις μολυσματικών ελκών.
- Παραπέμπουμε τον ασθενή για επανέλεγχο, σε οφθαλμίατρο, εντός 24-48 ωρών.
Οξύ γλαύκωμα: κλινική εικόνα
Εκδηλώνεται με:
- Αιφνίδια εμφάνιση βολβικού άλγους ετερόφθαλμα, συχνά σε σκοτεινό περιβάλλον.
- Έντονη βολβαλγία που μπορεί να επεκταθεί σε όλο το σύστοιχο ήμισυ της κεφαλής,
- Αίσθηση κακουχίας,
- Κοιλιακό άλγος, ναυτία, τάση προς εμετό ή εμετό (αυτό εξηγείται λόγω κεντρικών συνδέσεων ανάμεσα στο τρίδυμο και το πνευμονογαστρικό νεύρο).
- Μείωση της οπτικής οξύτητας (θολή όραση) και εμφάνιση έγχρωμων κύκλων γύρω από φωτεινές πηγές, που οφείλονται στο αναπτυσσόμενο οίδημα του κερατοειδούς.
Οξύ γλαύκωμα: αντιμετώπιση
Η ενδοφθάλμια πίεση πρέπει να αποκαταστασταθεί άμεσα με την χρήση:
Υπερωσμωτικών παραγόντων ενδοφλεβίως (Μαννιτόλη).
Συστηματικά δρώντων αναστολέων της καρβονικής ανυδράσης (Ακεταζολαμίδη).
Τοπικούς παράγοντες που μειώνουν την ενδοφθάλμια πίεση και προκαλούν μύση [π.χ. β-αναστολείς, Απρακλονιδίνη (Iopidine) 1%, Βριμονιδίνη (Brimontal) 0,2%].
Τοπικά κορτικοστεροειδή.
1. Χορηγούμε κολλύριο Πιλοκαρπίνης ή ανάλογα Προσταγλανδινών:
2 drops coll. Dispercarpine ή Isopto-carpine 2% ή
2 drops coll. Xalatan 50 mcg/ml ή coll. Travatan 40 mcg/ml.
Κάθε 5 λεπτά για τα πρώτα 30 λεπτά και στην συνέχεια ανά 6ωρο.
2. Ταυτόχρονα, χορηγούμε Ακεταζολαμίδη, της οποίας η δράση από το στόμα θα αρχίσει μετά από 60-90 λεπτά: tbs. Diamox 250 mg, 1x4.
3. Μέχρις ότου αρχίσει η δράση της Ακεταζολαμίδης που χορηγήσαμε per os, μπορούμε να ενσταλλάξουμε Δορζολαμίδη + Τιμολόλη ή Βριμονιδίνη + Τιμολόλη, ήτοι:
1-2 drops coll. Cosopt (2+0,5)% ή
1-2 drops coll. Combigan (0,2+0,5)%
4. Για να μειώσουμε το άλγος και το stress του ασθενούς, χορηγούμε 5-10 mg Stedon (im).
Κολικός ουροφόρων οδών: αντιμετώπιση
- Καθησυχάζουμε τον ασθενή και ελέγχουμε τα ζωτικά του σημεία (ΑΠ, σφύξεις, SpO2). Αν υπάρχει συννοσηρότητα ή υπόνοια λοίμωξης του ουροποιητικού ελέγχουμε και με ΗΚΓ και μέτρηση θερμοκρασίας.
- Τοποθετούμε στην ίδια σύριγγα ένα ΜΣΑΦ (1 amp. Voltaren 75 mg ή Xefo 8 mg), μαζί με 1 amp. Spasmoapotel καθώς και 1-2 amp. Zantac 50 mg και χορηγούμε ενδομυικώς.
- Εναλλακτικά, χορηγούμε ενδομυικά (im), 1 amp. οποιουδήποτε ΜΣΑΦ (π.χ. Dynastat), μαζί με 1 amp. Buscopan και 1 amp. Apotel-plus.
Αν, μετά από παρέλευση 45-60 λεπτών, ο πόνος επιμένει:
Τοποθετούμε φλεβική γραμμή. Σε νέους ασθενείς με υγιές καρδιαγγειακό σύστημα αρχίζουμε με 250-500 ml N/S και 1-2 amp. Buscopan 20 mg (iv) εντός 30-45 λεπτών και συνεχίζουμε με 500 ml N/S σε συνεχή στάγδην έγχυση για τα επόμενα 45-60 λεπτά για ενυδάτωση.
Για να περιορίσουμε το έντονο άλγος και τη δυσπραγία του ασθενούς, μπορούμε να χορηγήσουμε 1 amp. Δεξτροπροποξυφαίνης 75 mg (Zideron/Romidon) (im) ή βραδέως ενδοφλεβίως σε 100 ml N/S ή χορηγούμε ½ - 1 amp. Πεθιδίνης (im) κάθε 3-4 ώρες.
Εναλλακτικά, για τον έντονο πόνο, χορηγούμε Τραμαδόλη (1 amp. Tramal, im).
Αγωγή για το σπίτι:
Η θεραπεία της μη επιπεπλεγμένης νεφρολιθίασης στην οξεία φάση, εκτός από την ανακούφιση των συμπτωμάτων, στοχεύει στην διευκόλυνση της μετακίνησης του λίθου και της αποβολής του με τα ούρα. Η αναλγητική αγωγή και η επαρκής ενυδάτωση είναι τα αρχικά θεραπευτικά μέτρα. Η θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί κατ’ οίκον εφόσον είναι δυνατή η από του στόματος λήψη των φαρμάκων και η ενυδάτωση και εφόσον φυσικά η νεφρολιθίαση δεν επιπλέκεται με οξεία πυελονεφρίτιδα ή οξεία νεφρική ανεπάρκεια. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις χρειάζεται νοσοκομειακή φροντίδα.
Χορηγούμε ένα Μ.Σ.Α.Φ. για 3-5 ημέρες, π.χ.
Tab. Xefo rapid 8 mg, 1x2 για 2 ημέρες και 1x1 για άλλες 3 ημέρες, ή
Tab. Mesulid 100 mg, 1x2 για 2 ημέρες και 1x1 για άλλες 3 ημέρες.
Χορηγούμε σπασμολυτικά σε συνδυασμό με αναλγητικό, π.χ.
Tabs. Spasmo-apotel ή Buscopan-plus, 1x3 ή 1x2 για 3-5 ημέρες.
Δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στη γαστροπροστασία (ελκοπαθείς, ηλικιωμένοι, κ.λ.π.), χορηγώντας Ρανιτιδίνη (1x2) ή κάποιον ΡΡΙ (1x1), για 5-7 ημέρες.
Αν συνυπάρχει ουρολοίμωξη ή κλινική υποψία της, χορηγούμε per os αντιβίωση αναλόγως των επιδημιολογικών δεδομένων της περιοχής, του φύλου και του ιστορικού του/της ασθενούς
H προσθήκη α-αποκλειστών [Tamsoulosin, Silodosin (Silodyx)] στη συνήθη αναλγησία έχει αποδειχθεί ικανή στην υποβοήθηση της διέλευσης του λίθου, μειώνοντας το βασικό τόνο, την περισταλτική συχνότητα και την ουρητηρική συσπαστικότητα μέσω της δράσης τους στους α1-αδρενεργικούς υποδοχείς των ουρητηρικών λείων μυϊκών ινών.
Συστήνουμε επίσης στον ασθενή, την τοποθέτηση θερμών επιθεμάτων στην οσφύ κατά την κατάκλιση, για την ανακούφιση από τον πόνο.
Διατροφικές οδηγίες, με προεξάρχουσα την αποφυγή αλκοόλ και αναψυκτικών. Περιορισμός των πλούσιων σε οξαλικά τροφών και υγρών. Λήψη άφθονων υγρών (κυρίως νερό), που να εξασφαλίζουν αποβολή ούρων πάνω από 2 λίτρα ημερησίως, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες.
Επί συχνών υποτροπών, παραπέμπουμε για α/α ΝΟΚ και U/S ουροφόρων οδών. Η ευαισθησία του U/S όσον αφορά στην ανάδειξη λιθίασης είναι 40−65%.
Επίσχεση ούρων: αίτια
Υπερτροφία προστάτη, στενώματα ουρήθρας, οξεία προστατίτιδα, παθήσεις του ΚΝΣ, Parkinson, αντιχολινεργικά φάρμακα, αλκοόλ, δυσκοιλιότητα
Επίσχεση ούρων: κλινική εικόνα
Εξετάζουμε αν πρόκειται για οξεία επίσχεση ή υπάρχει χρόνιο πρόβλημα με επεισόδια.
Η οξεία επίσχεση ούρων (πλήρης ανουρία) προκαλεί έντονη δυσφορία και πόνο και έτσι σπανίως διαφεύγει τη διάγνωση. Όμως η χρόνια επίσχεση ή ακόμη οξεία επίσχεση σε ασθενή που δε μπορεί να επικοινωνήσει με το περιβάλλον, μόνο η παρατήρηση και η φυσική εξέταση μπορούν να οδηγήσουν στη διάγνωση (ανουρία, ψηλαφητή μάζα στο υπογάστριο, ουρολοίμωξη).
Κολικός ουροφόρων οδών: διαφορική διάγνωση
ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής περισφιγμένη βουβωνοκήλη επιδιδυμίτιδα συστροφή όρχεως έκτοπη κύηση σαλπιγγίτιδα κρίση δρεπαν/κής αναιμίας σκωληκοειδίτιδα έρπητας ζωστήρας μυοσκελετικό άλγος
Επίσχεση ούρων: αντιμετώπιση
- Τοποθετούμε προσεκτικά με καλή αντισηψία και ήπιους χειρισμούς, ουροκαθετήρα Foley 14-16 fr και επιτρέπουμε να αποβληθούν άμεσα περίπου 300-500 ml ούρων. Στη συνέχεια διακόπτουμε τη ροή των ούρων με μια λαβίδα (για αποφυγή αιμορραγίας) και επιτρέπουμε τη ροή 300-500 ml ανά 10 λεπτά.
- Εξετάζουμε τους άρρενες ασθενείς με δακτυλική εξέταση προστάτη. Ελέγχουμε τον αδένα προσεκτικά για άλγος, διόγκωση και σκληρία.
- Σε ασθενείς με ήδη γνωστό ιστορικό Καλοήθους Υπερτροφίας Προστάτη (ΚΥΠ) ή σε ασθενείς που δεν είναι εφικτό να εξεταστούν από ουρολόγο στο άμεσο προσεχές διάστημα συστήνεται η χορήγηση ενός α-αδρενεργικού αποκλειστή (π.χ. Ταμσουλοσίνη ή Αλφουζοσίνη) για 15-30 ημέρες.
Tab. Omnic 0,4 mg, (p.o) 1x1, μέχρι ο ασθενής να εξεταστεί από ειδικό ή
Tab. Xatral OD 10 mg, (p.o) 1x1, μετά το γεύμα. - Χορηγούμε αντιβίωση (Κινολόνη - caps. Ciproxin 500 mg, 1x2) για 3 ημέρες.
- Αν ο ουροκαθετήρας παραμείνει πάνω από 5-7 ημέρες (που είναι σύνηθες), χορηγούμε προφυλακτική αντιβίωση π.χ. tbs. Septrin 480 mg / 24h. Καθετηριασμός πάνω από 3 ημέρες σχετίζεται με μεγαλύτερα ποσοστά επιπλοκών (αιματουρία ή ουρολοιμώξεις).
- Σε περίπτωση οξείας επίσχεσης ούρων σε έδαφος οξείας βακτηριακής προστατίτιδας, χορηγούμε: caps. Ciprofloxacin 500 mg, 1x2, για 4-6 εβδομάδες.
- Παραπομπή σε ουρολόγο για περαιτέρω ουρολογική εκτίμηση και αντιμετώπιση.
Οξεία κυστίτιδα: κλινική εικόνα και διάγνωση
1) Έντονα ερεθιστικά φαινόμενα (επιτακτική επώδυνη ούρηση, μικρο- ή μακροσκοπική αιματουρία, στραγγουρία, υπερηβικό άλγος). Απουσία πυρετικής κίνησης
2) Γενική ούρων (θετική λευκοκυτταρική εστεράση, θετικά νιτρώδη). Καλλιέργεια ούρων. Γενική Αίματος.
Οξεία κυστίτιδα: διαφορική διάγνωση
Αιδιοκολπίτιδες (Candida, Trichomonas, Gardnerella), ουρηθρικό σύνδρομο,
ουρηθρίτιδες,
φυματίωση ουροποιητικού,
προστατίτιδες,
μετακτινικές και μετά χημειοθεραπεία κυστίτιδες, διάμεση κυστίτιδα,
νεοπλασίες κύστης,
ψυχοσωματικά σύνδρομα
Οξεία κυστίτιδα: αντιμετώπιση
Εμπειρική θεραπεία (χωρίς καλλιέργεια ούρων):
Προηγούμενη χρήση αντιμικροβιακών το τελευταίο τρίμηνο δεν επιτρέπει την χορήγηση αντιμικροβιακού της ίδιας ομάδας εμπειρικά (εκτός αν υπάρχει αντιβιόγραμμα).
- Πρώτη επιλογή είναι η Νιτροφουραντοΐνη ή Αμοξυκιλλίνη - Κλαβουλανικό:
tab. Furolin 100 mg, 1x3 (p.o), για 7 ημέρες, ή
tab. Augmentin 1gr, 1x2 (p.o), για 7 ημέρες, ή - Εναλλακτικά, χορηγούμε Κοτριμοξαζόλη:
tab. Septrin 960 mg, 1x2 (p.o), για 3-5 ημέρες. - Εναλλακτικά επίσης, μπορεί να χορηγηθεί (p.o) μια Φθοριοκινολόνη:
Σιπροφλοξασίνη: tab. Ciproxin 500 mg, 1x2, για 3 ημέρες, ή
Νορφλοξασίνη: tab. Norocin 400 mg, 1x2, για 3 ημέρες, ή
Λεβοφλοξασίνη: tab. Tavanic 250 mg, 1x1, για 3 ημέρες.
Οι κινολόνες δεν συνιστώνται ως αρχική εμπειρική θεραπεία. Οι νεότερες κινολόνες πρέπει να διαφυλάσσονται για επιπλεγμένες ουρολοιμώξεις από πολυανθεκτικά εντεροβακτηριακά.
Υποχώρηση των συμπτωμάτων σε 24-48 ώρες, υποδηλώνει την ορθότητα της επιλογής της θεραπευτικής αγωγής.
Επαναλαμβανόμενη λοίμωξη θεραπεύεται πάντα με βάση το νέο αντιβιόγραμμα.
οξεία κυστίτιδα: συμβουλές για την πρόληψη της υποτροπής
Λήψη άφθονων υγρών, κατά τη διάρκεια της θεραπείας, αλλά και γενικότερα.
Αποφυγή τροφών όπως καφές, τσάι, σοκολάτα, αλκοόλ, αναψυκτικά κ.λ.π.
Αποφυγή χρήσης αντισυλληπτικών διαφραγμάτων.
Απομάκρυνση των εκκρίσεων και ούρηση μετά από κάθε σεξουαλική επαφή.
Κατανάλωση χυμών από μούρα (cranberries, blueberries).
Οξεία πυελονεφρίτιδα: κλινική εικόνα
Κλινική εικόνα: τα συμπτώματα έχουν αιφνίδια έναρξη και μπορεί να είναι:
Πόνος στην οσφύ και στη σύστοιχη νεφρική χώρα (οφείλεται στη φλεγμονή και διάταση της κάψας λόγω οιδήματος).
Ευαισθησία στην πλήξη, στη σπονδυλοπλευρική γωνία (σημείο Giordano).
Υψηλός πυρετός (> 38ο C) με διαλείπον και έντονο ρίγος.
Κυστικά ενοχλήματα (συχνουρία, δυσουρία, έπειξη προς ούρηση).
Άτυπη συμπτωματολογία σε ηλικιωμένους και μικρά παιδιά (έμετοι, επιγαστραλγία)
Γαστρεντερικές διαταραχές εξαιτίας ερεθισμού του πνευμονογαστρικού νεύρου.
Οξεία πυελονεφρίτιδα: εργαστηριακά
Η εργαστηριακή επιβεβαίωση περιλαμβάνει τα παρακάτω ευρήματα:
Πυουρία.
Λευκοκυττάρωση (σε σοβαρές περιπτώσεις με αριστερή στροφή του λευκ/κού τύπου).
Αυξημένη ΤΚΕ και CRP.
Λευκοκυτταρικοί κύλινδροι στο ίζημα των ούρων.
Θετική ουροκαλλιέργεια (80-95% εμφανίζουν αριθμό αποικιών > 105 / ml). Η απομόνωση Πρωτέα ή Εντεροκόκκων πρέπει να θέτει την υποψία υποκείμενης νεφρολιθίασης.
Α/α Ν.Ο.Κ. – εμφάνιση πιθανού λίθου. U/S Ν.Ο.Κ. – εμφανίζει οιδηματώδη νεφρό, διάταση του ΠΚ συστήματος, αναγνώριση αποστήματος ή αέρα στο παρέγχυμα.